افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت پروازها نظر نهایی ستاد تنظیم بازار است. اگر چه این اعلام نظر با تاخیر همراه بود، اما به هیچ وجه به میزان پیشنهادی ایرلاین‌ها نزدیک نبود. به نظر می‌رسد شورای عالی هواپیمایی با هماهنگی ایرلاین‌ها و ستاد تنظیم بازار درصد رشد را به میزانی مصوب کرده‌اند که فعلا واکنش‌های منفی مجلسی‌ها را در پی نداشته باشد.
در جلساتی که در شورای عالی هواپیمایی پیش از این برگزار شد انجمن شرکت‌های هواپیمایی با اشاره به اینکه قیمت بلیت هواپیما از سال ۱۴۰۰ افزایش نیافته است و سال گذشته هم پیشنهاد افزایش ۳۰ درصدی را مطرح کرده بودند اما به نتیجه نرسیده بود، پیشنهاد افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما را مطرح کرده بودند که این موضوع پس از بررسی در شورای عالی هواپیمایی به ستاد تنظیم بازار برای تصویب رفت. شرکت‌های هواپیمایی افزایش قیمت ارز در ۲ سال اخیر، افزایش هزینه تعمیر موتور و تامین قطعات و افزایش دستمزد پرسنل را از دلایل خود برای افزایش قیمت عنوان کرده بودند.
افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت پروازهای داخلی
رییس سازمان هواپیمایی کشوری در این خصوص گفت: ستاد تنظیم بازار با افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت پروازهای داخلی موافقت کرد.
محمد محمدی‌بخش اظهار داشت: پس از برگزاری جلسات شورای عالی هواپیمایی و شنیدن پیشنهادات انجمن شرکت‌های هواپیمایی و نمایندگان شرکت‌های هواپیمایی، نرخی بابت افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی مشخص شد و برای تایید و تصویب به ستاد تنظیم بازار رفت. او با تاکید بر اینکه ایمنی پرواز اصلی‌ترین اولویت سازمان هواپیمایی کشوری است، ادامه داد: همه تلاش ما این است که در این حوزه ایمنی پروازها به خطر نیفتد و در فضای تعاملی باید کار پیش برود.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی در پاسخ به این سوال که این افزایش قیمت از چه زمانی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ می‌شود، گفت: از روز شنبه این افزایش قیمت ۲۹ درصدی بابت پروازهای داخلی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ خواهد شد.
رییس سازمان هواپیمایی کشوری اظهار داشت: انشاءالله باید در موضوع سوخت ناوگان حملونقل هوایی نیز تصمیماتی در آینده نزدیک اتخاذ شود.
نارضایتی انجمن ایرلاین‌ها از نرخ‌های جدید
موافقت ستاد تنظیم بازار با افزایش قیمت بلیت هواپیما اگر چه رضایت نسبی مسافران و متقاضیان را در میزان آن در پی داشت اما ایرلاین‌ها نسبت به این رشد ناراضی بوده و اعتراض دارند. سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان، شورای‌عالی هواپیمایی نظر نهایی خود را در خصوص میزان رشد قیمت بلیت هواپیما به ستاد تنظیم بازار ارائه کرد و مشخص شد رشد ۲۹ درصدی بهای بلیت هواپیما نظر نهایی ستاد تنظیم بازار است. اما این نظر نهایی اگر چه با تاخیر همراه بود اما به هیچ وجه نزدیک به میزان پیشنهادی ایرلاین‌ها نبود.
شورای عالی هواپیمایی که متشکل از نمایندگان سازمان برنامه و بودجه، نماینده وزارت امور اقتصادی، نماینده وزارت امور خارجه و یک فرد آگاه از سوی وزیر راه‌وشهرسازی و رییس سازمان هواپیمایی کشوری است سرانجام بررسی‌های خود را برای حصول نظر سازمان حمایت از مصرف‌کننده انجام داده و بعد از تشکیل شورای عالی ترابری خروجی جلسه این شورا تقدیم ستاد تنظیم بازار شد.
این خروجی ستاد تنظیم بازار و افزایش ۲۹ درصدی بهای بلیت هواپیما اگر چه با نظر پیشنهادی انجمن شرکت‌های هواپیمایی که ۱۰۰ درصد رشد بود فاصله زیادی دارد اما به نظر می‌رسد شورای عالی هواپیمایی با هماهنگی ایرلاین‌ها و ستاد تنظیم بازار درصد رشد را به میزانی مصوب کرده‌اند که فعلا واکنش‌های منفی مجلسی‌ها را در پی نداشته باشد.
