سفیر اقتصادی در جده

اولین سفر بعد از توافق

روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، همراه با هیات اقتصادی به عربستان سعودی سفر کرد. مهم‌ترین اهداف او دیدار با مقامات عربستانی و همچنین ایراد سخنرانی در نشست‌های بانک‌های توسعه اسلامی که در شهر جده برگزار می‌شد، بود. پس از توافق اخیر ایران و عربستان، این نخستین‌باری است که یکی از مقامات رسمی جمهوری اسلامی ایران وارد عربستان می‌شود. یک روز پس از ورود خاندوزی به عربستان، اجلاس سالانه بانک توسعه اسلامی با حضور مقامات بیش از ۵۰ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی در جده عربستان آغاز به کار کرد. بر اساس اعلام قبلی، قرار است احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و نماینده ایران در این اجلاس، روز دوشنبه به سخنرانی بپردازد. خاندوزی در اولین روز برگزاری اجلاس سالانه بانک توسعه اسلامی، در گفت‌و‌گو با نشریه فوربس در مورد فرصت مهم‌ همکاری کشورهای عضو در زمینه‌های مختلف صحبت کرد.

او در مورد آمادگی ایران در این زمینه گفت: «آماده انتقال پیشرفت‌های ایران در زمینه‌های فناوری‌ها و توانمندی‌های بیو، نانو، صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی، ساخت تجهیزات نیروگاهی و ساخت کاتالالیست‌های صنعت نفت، به اعضای بانک توسعه اسلامی و کشورهای اسلامی هستیم.» او در این زمینه تاکید کرد: «اراده ما بر این است که با توجه به پیشرفت‌های ایران در زمینه‌های فناوری و توانمندی‌های بیو، نانو، صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی، ساخت تجهیزات نیروگاهی و ساخت کاتالالیست‌های صنعت نفت، این پیشرفت‌ها را در اختیار سایر اعضای بانک و کشورهای اسلامی قرار دهیم.»

وزیر اقتصاد ایران در این روز با خبرگزاری الشرق عربستان نیز گفت‌و‌گو کرد و در زمینه فرصت‌های سرمایه‌‌گذاری گفت: «توافقی که با وساطت کشورهای دوست میان دو کشور ایران و عربستان صورت‌گرفته فرصت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری میان دو کشور را افزایش خواهد داد.» خاندوزی در این گفت‌و‌گو نسبت به توسعه روابط اقتصادی ایران و عربستان ابراز امیدواری کرد و گفت: «اعتقاد داریم توسعه روابط اقتصادی و تعاملات ایران و عربستان، یک ارتباط برد-برد است که منافع آن علاوه بر دو کشور به همه کشورهای منطقه هم خواهد رسید.»

 دیدار با رئیس بانک توسعه اسلامی

روز گذشته احسان خاندوزی در حاشیه اجلاس گروه بانک توسعه اسلامی با محمد الجاسر، رئیس بانک توسعه اسلامی، و مدیران ارشد این بانک دیدار کرد. طرفین این دیدار به مساله همکاری‌های مشترک، به رفع موانع و مشکلات مربوط در مسیر همکاری‌های موردنظر اشاره کردند. یکی از محورهای سخنان خاندوزی در این دیدار تلاش‌های دولت سیزدهم برای رفع موانع موجود در زمینه همکاری‌های اقتصادی بوده است. او در این زمینه گفت: «به منظور حفظ حمایت جمهوری اسلامی ایران از فعالیت‌های بانک در جهان اسلام، ایران به عنوان یکی از سهامداران ارشد بانک، اقدامات نهایی خود را در راستای مشارکت در افزایش سهام سرمایه بانک مورد اجرا قرار داده و به‌زودی لایحه پیشنهادی دولت در این خصوص سیر مراحل تقنین را در مجلس شورای اسلامی طی می‌کند.» ایران یکی از سهامداران ارشد این بانک است.

