روزگذشته را شاید بتوان روز نقد اقتصاد در اتاق بازرگانی دانست. رئیس سازمان بازرسی کشور برخلاف اکثر مدیران دولتی که به پارلمان بخش خصوصی میآیند با اعضای اتاق بازرگانی هم نظر بود و خودش هم یکی از منتقدان فساد و رانت در بدنه اقتصادی کشور بود. فسادی که به قول خودش ریشه کن نمیشود اما میتوان تا حدودی آن را کمرنگ کرد.«تجار و تولیدکنندگانی که بخواهند سالم کار کنند یا به زندان میروند یا ورشکسته میشوند یا حتی کشاورز.این اتفاقی است که طی سالهای اخیر بارها با آن مواجه شدیم. از اینرو تنها کاری که میتوان انجام داد این است که با اعضای اتاق بازرگانی به سمت کاهش فساد اقتصادی حرکت کنیم.» این گفتههای ناصر سراج بود. وی در توضیح تخلفها ادامه داد: در یکی از گمرکهای کشور بابت تخلفی که صورت گرفته بود دهها میلیارد تومان کشور ضرر دید. تخلف بهصورت کم اظهاری در کیفیت و کمیت بود. بهعنوان مثال فرش ابریشم را گبه اظهار میکردند. بر این اساس تجار فرشی که بهصورت سالم کار میکردند مجبورشدند فرشهای خود را مرجوع کنند، چرا که فرش رقیب با قیمت پایین تری به دست خریداران میرسید. این افراد به حدی دچار خسارت مالی شدند که برای ادامه زندگی از کار اصلی خود دور و در دشتهای قزوین مشغول کشاورزی شدند.
فشار روی کسانی که بخواهند کار سالم بکنند صد برابر است
وی گفت: بابت کم اظهاریهایی که در برخی گمرکها صورت گرفته بیش از دهها میلیارد تومان کشور خسارت دیده است. لذا باید نظارتها را گسترده کرد. رئیس سازمان بازرسی کشور ادامه داد: فشار روی کسانی که بخواهند کار سالم بکنند صد برابر است. لذا خیلی از تجار و تولیدکنندگان برای اینکه بتوانند کسب و کار خود را داشته باشند ناخودآگاه به سمت فعالیتهای غیرقانونی و خلاف میروند. موضوع دیگری که مورد نقد رئیس سازمان بازرسی کشور قرار گرفت، کارتهای بازرگانی یکبار مصرف بود. اعضای اتاق بازرگانی هم از این معضل دل خونی دارند، چرا که بواسطه چنین کارتهایی ضررهای میلیونی دیدند.
کارتهای بازرگانی یکبار مصرف،
پدر اقتصاد ایران را درآورده است
سراج در نشست صبحانه کاری اتاق بازرگانی ایران گفت: کارتهای بازرگانی یکبار مصرف، پدر اقتصاد ایران را درآورده است. آنها شرکتهای صوری ایجاد میکنند و از آن طریق پولهای میلیاردی میبرند. سودجویان، برای افراد بیبضاعت شرکتهای صوری ثبت میکنند و برای آنها کارت بازرگانی میگیرند. بابت کارت بازرگانی، به فرد بیبضاعت بین یک الی 2 میلیون تومان پرداخت میشود. این در حالی است که فرد سودجود دهها میلیارد تومان نفع میبرد. حال سؤال این است وقتی میخواهیم فرد بیبضاعت را بازداشت کنیم چه پولی باز میگردد. فرد متخلف آزاد است و هیچ مشکلی پیدا نمیکند. از اینرو باید وضعیت صدور کارتهای بازرگانی بررسی شود تا چنین تخلفهایی صورت نگیرد.