مقصود اسعدی‌سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با تاکید بر اینکه اگر چه پیشتر درخواست افزایش قیمت ۱۰۰ درصدی بلیت هواپیما را داشتیم اما به‌طور میانگین با افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت هواپیما موافقت شد، گفت: مصوبه شورای عالی هواپیمایی به تایید ستاد تنظیم بازار نیز رسیده است اما براساس قانون برنامه پنجم توسعه، آزاد‌سازی نرخ بلیت باید انجام می‌شد و طبق قانون، دولت نباید در نرخ‌گذاری دخالت کند بلکه صرفا باید نظارت داشته باشد، ولی دخالت کرده و نرخ تکلیفی اعلام می‌کند. او تصریح کرد: شرکت‌های هواپیمایی به این افزایش نرخ معترض هستند و امکان تعطیلی شرکت‌ها نیز وجود دارد، اما ناگزیر از پذیرش هستیم و این افزایش نرخ، مشکل صنعت هواپیمایی را حل نمی‌کند.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفت: بدون نظرخواهی از فعالان صنعت و بدون کار کارشناسی نرخ ٢٩ درصدی را برای افزایش قیمت بلیت انتخاب کردند در حالی که این میزان افزایش قیمت، هیچ مشکلی از صنعت را حل نمی‌کند.
اسعدی‌سامانی درباره افزایش ٢٩ درصدی بلیت هواپیما اظهار داشت: به شدت مخالف این مقدار افزایش بلیت هواپیما هستیم و با ٢٩ درصد افزایش قیمت، مشکلی از صنعت هوانوردی حل نمی‌شود.
او گفت: بدون حضور ذی‌نفعان صنعت در این باره تصمیم گرفته شد و نمی‌دانیم با کدام حساب و کتاب و چه فرمولی به نرخ ٢٩ درصد افزایش قیمت رسیدند.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه این تصمیم نشان می‌دهد در کشورمان بدون اقدامات کارشناسی تصمیمات گرفته، تعیین و ابلاغ می‌شود، گفت: بدون نظرخواهی از فعالان صنعت و بدون کار کارشناسی نرخ ٢٩ درصدی را برای افزایش قیمت بلیت انتخاب کردند در حالی که این میزان افزایش قیمت، هیچ مشکلی از صنعت را حل نمی‌کند.
اسعدی‌سامانی با بیان اینکه دولت اراده‌ای برای رفع مشکلات و بحران‌های صنعت هوانوردی ندارد، اظهار داشت: در صنعت هوانوردی شاهد مهاجرت خلبان‌ها هستیم و با این وضعیت مهاجرت خلبان‌ها سرعت پیدا می‌کند. او تاکید کرد: با این میزان افزایش قیمت هیچ ارتقای کیفیت در خدمات نخواهیم داشت و دوره انتظار برای خرید بلیت مسیرهای پرتردد افزایش پیدا می‌کند.
همسویی نمایندگان مجلس و انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی
به نظر می‌رسد این مصوبه ستاد تنظیم بازار تنها برای خروج از فشار بوده و احتمال اینکه در ماه‌های آتی باز هم رشد قیمت بلیت هواپیما انجام شود وجود دارد.
کارشناسان صنعت هوایی بر این باور هستند که بهتر بود افزایش قیمت بلیت هواپیما به صورت پلکانی انجام می‌شد تا واکنش‌ها نیز نسبت به افزایش بهای بلیت به وجود نیاید.
جعفر یازرلو سخنگوی سازمان هواپیمایی پیشتر با بیان اینکه اگر بلیت هواپیما را پلکانی و افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی می‌دادند الان به یکباره پیشنهاد افزایش ۱۰۰ درصدی داده نمی‌شد، گفته بود که به هر حال ۲۲ ماه است قیمت بلیت هواپیما افزایش نداشته است و اگر به یکباره افزایش بالایی برای بهای بلیت داشته باشیم تا حدودی فضا تغییر می‌کند.
اما نکته جالب در حال و هوای این روزهای بهای بلیت هواپیما این است که در کنار نمایندگان مجلس که مخالف افزایش بهای بلیت هواپیما هستند، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور نیز در کنار نمایندگان مجلس مخالف رشد قیمت بلیت هواپیماست.
