دوسالانه کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی اواخر شهریورماه 1396در شهر سیدنی استرالیا برای دهمین مرتبه برگزار شد و مدیران کسب‌وکارها چشم‌انداز آینده خود را ترسیم کردند. ایران برای نخستین بار به‌صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده و با سرپرستی دکتر پدرام سلطانی (نائب رئیس اول اتاق بازرگانی ایران) در این کنگره شرکت کرد. اتاق‌های بازرگانی اصفهان و شیراز با دو پروژه متفاوت در بخش مسابقات این کنگره و با تلاش فراوان در فهرست نهایی (فینالیست‌ها) قرار گرفتند. حضور این دو اتاق در بخش مسابقه و سخنرانی مؤثر نائب رئیس اتاق ایران و ارائه خوب سایر اعضا هیئت در کنگره جهانی وCACCI بدون تردید موجب مباهات کشور و بخش خصوصی بود. ارائه تجارب اتاق‌های بازرگانی کشورهای مختلف در سیدنی یک کلاس آموزشی و تجربه‌اندوزی برای کسانی بود که اتاق بازرگانی را محلی برای توسعه اقتصادی و بهبود کسب‌وکارها می‌دانند.
تغییر آینده کسب و کارها
کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی، یک رویداد برتر در نوع خود به شمار می‌رود که ترکیب مجلس، کسب وکار و دولت را در سطح جهانی هماهنگ می‌کند. در دهمین دوره از برگزاری این رویداد جهانی رهبران اقتصادی برجسته جهان و درخشان‌ترین ذهن‌ها گرده هم آمده بودند تا این شعار و هدف را عملیاتی کنند: «ما قصد داریم که آینده کسب و کار را تغییر دهیم.« توسعه کسب‌وکارها مهم‌ترین موضوع کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی بود و فعالان اقتصادی جهان آگاهانه آمده بودند تا مسیر جدیدی را برای سرمایه‌گذاری‌ها و شیوه مدیریت بنگاه‌های اقتصادی طراحی کنند.
در حاشیه کنگره طبق برنامه‌ریزی انجام شده فرصت بازدید از دانشگاه(Western Sydney) و مرکز پزشکی پیشرفته ( The Westmead Institute) فراهم شد. دانشگاه "وسترن"سیدنی هیچ شباهتی به دانشگاه‌های ایران نداشت و به خوبی به من آموخت که تا زمانی که بر روی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی سرمایه‌گذاری نکنیم و بهبود کیفیت آموزش اولویت دولت و بخش خصوصی نباشد نباید منتظر توسعه باشیم.
دانشگاه وسترن سیدنی یک مرکز مجهز به انواع امکانات و تجهیزات مدرن آموزشی همراه با اجرای دوره‌های مولتی‌مدیا و کارگاهی بود. بهینه بودن فضای آموزشی همراه با امکانات کتابخانه‌ای و رایانه‌ای به صورت بیست و چهارساعته، دانشگاه را به محلی جذاب برای تحقیق و تحصیل تبدیل کرده بود که دانشجو بدون تردید ترجیح می‌دهد بیشتر اوقات خود را در محیط دانشگاه سپری کند. مرکز پزشکی "وست مد" نیز اگرچه با هدف معرفی جهت سرمایه‌گذاری مورد بازدید قرار گرفت اما بخش‌های زیادی از آن در حال ساخت بود. این مرکز پیشرفته بدون تردید فرصتی ارزنده در زمینه گردشگری پزشکی به شمار می ورد و علاوه بر این همان‌طور که عموم مردم نسبت به اهمیت بهداشت و درمان در کشور استرالیا آگاه هستند نشان داد این کشور همچنان تصمیم دارد با سرمایه‌گذاری در این بخش بهترین خدمات و تسهیلات را برای مردم خود و گردشگران فراهم کند.