محمد الجاسر نیز به این مساله اشاره و درخواست کرد که ایران نیز مانند سهامداران ارشد این بانک با حمایت از افزایش سهام سرمایه مزبور در زمینه‌هایی مانند ایفای تعهدات ناشی از بهره‌مندی از تسهیلات پروژه‌ای بانک، بانک توسعه اسلامی را در جهت حفظ رتبه اعتباری AAA یاری دهد. این رتبه بیانگر بالاترین کیفیت اعتباری است‌. این نوع از درجه‌بندی دلالت بر انتظار کمترین ریسک اعتباری داشته و تنها در مواردی به کار می‌روند که توانمندی فوق‌العاده‌ای در ایفای به‌موقع تعهدات وجود دارد. همچنین در این دیدار دکتر خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، از رئیس بانک توسعه اسلامی برای سفر به تهران دعوت کرد و این سفر را در موقعیت موجود همکاری‌های بانک و ایران به عنوان یک نقطه‌عطف دانست.

 مکانیسم شفاف روابط بانکی

خاندوزی در سفر خود با محمد الجدان، وزیر مالیه عربستان، نیز دیدار کرده است. وزیر مالیه عربستان از برقراری مجدد روابط ایران و عربستان ابراز خشنودی کرد و در این دیدار گفت: «امیدواریم گام های سریعی در روابط با ایران برداشته شود.» او در این زمینه ادامه داد: «لازم است در این مسیر موانع اقتصادی و تجاری در برابر دو کشور برداشته شود.» الجدان ابراز امیدواری کرد که به‌زودی با وزیر اقتصاد ایران در ریاض دیدار کند. خاندوزی نیز در این دیدار برقراری روابط ایران و عربستان اظهار خشنودی کرد و گفت: «توسعه روابط نه فقط برای ایران و عربستان بلکه برای کل کشورهای منطقه حائز اهمیت است.» بر اساس گفته‌های خاندوزی، تسهیل روابط اقتصادی وظیفه دولت‌هاست.

او در این باره ادامه داد: «این روابط دوجانبه نه‌تنها از منظر اقتصادی بلکه در حوزه‌های سیاسی و امنیتی دارای اهمیت فراوانی است.» با وجود ابراز خرسندی دو طرف از برقراری روابط خاندوزی به برخی کاستی‌های فعلی اشاره کرد و در این باره گفت: «در سطح دولتی، ایران و عربستان هیچ توافق پایه‌ای در حوزه سرمایه‌گذاری، گمرکی و تجاری را نهایی نکرده‌اند. لازم است در این ارتباط تفاهم‌نامه‌های سه‌گانه‌ای بین طرفین تدوین و امضا شود.» او زمینه نبود پیوند تجاری خصوصی عمیق بین دو کشور گفت: «طی سه ماه آینده شرکت‌های بخش خصوصی دو کشور با یکدیگر ملاقات کنند تا امکانات تجاری و سرمایه‌گذاری طرفین بررسی شده و زمینه‌های همکاری متقابل شناسایی شود.» یکی دیگر از موضوعاتی که خاندوزی در این دیدار به آن اشاره کرد مساله حج بود.

او معتقد است نیازهای فوری در زمینه حج و تجارت میان دو کشور به طور خاص در زمینه رفع موانع بانکی، ارزی و گسترش پروازها وجود دارد. در این دیدار وزیر مالیه عربستان نیز ابراز امیدواری کرد که با مساعدت وزارتخانه‌های راه، نفت و حج عربستان موضوعات دوجانبه همکاری‌های مشترک را مطرح و مورد پیگیری قرار دهد. او در نهایت گفت: «روابط اقتصادی دو کشور نیازمند شبکه‌سازی گسترده است و در این زمینه لازم است مکانیسم شفافی برای روابط بانکی دو کشور تعریف شود و از شیوه‌های متنوعی برای حصول توافقات برای نیل به همکاری‌های تجاری استفاده برد.» در نهایت الجدان اظهار امیدواری کرد که با مبادله هیات‌های فنی بین دو کشور، نقاط مشترک همکاری‌های دوجانبه شناسایی و عملیاتی شود.