حرمت‌الله رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور با اشاره به اینکه برخی افراد بخش خصوصی ادعا دارند نرخ بلیت هواپیما باید ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند، غیرمنطقی و زیاده‌خواهانه است می‌گوید: این ادعا که سال قبل بلیت هواپیما افزایش نداشته کذب است و مردم سال گذشته افزایش قیمت بلیت هواپیما را حس کردند.
او با توضیح اینکه لازم است برای کاهش قیمت‌ها از قانون آزادی پنجم در صنعت هواپیمایی استفاده شود گفت: در این شرایط جا‌به‌جایی‌ها با هواپیماهای نو‌تر و قیمت مناسب‌تر انجام می‌شود. به هر حال افزایش قیمت بلیت هواپیما تمام مردم جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در پی آن هزینه‌های دیگر نیز بالا خواهد رفت.
افزایش پلکانی قیمت‌ها یا راهی برای دور زدن قانون؟
به هر حال ماجرای گران شدن بلیت هواپیما نیز در نوع خود بی‌نظیر و تا حدودی عجیب به نظر می‌رسد. از یک طرف ایرلاین‌ها و برخی دولتی‌ها با افزایش قیمت بلیت هواپیما موافق هستند و از سوی دیگر نیز برخی نمایندگان مجلس و انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور به دلیل استفاده مداوم از هواپیما با رشد قیمت‌ها مخالف هستند.
قانونگذار تکلیف قیمت بلیت هواپیما را مشخص کرده است. قبل از برنامه پنجم توسعه تعیین نرخ خدمات بر عهده سازمان هواپیمایی کشوری بود و از سال ۹۵ طبق قانون برنامه متنوع‌سازی نرخ بلیت مطرح شد و تا سال ۹۹ جاری و ساری بود و نرخ‌ها در پروازهای داخلی طبق عرضه و تقاضا بود.
اما دو سال است که مدل نرخ‌گذاری به تصویب نهایی از سوی ستاد تنظیم بازار که پیشنهاد شورای عالی ترابری را بررسی کرده و نظر خواهد داد تغییر کرده است. این نظر نهایی را نیز ایرلاین‌ها چندان قبول ندارند و معتقد هستند طبق قانون، دولت نباید در نرخ‌گذاری بلیت هواپیما دخالت کند بلکه صرفا باید نظارت داشته باشد، ولی دخالت کرده و نرخ تکلیفی اعلام می‌کند.
بذرپاش وزیر راه‌وشهرسازی نیز پیشتر گفته بود که تعدادی از ایرلاین‌ها از جمله ایرلاین‌های بزرگ سقف بلیت را رعایت می‌کنند و در سایت رسمی خود بلیت را عرضه می‌کنند. ایرلاین‌های دیگر بلیت را به عوامل فروش می‌دهند که آنها هم در شبکه‌های مختلف چندلایه بلیت را عرضه می‌کنند که گرانفروشی اتفاق افتاده است.
نکته‌ای که این روزها به نظر می‌رسد وزارت راه‌وشهرسازی و سازمان هواپیمایی قصد دارد آن را پیگیری و عملی کند راه‌اندازی پلتفرم متمرکز برای عرضه بلیت هواپیماست. موضوعی که بذرپاش وزیر راه‌وشهرسازی به آن اشاره و تاکید کرده است.
حال باید دید این افزایش ۲۹ درصدی بهای بلیت هواپیما تا چه میزان مورد پذیرش ایرلاین‌ها قرار خواهد گرفت و آیا راهی برای دور زدن قانون و عدم رعایت قیمت‌ها باز گذاشته شده است یا اینکه طبق هماهنگی‌های انجام شده قرار است افزایش پلکانی بهای بلیت برای اولین بار در طول سال جاری برای کنترل و کم کردن اعتراض ایرلاین‌ها اجرایی و عملیاتی شود.
پیش‌زمینه افزایش فراتر از مجوز قانونی؟
درحالی که زمان زیادی از اعلام افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت هواپیما نمی‌گذرد، با جابه‌جایی دو جدول، نرخ‌های عجیبی در سایت انجمن شرکت‌های هواپیمایی بارگذاری شده است. اقدامی که احتمالا پیش‌زمینه افزایش بیش از مجوز قانونی بلیت هواپیما است.