اهمیت الگوبرداری از عملکرد اتاق‌های موفق دنیا
کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی فرصتی بود تا به‌صورت عملی با رویکرد اتاق‌های برجسته جهان آشنا شویم. باید باور کنیم که اتاق بازرگانی یک انجمن و نهاد ساده و معمولی نیست که با روش‌های سنتی و بدون بهره‌مندی از تکنیک‌های روز مدیریت و ساختارهای کارآمد امکان اداره آن وجود داشته باشد. کنگره جهانی به خوبی نشان داد اتاق‌ها در حکم دولت‌های خصوصی و مؤثر در کشورها مختلف هستند و حتی در برخی موضوع‌ها از دولت‌ها پیشی گرفته‌اند.
در حالی که در برخی اتاق‌های بازرگانی کشور همچنان بر سر دستیابی به پست‌ها دعواست و ساختار سازمانی آن‌ها همچنان با دو دهه قبل تفاوت چندانی دارد اما اتاق‌های بازرگانی در کشورهای دیگر مدیریت اقتصادی را دست گرفته‌اند و هدایت کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاری‌ها به وسیله آن‌ها انجام می‌شود. به برخی از طرح‌های برتر این اتاق‌های موفق در زیر اشاره می‌کنم.
در بخش مسابقه کنگره 18 فینالیست در چهاردسته مختلف گنجانده شده بود تا برنامه‌های خود را برای حل برخی چالش‌های جهانی ارائه کنند. هریک از اتاق‌ها طرح‌های ابتکاری خود را به یک هیئت داوری بین‌المللی ارائه داد و درنهایت، چهار اتاق به عنوان قهرمان مسابقات جهانی اتاق‌های بازرگانی در سال 2017برگزیده شدند که طرح‌های آن‌ها به شرح زیر است:
●پروژه مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) از اتاق برزیل
کنفدراسیون انجمن‌های بازرگانی و تجاری برزیل به‌عنوان بهترین پروژه مسئولیت اجتماعی (CSR) که زنان را در کسب‌وکار تشویق می‌کند؛ برگزیده شد. این اتاق طرحی را ارائه کرد که در آن بسترهای ساختاری برای نقش‌آفرینی زنان در اقتصاد و کسب‌وکار فراهم شده بود.
●پروژه ایجاد شغل و توسعه کسب‌وکار از اتاق غرب انگلستان
اتاق بازرگانی غرب انگلستان (The Business West Chamber of Commerce) به‌عنوان بهترین پروژه ایجاد شغل و توسعه کسب وکار، که هدف آن به حداکثر رساندن تجارت بین‌المللی به عنوان وسیله‌ای برای بهره‌برداری از کسب وکار در جنوب غربی انگلستان است نیز در این بخش برگزیده شد. این اتاق موفقیت‌های چشمگیری را در رشد اشتغال و ایجاد کسب‌وکارهای منطقه خود به دست آورده بود.
●پروژه آموزش‌وپرورش وکار برای پناهندگان از اتاق هامبورگ
اتاق بازرگانی هامبورگ به عنوان بهترین پروژه آموزش‌وپرورش و کار ویژه پناهندگان و ایجاد شرایط زندگی و کسب درآمد برای آن‌ها برگزیده شد. این اتاق با توجه به پذیرش بخش زیادی از مهاجرانی که از مناطق جنگ‌زده به آلمان پناهنده شده بودند و به جهت کاهش هزینه تحمیلی این قشر به کشور از یک‌سو و از سوی دیگر ایجاد شرایط زندگی و اشتغال برای آن‌ها پروژه ویژه‌ای برای به‌کارگیری آن‌ها در کشور و نقش‌آفرینی در اقتصاد فراهم کرده است.
●پروژه تقویت اکوسیستم نوآوری از اتاق دبی
اتاق بازرگانی دبی نیز به عنوان بهترین پروژه تقویت اکوسیستم نوآوری در سراسر دبی و اتاق بازرگانی پرایرا برگزیده شد. این پروژه برای توسعه اقتصادی در شهر و منطقه خود از طریق یک کمپین بازاریابی هدفمند اثرگذاری قابل توجهی در ایجاد کسب وکارهای نوآورانه داشته است. برگزاری مسابقات جیتکس در دوبی که مهرماه 96 زمان برگزاری آن بوده است نیز حکایت از سرمایه‌گذاری امارات روی توسعه کسب‌وکارهای نوآورانه دارد.
