اقتصادبازار: حمایت مطلق دولت از بنگاه های کوچک و متوسط را یکی از اولویت های اساسی در برنامه های توسعه اقتصادی دولت می داند. این در حالی است که به اعتقاد مسعود گلشیرازی همواره در ایران نگاه نسخه ای به smeها شده است. نگاهی که تاکنون به سرانجام مطلوبی نیز نرسیده است. رییس هیات مدیره سپاهان باطری و رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان پاسخگوی سوالات ما بود.
به اعتقاد شما بزرگترین چالشی که بر سر راه بنگاه های کوچک و متوسط در کشور است چیست؟
با مروری در اقتصادهای موفق دنیا می بینیم که نحوه برخورد، ظهور و بروز قوانین و مقررات و سازمان های حکومتی با smeها، ساختار حمایتی مطلق است. متاسفانه در ایران نحوه برخورد با این بنگاه ها به نوعی اعتقاد نسخه ای است و با این تجویزدر دوره مسند نشینی خود می خواهیم در این بنگاه ها اشتغال ایجاد کنیم. به این شکل که با زدن رگباری یک سری گُل از زمین می روید و وقتی این منبع انرژی قطع شد این بنگاه ها زائل می شوند. از طرف دیگر نیز خود این بنگاه ها به جهت ضعف در نظام آموزشی ، به مبانی پایه ای اقتصاد و تجارت آگاه نیستند. اگر به رشته های دانشگاهی طی دو دهه گذشته نگاه کنیم حوزه های مهندسی اقبال خوبی داشتند اما در حوزه های پشتیبانی فعالیت ها مثل تجارت مالی و خدمات بازرگانی کمتر موفق بوده و اقبال کمی داشته ایم. باید گفت ضعف مفرط این بنگاه ها، عدم آگاهی است. زمانی که بحث هدفمندی یارانه ها مطرح شد دولت باید بجای پیشنهاد ارائه سوبسید به صنایع بهتر بود هزینه های نهادهای مدیریتی بنگاه ها را در حوزه های بازاریابی، ساختارهای مالی و سیستم های ERP به مدت چند سال تقبل کند. متاسفانه این موضوع طی سال های گذشته مغفول مانده است. با این اوصاف بنگاه های کوچک و متوسط ما به سرانجام مطلوبی نخواهد رسید.
فکر می کنید برای توسعه بنگاه های کوچک و متوسط، سرمایه گذاران خارجی چه نقشی می توانند ایفا کنند و تعاملات دو طرفه چگونه شکل می گیرد؟
به اعتقاد من مراودات بین المللی می تواند کمک بسیاری به رونق بنگاه های کوچک و متوسط کند. چرا که خارجی ها به نحوه ارتباط با این نهادها آگاه هستند. امروز در بحث تجارت الکترونیک شاهد هستیم که نهادهایی که توسط جوانان خوش فکر جامعه ایجاد شده بلافاصله در تجارت الکترونیک و فضای مجازی مورد اقبال شرکت های بزرگ چند ملیتی قرار گرفته اند. البته در عمل باید موانع مقرراتی و قانونی برای حضور خارجی ها برطرف شود. چرا که در عمل سرمایه گذار خارجی در قالب بخش خصوصی قرار می گیرد.
به اعتقاد شما در این فضا دولت چه امکاناتی باید به بنگاه های کوچک و متوسط دهد؟
پیام هایی که مقام معظم رهبری طی چند سال گذشته در قالب شعار سال ارائه داده اند حکایت از این دارد که اتاق فکری ایشان، نقصان های اقتصادی کشور را آسیب شناسی کرده و با دقت به نقاط ضعف کشور در این نامگذاری ها اشاره شده است. اما در عمل هیچ اتفاقی نمی افتد متاسفانه در مقام اجرا شاهد مقاومت بنیادی در تحقق این اصلاحات هستیم. بنظر می رسد اجرای این تاکیدات نیازمند عزم جدی عمومی است. اقتصاد مقاومتی، اقتصادی مردمی و متکی بر توان داخل است و باید از ارتباطات با جهان بیرون بهترین بهره را برد. عمل گرایی در این حوزه اجتناب ناپذیر است و تا این اتفاق نیفتد اقتصاد کشور از این شرایط به سر منزل مقصود نخواهد رسید.
صادرات یکی از موارد مورد تاکید در اقتصاد مقاومتی است. اما با توجه به رکود داخل کشور و کاهش تقاضا برای محصولات، هنوز فضا برای صادرات تولیدات داخل مهیا نشده است. راهکار حل این مشکل چیست؟
صادرات، تجارت و خرید و فروش از ضوابط اقتصادی تبعیت می کند. یکی از ضعف های بنیادی کشور، دوره ای بودن ریاست در آن است که باعث می شود اقدامات بنیادی برای سازوکارهای اقتصادی اتفاق نیافتد و هر دولتی دوره خود را تنها چهار سال می بیند. بویژه که اصولا سیاست های اصلاح اقتصادی معمولا در دوره های اول دولت ها نیز اتفاق نمی افتد. مثلا هدفمندی یارانه ها و آزادسازی نرخ سوخت در دولت دوم احمدی نژاد اتفاق افتاد. اصلاح نرخ ارز در دوره دوم دولت های قبلی صورت گرفت. این ها نشان می دهد ما دچار یک بای‌پس "یک دوره ای" هستیم. بنابراین تا تکلیف این مشکل حل نشود و اقتصاد کشور، سیاست حمایتی نداشته باشد صادرات اتفاق نمی افتد. نرخ ارز از پارامترهایی است که تاثیر مستقیم بر حوزه صادرات دارد. این نرخ در کشور ما به صورت فنری حرکت می کند به گونه ای که طی یک دوره سه ساله شاهد رشد صادرات هستیم اما بعد از مدتی، این رشد منفی می شود. دولت باید تکلیف پارامترهای اقتصاد کلان همچون نرخ ارز، تورم، اشتغال و همچنین مشوق های صادراتی را روشن کنید و تا این اتفاق صورت نگیرد ما توان رقابت نخواهیم داشت. امروز تولید کشور نسبت به واردات 30 درصد عقب است و این بدین معناست که بهای تمام شده محصولات داخلی 30 درصد بالاتر از مشابه خارجی آن است. در کنار این موارد بهره های بالای بانکی، مالیات و قاچاق واردات رو به رشد است به این دلیل روز به روز تولید ما ضعیف و نحیف تر می شود و قاچاق قوی تر می شود.