حالا که کم‌کم به روزهای واریز سود سهام‌های عدالت نزدیک می‌شویم، حاشیه‌سازی‌های سهام عدالت دوباره آغاز می‌شود. رؤسای کمیسیون‌های اقتصادی و بودجه مجلس به حسن روحانی نامه نوشتند و از او خواستند دستور توقف پرداخت نقدی سود سهام عدالت را صادر کند. اقتصادی‌های مجلس مصیبت پرداخت یارانه‌های نقدی را به دولت یادآوری کرده و گفته‌اند؛ در این شرایط درست نیست که دولت بار مالی پرداخت نقدی سهام عدالت را هم به دوش بکشد و بیشتر از این بودجه توسعه کشور را لنگ پرداخت‌های نقدی به مردم بکند.
این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که زمزمه پس‌گرفتن بخشی از سهام عدالت توسط دولت به گوش می‌رسد. با این وجود دو سه روزی است از سوی سازمان خصوصی‌سازی برای مشمولان سهام عدالت پیامکی فرستاده می‌شود حاکی از این‌که «مهلت واریز نقدی جهت تسویه مانده ارزش سهام عدالت شما تا پایان مهر تمدید شد.» براین اساس، سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده است مشمولان سهام عدالت می‌توانند به صورت دلخواه و نه اجباری تا پایان مهرماه جاری نسبت به پرداخت مانده مبلغ سهام تخصیصی خود اقدام کنند.
با سهام عدالت پول‌پاشی نشود
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در یک نامه سرگشاده برای ریاست‌جمهوری نوشته‌اند که سود ماهانه ٣ تا ٩هزار تومانی سهام عدالت قدرت خرید افراد را افزایش نمی‌دهد و فقط مانند یارانه‌ها بار تازه‌ای روی دوش دولت می‌شود. آنها معتقدند، پرداخت این سود به جز اتلاف منابع ملی، هیچ اثری را برای مردم و دولت در بر نخواهد داشت و بهتر است به جای پرداخت سود نقدی به مشمولان، اصل سهام را به مردم واگذار کنند و انتفاع ناشی از پرداخت سود در قالب افزایش قیمت سهام به افراد منتقل شود.
در متن نامه محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی و غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی آمده است: «در شرایط کنونی کشور که تجهیز منابع برای اقتصاد ملی ضروری‌ترین موضوع محسوب می‌شود، این اقدام در عمل به جز اتلاف منابع ملی چیزی به دنبال نخواهد داشت. تجربه پرداخت یارانه در کشور بیانگر لزوم اخذ تصمیماتی در اقتصاد کشور است که بتواند به جای تقسیم و توزیع منابع، بدون اثرگذاری در اقتصاد، منجر به تجهیز منابع برای افزایش بهره‌وری در اقتصاد کشور شود. گزارش‌های اخذشده از سازمان خصوصی‌سازی از وضع سهام عدالت بیانگر این موضوع است. با توجه به جمعیت حدود ٥٠میلیونی دارنده سهام عدالت، مقرر شده که امسال حدود ٤هزار میلیارد تومان به مشمولان پرداخت شود که براساس روش‌های محاسباتی انجام‌شده، به ازای هر نفر دارنده سهام عدالت در سال‌جاری، ماهیانه بین ٣ تا ٩هزار تومان تعلق خواهد گرفت. با توجه به عدم تأثیر این سود پرداختی در افزایش قدرت خرید خانوار، پرداخت این سود به جز اتلاف منابع ملی، هیچ اثری را برای مردم و دولت در بر نخواهد داشت.»