در این مسابقات اتاق‌های برنده جایزه نقدی 3 هزار یورویی را برای حمایت بیشتر از ابتکارهای منحصر به فرد خود دریافت کردند. همان‌طور که مشاهده می‌شود موضوع اصلی هر چهار طرح برگزیده، کسب‌وکار و کارآفرینی است و به خوبی نشان می‌دهد اتاق‌های بازرگانی برجسته در جهان روی توسعه کسب و کارها با هدف بهبود وضعیت اقتصادی متمرکز هستند.
تفاوت چشمگیر در استراتژی اتاق‌های ایران و جهان
این طرح‌های برتر نهمین و دهمین کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی بود که جداگانه هر یک تشریح شد اما از ایران نیز اتاق اصفهان با پروژه«افق روشنایی نسل جدید» و اتاق شیراز با پروژه «حمایت از تولید و بازاریابی گیاهان دارویی»در کنگره شرکت کرده بودند.
اتاق شیراز با ایجاد دفتر مرکزی در استان فارس و اجرای این پروژه به توسعه کشت و صادرات گیاهان دارویی کمک کرده است و هدف آن افزایش اشتغال روستایی و احیای کشاورزی در منطقه است که به شدت تحت تأثیر خشک‌سالی قرار دارد.
اتاق بازرگانی اصفهان با ارائه این پروژه مدعی بود از طریق ایجاد معاونت و شورای عالی بانوان و همچنین معاونت و شورای عالی جوانان به زنان و جوانان فرصت می‌دهد تا در فعالیت‌های اقتصادی اجتماعی و رقابتی حضور بیشتری داشته باشند و در همین راستا از دوره‌های آموزشی و خدمات مشاوره و سایر فعالیت‌های الهام‌بخش و رویدادهای کارآفرینی بهره‌مند می‌شوند.
اتاق اصفهان پروژه مشابه اتاق برزیل و فنلاند دوره قبل را در این مسابقات با آمار و اطلاعاتی قابل بحث ارائه کرد اما نتوانست در این رقابت برگزیده شود. مقایسه پروژه این اتاق با طرح‌های سایر اتاق‌های برگزیده به‌خوبی گویای تفاوت استراتژی و رویکرد در این اتاق‌هاست که اتاق‌های برجسته جهان به چه می‌اندیشند و اتاق‌های بازرگانی در ایران چه دغدغه‌هایی دارند. اگر مدیران اتاق اصفهان از سخنرانی‌ها و ارائه طرح‌ها در این کنگره بهره‌مند شده باشند اکنون باید برای اصلاح استراتژی و رویکردهای اجرایی گامی اساسی بردارند. اولویت‌بخشی به نیازهای اعضای اتاق‌های بازرگانی و ضرورت‌های اقتصادی و اجتماعی هر استان و به‌طور کلی کشور در تعریف پروژه‌ها یک ضرورت انکارناپذیر برای تحول در عملکرد اتاق‌های بازرگانی است.
حضور در این محافل جهانی باید چیزی فراتر از یک کنفرانس باشد. اتاق‌های بازرگانی در ایران باید در آینده کسب‌وکارهای کشور و بهبود تولید و اشتغال نقش کلیدی ایفا کنند. که البته از وظایف آن‌ها نیز به شمار می‌رود هر چند مشکلات و محدودیت‌های قانونی نیز وجود دارد ولی باید به دور از سیاسی‌کاری و رفتارهای پوپولیستی که برخی اتاق‌ها نیز به نوعی گرفتار آن هستند از اکنون اصلاحات ساختاری را در بدنه اتاق آغاز و باهدف حمایت از اعضا و توسعه کسب‌وکارها به‌ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط طرح‌های کاربردی و مؤثر را اجرا کنند.
شرح کامل برنامه کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی در سایت https://iccwbo.org و www.worldchamberscongress.org قابل مطالعه است
مسعود جمالی/ عضو کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی(ICC)
منبع: نوسان