تا پیش از این یک جدول مربوط به قیمت بلیت پروازهای داخلی در سایت انجمن شرکت‌های هواپیمایی بارگذاری شده بود. این قیمت مربوط به آذرماه سال ۱۴۰۰ است که تصویر بخشی از صفحه نخست آن را در
جدول (۱) می‌بینید.
همان‌گونه که مشاهده می‌شود حداکثر نرخ جدید برای مسیرهای پروازی داخلی درج شده است. به‌عنوان مثال قیمت بلیت پرواز تهران-اراک ۵۶۶ هزار و ۹۰۰ تومان است. یا نرخ بلیت پرواز مسیر تهران-آبادان ۹۵۵ هزار تومان است. قیمت بلیت تهران-بندرعباس نیز یک میلیون و ۲۶۷ هزار و ۷۰۰ تومان است. قیمت بلیت پرواز تهران-چابهار هم یک میلیون و ۲۹۳ هزار تومان است.
این در حالی است که روز پنجشنبه
بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه جدول جدید قیمت پروازهای داخلی در سایت انجمن شرکت‌های هواپیمایی بارگذاری شده که حاوی چند نکته عجیب است. اول اینکه تاریخ این جدول مربوط به تیرماه ۱۴۰۰ یعنی ۵ ماه قبل از جدول آذرماه است. نکته دوم اعلام قیمت پایه پروازهای داخلی است که تقریبا ۵۰ درصد از حداکثر نرخ اعلامی قبلی بالاتر است! در ادامه
در این جدول جدید دیده می‌شود قیمت بلیت پرواز تهران-اراک که آذرماه سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۵۶۶ هزار و ۹۰۰ تومان بوده در تیرماه همان سال تغییر کرده و با رشد ۶۱ درصدی به ۹۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان افزایش یافته است! همچنین قیمت ۹۵۵ هزار تومان بلیت پرواز تهران-آبادان با رشد ۵۷ درصدی نسبت به نرخ ۵ ماه قبل از آن به یک میلیون و ۴۹۴ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش یافته است.
نرخ بلیت پرواز تهران-بندرعباس نیز از یک میلیون و ۲۶۷ هزار و ۷۰۰ تومان به یک میلیون و ۹۰۷ هزار تومان افزایش یافته، یعنی رشد حدود ۵/۵۱ درصدی!
مشخص نیست آیا در جدول قیمت جدید بارگذاری‌شده در سایت انجام شرکت‌های هواپیمایی متوسط افزایش ۲۹ درصدی اعمال شده یا اینکه قرار است به این قیمت‌ها ۲۹ درصد مصوب ستاد تنظیم بازار اضافه شود. در صورتی که پاسخ پرسش اول منفی باشد، محاسبه نرخ‌های جدید که قیمت پایه بدون احتساب مالیات و عوارض متعلقه است نشان می‌دهد افزایش قیمت بسیار بیشتر از متوسط ۲۹ درصدی بوده است.
از سوی دیگر اگر قرار باشد به این قیمت‌ها متوسط ۲۹ درصد اضافه شود، شاهد قیمت‌های بسیار بالایی در بخش حملونقل هوایی خواهیم بود و البته در سال مهار تورم هستیم. به‌نظر می‌رسد سازمان هواپیمایی کشوری نظارتی متناسب با جایگاه حاکمیتی خود بر شرکت‌های هواپیمایی ندارد. مساله‌ای که در نهایت دود آن به چشم مصرف‌کنندگان می‌رود.
وزیر راه‌وشهرسازی دوشنبه هفته گذشته نسبت به گرانفروشی بلیت هواپیما به شرکت‌های هواپیمایی و سایت‌های فروش هشدار داده و گفته بود: بلیت هواپیما گران نشده است، اگر شرکت‌های هواپیمایی گرانفروشی کنند، مستقیما به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌شوند و اگر سایت‌های فروش اقدام به گرانفروشی کنند، هم مجوزشان لغو و هم به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند. او افزود: از مسوولان سازمان هواپیمایی خواسته‌ام هر چه سریع‌تر یک پلتفرم متمرکز برای عرضه بلیت طراحی کنند و این کار شروع شده است. البته گاهی بلیت هواپیما در شبکه‌های غیررسمی گران‌تر از قیمت مصوب فروخته می‌شود.
منبع: جهان صنعت