ورشکستگی در انتظار تولیدکننده ایرانی است
این پایان نقدهای رئیس سازمان بازرسی کشور نبود. وی در ادامه به قاچاق کالا اشاره کرد و گفت: کالاهای تولید ایران در شرایط مساوی امکان رقابت قیمتی با مشابه خارجی خود را ندارد. حال با قاچاق کالا به کشور ضمن اینکه یک ریال حقوق و عوارض به دولت پرداخت نمیشود، تولیدکننده داخلی نمیتواند تولید کند و در نهایت زندان و ورشکستگی منتظر او است.
انتقاد دیگر او به بنگاهداری بانکهای خصوصی بود. وی اظهار داشت: بانکهای خصوصی به غیر از آنکه هیچ پولی به تولیدکننده ایرانی پرداخت نمیکنند بلکه بهدنبال بنگاهداری هم هستند. سازمان بازرسی باید نظارت خود را گستردهتر کند تا بانکها چنین تخلفهایی را انجام ندهند. متأسفانه خیلی از بانکها حتی به نرخ سود 15 درصدی هم پایبند نیستند.
شرکتهای سودده به کسانی واگذار میشود که آن را زیان ده میکنند
خصوصیسازی را هم سراج به باد انتقاد گرفت و گفت: «این چه خصوصیسازی است که ایران انجام میدهد، شرکتهای سودده به کسانی واگذار میشود که آن را زیان ده و نابود میکنند.»وی ادامه داد: پتروشیمی اصفهان به کارمندان وزارت بهداشت واگذار شد.
حال سؤال این است جز نابودن کردن این مجموعه خوشنام چه کاری صورت گرفت؟ شرکت آذراب و هپکو هم که زمانی سودده بودند و هر سهم آن مثبت 350 تومان بود بعد از واگذاری هر سهم آن به منفی 501 رسید. یعنی میلیاردها تومان این دو کارخانه ضرر کردند، کارخانجاتی که دستگاههای آن منحصر به فرد بود. البته خصوصی سازیهای دیگری هم صورت گرفته است که سالهای آینده میزان خسارت میلیاردی آن مشخص میشود.
هشدار درباره شیوع فراگیر فساد و رانت
در این میان غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران با هشدار نسبت به شیوع فراگیر فساد و رانت گفت: فساد اداری رشد سرانه تولید ناخاص داخلی یک کشور را میتواند از یک تا ۸ درصد کاهش دهد و در جاهایی که فساد اقتصادی وجود دارد رانت خواری نسبت به تولید سودآور میشود.
بخش خصوصی بیپناه رها شده است
شافعی گفت: هیچ کس مسئولیت تصمیمات گذشته را حاضر نیست برعهده بگیرد و حتی تصمیمات فعلی را هم هیچ کس مسئولیتش را برعهده نمیگیرد، در حالی که براساس اعتمادی که بخش خصوصی به تصمیمگیران داشتهاند، وارد ماجرایی شدهاند و بعد بیپناه رها شدهاند. رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: در مسأله خصوصیسازی در هیأت واگذاری، وقتی که قرار است بنگاهی به بخش خصوصی واگذار شود، آنقدر در مورد این مسأله کنکاش میشود و عدهای میآیند و میگویند مبادا رانتی در اینجا وجود داشته باشد که مسأله از حد میگذرد تا جایی که تمایل و اشتیاق بخش خصوصی از بین میرود.
ساماندهی کارتهای بازرگانی
رئیس اتاق بازرگانی ایران در مورد کارتهای بازرگانی گفت: اقداماتی برای این کارتها و ساماندهی آن توسط اتاق ایران آغاز شد و در حال انجام است و میخواهیم به این موضوع فیصله دهیم، زیرا این امر محیط کار را برای تجار ما هم مشکل کرده است.
برش
بانکهای خصوصی به غیر از آنکه هیچ پولی به تولیدکننده ایرانی پرداخت نمیکنند بلکه بهدنبال بنگاهداری هم هستند.
میخواهیم فرد بیبضاعت را بازداشت کنیم چه پولی بازمیگردد. فرد متخلف آزاد است و هیچ مشکلی پیدا نمیکند.
منبع: ایران