اقتصاد بازار: در سال ۲۰۱۵ تنها ۰.۱۴ درصد از نیاز وارداتی روسیه از طریق ایران تامین شده است و با وجود همسایگی روسیه با ایران، کشورهای چین، آلمان، آمریکا، بلاروس و ایتالیا نیاز این کشور را تامین می کنند.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد بازار به نقل از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، نشست بررسی ظرفیت‌های صادراتی ایران به روسیه که سومین جلسه از مجموعه نشست‌هایی با محور ارزیابی نقاط قوت صادراتی کشور به همسایگان و کشورهای منطقه محسوب می‌شود، با حضور رایزن سابق بازرگانی ایران در بلاروس، به عنوان نماینده مطلع از وضعیت تجاری کشور روسیه و جمعی از اعضا و فعالان بخش خصوصی برپا شد.
در این نشست مریم خزاعی، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، به ۶ محور قابل توجه در رابطه با اقتصاد روسیه از جمله ۲۶ درصد جمعیت کمتر از ۲۵ سال این کشور، پیش‌بینی رشد اقتصادی مثبت ۱.۱ و ۱.۲ درصدی به ترتیب برای سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بعد از دو سال رکود متوالی، رشد ۳.۳ درصدی سرانه تولید ناخالص داخلی (بر حسب برابری قدرت خرید) در سال ۲۰۱۷ و نزدیک شدن به رقم ۲۷ هزار دلار، انجام اصلاحات ساختاری و همچنین پیش‌بینی رشد ۵.۸ درصدی حجم واردات روسیه در سال ۲۰۱۷ اشاره و اظهار امیدواری کرد که با توجه به چشم‌انداز اقتصادی این کشور، تحقق ظرفیت‌های صادراتی ایران به مقصد روسیه دور از انتظار نخواهد بود.
سهم نزولی ایران از واردات فزاینده روسیه
ادامه این نشست به ارائه گزارش تهیه شده در معاونت بررسی اقتصادی اتاق تهران پیرامون موضوع شناسایی ظرفیت‌های صادراتی ایران به کشور روسیه اختصاص یافت. در این گزارش، ضمن اشاره به اهمیت موضوع شناسایی نیازهای وارداتی بازارها در راستای توسعه صادرات غیرنفتی، به معرفی بازار وسیع روسیه به عنوان ششمین اقتصاد جهان برمبنای قدرت خرید در سال ۲۰۱۵ و جایگاه این کشور در شاخص‌های جهانی پرداخته شد.
برابر گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، سرانه واردات ۱۲۶۵ دلاری روسیه در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از تقاضا در این کشور از طریق بازارهای خارجی تامین می‌شود. این در حالی است که در سال ۲۰۱۵ تنها ۰.۱۴ درصد از نیاز وارداتی چنین بازار مصرف قابل توجهی از طریق ایران تامین شده است. علاوه بر این، میانگین ساده ۷.۸ درصدی و میانگین موزون ۸.۱ درصدی نرخ تعرفه این کشور در مقایسه با میانگین نسبتاً بالای نرخ تعرفه در ایران، می‌تواند یک فرصت برای صادرات به روسیه محسوب شود.
براساس این گزارش، به‌رغم همسایگی روسیه با ایران از طریق دریای خزر، کشورهای چین، آلمان، آمریکا، بلاروس و ایتالیا بخش عمده این بازار را در دست گرفته‌اند. از سال ۲۰۱۶ تاکنون، ارزش واردات روسیه با سرعت بیشتری نسبت به صادرات آن افزایش یافته و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند این روند تا سال ۲۰۱۸ ادامه داشته باشد، با این حال از سال ۱۳۹۱ به بعد صادرات ایران به روسیه روند نزولی را دنبال کرده است.
موضوع دیگری که در رابطه با صادرات ایران به روسیه مطرح است، عدم تنوع صادراتی است؛ در سال ۱۳۹۴ از مجموع ۲۱۲ ردیف تعرفه‌ای که به کشور روسیه صادر شده، ۲۶ ردیف تعرفه هشت رقمی حدود ۸۰ درصد ارزش صادرات ایران به این کشور را تشکیل داده‌اند. حدود ۵۴ درصد کالاهای صادراتی ایران به روسیه کالاهای واسطه‌ای و ۴۶ درصد آن کالاهای مصرفی است.
در گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، کالاهایی وارداتی روسیه که سابقه صادراتی آنها در ایران وجود داشته، اما به این کشور صادر نشده نیز شناسایی شده است. در برخی از این کالاها قیمت صادراتی ایران به روسیه پایین‌تر از قیمت وارداتی روسیه بوده است. با توجه به اینکه این کالاها به کشورهایی با نرخ حقوق ورودی بالاتر صادر شده‌اند، پس از بررسی سایر هزینه‌ها و شرایط، می‌توانند به عنوان پتانسیل‌های صادراتی ایران به روسیه مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
همچنین در این نشست با رورد به سایت مرکز جهانی تجارت ITC، اطلاعاتی در مورد نحوه بهره‌برداری از این سایت نیز ارائه شد.
در ادامه این نشست، اکبر باقری رایزن سابق بازرگانی ایران در بلاروس توضیحاتی در مورد بازار در حال توسعه روسیه، وجود فرصت‌ها، مزیت‌ها و همچنین قدرت بالای خرید مردم این کشور ارائه کرد. از جمله توصیه‌های رایزن بازرگانی ایران در بلاروس برای بهره‌برداری مناسب از این بازار، لزوم تبلیغ برای کالاهای ایرانی و ایجاد پایگاه ارائه خدمات مشاوره‌ای به تجار در کشور روسیه توسط اتاق‌های بازرگانی بود. ضعف در هماهنگی و اطلاع‌رسانی، عدم استفاده مناسب از ابزارهایی مانند استفاده از وکیل و مشاور و کیفیت نامناسب برخی محصولات غذایی یا کشاورزی به‌دلیل عدم استفاده از بسته‌بندی مناسب از جمله مسائلی است که رفع آنها به استمرار و تقویت حضور ایران در بازارهای روسیه کمک خواهد کرد.
وی گفت: در شرایط فعلی هیچ مشکلی در زمینه ارتباطات بانکی با کشور روسیه وجود ندارد و تجار ایرانی می‌توانند از بانک‌های پارسیان، ملت و توسعه صادرات برای مبادلات خود با طرف‌های روسی استفاده کنند. همچنین با توجه به موافقت تجاری بین کشورهای اوراسیا (بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان) در صورت پرداخت عوارض گمرکی در یکی از این کشورها، حرکت کالا در سایر کشورهای مذکور آزاد بوده و نیاز به پرداخت عوارض مجدد ندارد و از این حیث برخی از مشکلات تجار، رفع می‌شود.