در ادامه این نامه ذکر شده: «با عنایت به شرایط فوق، پیشنهاد می‌گردد به جای پرداخت سود نقدی غیرمؤثر در پرداخت قدرت خرید خانوار، نسبت به واگذاری اصل سهام، اقدام و انتفاع ناشی از پرداخت سود در قالب افزایش قیمت سهام به افراد منتقل گردد. مسلما پرداخت این رقم نه‌تنها گره‌ای از مشکلات مردم باز نخواهد کرد، بلکه به جای آن می‌توان با ضریب حداقل چهاربرابری معادل ١٦هزار‌میلیارد تومان پروژه‌های مهم اقتصادی در کشور اجرایی نمود که این به فع مردم خواهد بود و حتی درصورت تأخیر در واگذاری سهام عدالت، اثر این نگهداری سود منجر به افزایش سرمایه شرکت‌های مشمول سهام عدالت و اجرایی‌شدن طرح‌های توسعه‌ای در این شرکت‌ها گردیده و در هر زمان که این واگذاری انجام گردد، این اثر سود پرداخت نشده و در افزایش قیمت سهام به مردم منتقل خواهد شد.»
کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی این پیشنهاد را قابل تامل دانسته و به «شهروند» می‌گوید: دولت باید در درجه نخست منابع مالی پرداخت این سود را تأمین و مشخص کند. با توجه به وضع فعلی کشور و مشکلات بودجه‌ای دولت، پرداخت چنین مبلغی به صورت نقدی می‌تواند مشکلات دولت را افزایش دهد. چنین تصمیمی به نوعی هم به دولت کمک می‌کند هم به مردم.
این درحالی است که مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه به «شهروند» می‌گوید: در جامعه ما اختلاف طبقاتی شدیدی وجود دارد. گروهی هنوز با درآمد‌های زیر یک‌میلیون تومان در ماه روزگار می‌گذرانند و با توجه به وعده پرداخت سود نقدی به آنها، من فکر می‌کنم این سود هرچقدر هم کم، باید به دهک‌های پایین جامعه پرداخت شود، همان‌طور که اقشار ضعیف سایر کشورها نیز از یارانه نقدی برخوردارند.
در چه‌صورتی سهام شما به دولت واگذار می‌شود؟
با همه این اما و اگرها، اگر از مشمولان سهام عدالت هستید و مابقی سهام خود را هنوز پرداخت نکرده‌اید، میزان باقیمانده سهام‌تان از آن دولت می‌شود. رئیس سازمان خصوصی‌سازی در این‌باره گفته است: اگر مشمولان مابقی سهام خود تا یک‌میلیون تومان را نپردازند، تنها به‌اندازه همان میزان کنونی سهام خود سود دریافت می‌کنند و باقی سهام پس از پایان مهلت مقرر (پایان مهرماه) به مالکیت دولت خواهد رسید. از این جهت، همان‌طور که در پیامک‌ها اعلام کردیم، مهلت واریز نقدی جهت تسویه مانده ارزش سهام عدالت تا پایان مهرماه تمدید شده است.
این مهلت قبلا تا پایان شهریورماه تعیین شده بود که با توجه به مصوبه شورایعالی اصل ٤٤، مهلت تسویه مانده مبلغ سهام تخصیصی مشمولانی که ارزش سهام آنان به‌طور کامل تسویه نشده، تا پایان مهرماه جاری تمدید شد.
بر این اساس، کلیه مشمولان می‌توانند با مراجعه به سامانه سهام عدالت از مانده سهام تخصیصی خود مطلع شده و در صورت تمایل، قبض پرداخت از طریق این سامانه را دریافت و مبلغ مدنظر خود را از طریق شعب بانک ملی ایران پرداخت کنند.
پرداخت باقیمانده اقساط اجباری نیست
سازمان خصوصی‌سازی بارها و بارها اعلام کرده که مردم در صورت تمایل نسبت به تسویه باقیمانده اقساط سهام عدالت خود اقدام کنند و در این زمینه اجباری وجود ندارد.
میرعلی اشرف عبدالله‌پوری حسینی روز گذشته گفت: بسته به دهک‌های مختلف مشمولان سهام عدالت، رقم پرداختی متفاوت است و مشمولان باید با مراجعه با سامانه سهام عدالت از میزان اقساط سهام خود اطلاع پیدا کنند.
