مشکلات تنظیم بازار کالاهای اساسی بین مسئولان مرتبط با این حوزه اختلافاتی انداخته و هر گروه مشکلات را به صورتی تعریف میکند که گروه دیگر مقصر آشفتگی و نوسان قیمتها شمرده میشود.
بیشترین استدلالها تاکنون از سوی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی مطرح میشد که از عملکرد خود در حمایت از تولید دفاع میکردند و گرانی را نتیجه ضعف تنظیم بازار در سطوح خردهفروشیها میدانستند. اخیرا مسئولان ستاد تنظیم بازار نیز وارد گود این بحث شده و نکات قابل تاملی را مطرح کردهاند.
به زعم آنها گرانفروشی آنگونه که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به آن معتقدند در بازار کالاهای اساسی، اصولا امکانپذیر نیست و آنچه شاهد آن هستیم همان گرانی بر اثر کمبود تولید است. به گفته آنها، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با خلط مبحث گرانی و گرانفروشی دست به فرافکنی کمکاریها و کمبودهای حوزه خود میزنند و دود این فرافکنی به چشم مصرفکنندگانی میرود که زیر بار گرانی کمر خم کردهاند. کارشناسان نیز با وجود حمایت از ادامه قانون انتزاع، درباره چند کالای اساسی پرمصرف با مسئولان ستاد تنظیم بازار همنظرند و گرانفروشی را منتفی میدانند.
سیاستهای یکجانبه حمایت از تولید بازار را آشفته کرده است
دبیر ستاد تنظیم بازار با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی درباره مسئولیت خود در تنظیم بازار کالاهای مصرفی مردم، فرافکنی میکند، گفت: در حال حاضر شاهد گرانی محصولات کشاورزی و مصرفی مردم هستیم که این امر با گرانفروشی متفاوت است. محسن بهرامیارضاقدس درباره تامین کالاهای اساسی گفت: در گذشته وزارت بازرگانی سابق بخشی داشت که مسئولیت توأمان حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده را بر عهده داشت.
بهرامیارضاقدس افزود: این بخش از وزارتخانه سابق بازرگانی مسئولیت رصد و پایش تولید در کشور را بر عهده داشت و بر آن اساس با در نظر گرفتن سرانههای مصرف اقدام به تنظیم بازار میکرد. دبیر ستاد تنظیم بازار افزود: در حال حاضر مسئولیت این تنظیم بازار بر عهده وزارتخانه بخشی از جهاد کشاورزی است که رویکرد آن حمایت از تولید است؛ ازاینرو مخالفت با واردات دارد که این امر باعث میشود در کشور کمبود ایجاد شود.
بهرامیارضاقدس افزود: سیاستهای یکجانبه حمایت از تولید باعث شده که قیمت آن افزایش پیدا کرده و بخشی از حقوق مصرفکنندگان ضایع شود، بهطوری که امروز بسیاری از خانوادهها نمیتوانند گوشت قرمز 60 هزارتومانی بخرند.
وی ادامه داد: زمانی که تعادل عرضه و تقاضا به هم میخورد قیمت محصولات افزایش پیدا میکند و در افزایش قیمت برنج نیز همین اتفاق افتاده و امروز هر کیلوگرم برنج مرغوب داخلی به 16 هزار تومان رسیده و افزایش قیمت حبوبات نیز در همین راستاست.
دبیر ستاد تنظیم بازار ادامه داد: در حالی که قیمت حبوبات در گذشته کمتر از 2 هزار تومان بود امروز به بیش از 12 هزار تومان رسیده و تولید داخلی نیز جوابگو نیست. این امر باعث افزایش شدید قیمتها شده است.
ناموفق بودن وزارت جهاد کشاورزی در رقابتی کردن بازار
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی پاسخ روشنی به مشکل گرانی کالاهای اساسی نمیدهد به «کسبوکار» گفت: حمایت از تولید داخلی سخن بسیار پسندیدهای است که در حوزه کشاورزی اجرایی شده، ولی با وجود افزایش تولید در تمام اقلام اساسی باز هم گرانی در بازار وجود دارد. مهدی زاهدی با اشاره به گرانی برنج، گوشت، مرغ و تخممرغ افزود: درباره گرانی برنج وزارت جهاد کشاورزی افزایش تقاضا برای برنج داخلی را علت گرانی میداند و این درحالیست که در صورت مدیریت نشدن بازار برنج داخلی و نبود واردات لازم این قیمت میتواند تا نرخهای نجومی هم افزایش پیدا کند.
به علاوه برنج وارداتی نیز با افزایش قیمت مواجه شده که این گرانی مصرفکننده کمدرآمد را تحتفشار قرار داده است.
وی به نوسان قیمت گوشت در 6 ماه گذشته اشاره کرد و افزود: با وجود افزایش واردات قیمت گوشت کماکان گرانتر میشود و وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر افزایش تولید، خردهفروشان و دلالان را عامل گرانی میداند، در حالی که با توجه به توزیع گوشت وارداتی باید قیمت گوشت کاهش پیدا میکرد و این وضعیت تناقضآمیز است.
این کارشناس با بیان اینکه درباره مرغ هم با وجود کاهش نسبی تقاضا در تابستان و افزایش تولیدی که توسط مسئولان به تکرار گزارش میشود، قیمت رو به افزایش است و این وضعیت را نمیتوان گرانفروشی نامید چون بازار مرغ و همچنین تخممرغ کاملا رقابتی است. وی در پایان تصریح کرد: گرانفروشی در بازارهای رقابتی امکانپذیر نیست و وزارت جهاد کشاورزی در رقابتی کردن بازار محصولات اساسی موفق نبوده است.