با مشمولان سهام عدالت تماس تلفنی گرفته نمی‌شود
مراقب کلاهبرداران باشید. درحالی‌که پیامک‌های اخیر سازمان خصوصی‌سازی راه کلاهبرداران را باز کرده است، سازمان خصوصی‌سازی صراحتا اعلام کرد هیچ‌گونه تماس تلفنی یا تقاضای پرداخت پول از مشمولان نکرده و نخواهد کرد.
گفتنی است، پیامک‌های سازمان خصوصی‌سازی به مشمولان سهام عدالت صرفا با سرشماره ٣٠٠٠٠٠٠٠ ارسال می‌شود.
بر این اساس، از مشمولان خواسته شده است مراقب افراد سودجو باشند و ضمن هوشیاری لازم، فریب افراد در زمینه‌های مختلف جهت سوءاستفاده از عنوان طرح سهام عدالت را نخورند.
چرا تاکنون سودی به سهامداران پرداخت نشده است؟
«اگر اول مردادماه همه سود به سازمان خصوصی‌سازی واریز می‌شد، سازمان خصوصی‌سازی قادر به پرداخت به‌موقع آن بود.» به گفته پوری‌حسینی، رئیس سازمان خصوصی‌سازی، از اول مرداد تا پایان اسفندماه شرکت‌های سرمایه‌پذیر موظف به پرداخت سودهای مربوط به سهام عدالت به سازمان خصوصی‌سازی بوده و سازمان خصوصی‌سازی موظف به پرداخت آن به سهامداران است.
پوری‌حسینی با اعلام این‌که از اول مردادماه سازمان خصوصی‌سازی آمادگی دریافت سود سهام و پرداخت آن به مشمولان را داشته است، گفت: تاکنون تنها ٥٠٠میلیارد تومان به حساب سازمان خصوصی‌سازی برای پرداخت سهام عدالت واریز شده است و شرکت‌ها ٥ ماه دیگر فرصت قانونی برای پرداخت دارند.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی همچنین با ابراز این‌که ٤٧میلیون سهام‌گیرنده دهک‌بندی شده‌اند و پرداخت‌ها با توجه به واریزهای صورت‌گرفته به‌صورت هدفمند براساس اولویت به سهام‌گیرندگان داده می‌شود، گفت: پرداخت‌ها از دهک‌های پایین شروع می‌شود.
پوری‌حسینی با ابراز این‌که «از ابتدا نیز قرار بود شروع پرداخت‌ها از اواخر شهریورماه باشد، نه‌این‌که ما در آن تاریخ تمام سود سهام را به همگی پرداخت کنیم» گفت: پرداخت‌ها ممکن است تا پایان فروردین سال ٩٧ طول بکشد.
سود سهام عدالت بالاخره چقدر است؟
سود کنونی سهام عدالت بین ١٣ تا ١٥درصد اعلام شده است. پوری‌حسینی ضمن اعلام این مطلب گفته است: برای سال مالی آتی ممکن است این مقدار افزایش یا کاهش یابد.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی با اظهار این‌که اگر یکی از مشمولان فوت کرده باشد حق سود سهام او با وراث خواهد بود، یادآور شد: وراث حتما بایستی گواهی حصر وراثت داده باشند و پس از اعلام سازمان خصوصی‌سازی مدارک را تحویل این سازمان داده تا سود متوفی را در اختیارشان قرار دهیم.
گفتنی است، طی ١٠سال گذشته حدود نیمی از سهام عدالت یک‌میلیون تومانی به مالکیت مردم درآمده است و با وجود اعلام دولت برای تسویه نیمی دیگر توسط خود مردم، استقبالی از این پیشنهاد نشده است، بنابراین تا پایان مهرماه، مالکیت حدود نیمی از کل سهام عدالت به دولت بازخواهد گشت و از مردم پس گرفته خواهد شد.