ریز نمرات صادرات ۲ ماهه

سهم بخش‌‌‌ها و گروه‌‌‌های اقتصادی سهیم در صادرات غیرنفتی کشور اعلام شد. ریز نمرات صادرات ۲۵گروه کالایی در صادرات دوماه امسال از سوی سازمان توسعه تجارت، از جهش محسوس صادرات، به‌ویژه در دو بخش‌‌‌ «پتروشیمی و میعانات گازی» و «صنعت» حکایت دارد. رشد ۱/ ۲میلیارد دلاری صادرات بخش پتروشیمی و میعانات گازی، مهم‌ترین بال جهش صادراتی کشور تا انتهای اردیبهشت ۱۴۰۱ بوده است.

به‌موازات این موضوع، افزایش ۱۱۵ و ۸۶میلیون دلاری صادرات در دو بخش «معدن و صنایع معدنی» و «صنعت» دیگر زمینه‌‌‌های مهم جهش ۳۷درصدی ارزش صادرات غیرنفتی ایران در دوماه نخست ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌اند. از آن سو افت ۹۰میلیون دلاری صادرات بخش کشاورزی از مهم‌ترین نشانه‌‌‌های اثربخشی تعرفه‌‌‌گذاری بر صادرات غذا و مواد خوراکی در کشور طی ماه‌‌‌های ابتدایی سال است. بررسی آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که در دوماه منتهی به اردیبهشت امسال، گروه‌‌‌های کالایی «پتروشیمی و میعانات گازی»، «صنایع معدنی فلزی»، «میوه و تره‌‌‌بار»، «محصولات پلیمری» و «سایر صنایع معدنی فلزی» بیشترین ارزش صادرات را در بین سایر گروه‌‌‌های کالایی به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در عین حال، ارزیابی‌‌‌ها حاکی از آن است که صادرات در ۱۶گروه کالایی روند افزایشی داشته و در ۹گروه کالایی نیز با افت روبه‌رو بوده است. بیشترین افت صادرات در پنج‌گروه کالایی «خشکبار»، «صنایع نوین پیشرفته و دارو»، ‌‌‌ «ماشین‌‌‌سازی و تجهیزات»، «شیرینی، شکلات و فرآورده‌های غلات» و «خودرو و نیرومحرکه» مشاهده می‌شود.

براساس آمارهای سازمان توسعه تجارت، تحولات در پنج‌بخش اصلی صادراتی نشان می‌دهد که «پتروشیمی و میعانات گازی» بیشترین رشد ارزشی را در این بازه زمانی تجربه کرده است. ارزش صادرات در این بخش به ۵میلیارد و ۱۴۵میلیون دلار می‌رسد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۹‌درصد رشد داشته است. صادرات در بخش «معدن و صنایع‌معدنی» با رشد ارزشی ۷‌درصد به یک‌میلیارد و ۸۱۷میلیون دلار رسیده است. «کشاورزی و صنایع غذایی» تنها بخشی است که هم از نظر وزن و هم از نظر ارزش روند کاهشی را طی کرده است. ارزش صادرات این بخش با افت ۱۰درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ۸۰۵میلیون دلاری را تجربه کرده است. در این بازه زمانی در بخش صنعت نیز ۶۶۵میلیون دلار صادرات انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵‌درصد رشد را تجربه کرده است. «فرش و صنایع‌دستی» با ارزش ۲۷میلیون دلار رشد ۴۳درصدی را در این مدت ثبت کرده است.

نکته جالب درباره وضعیت محصولات صادراتی کشور این است که در همه بخش‌‌‌های پنج‌گانه بدون استثنا نسبت ارزش به وزن بهبود یافته که این موضوع ناشی از تورم جهانی کالا و برخی افزایش قیمت‌ها ناشی از شوک‌‌‌های تجاری است. در این بین، بخش صنعت وضعیت متفاوتی داشته و همزمان با افزایش ارزش صادرات، حجم صادرات نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد کرده که این موضوع گویای پیچیدگی نه‌چندان بالای کالاهای صنعتی کشور است؛ موضوعی که همواره در بحث‌‌‌های تحلیلگران توسعه صنعتی و پژوهشگرانی که به بررسی تحولات تجارت خارجی ایران می‌‌‌پردازند، پررنگ است و تغییر جدی آن نیازمند سیاست‌‌‌های صنعتی دقیق و استوار مبتنی بر تقویت رقابت‌‌‌پذیری صنایع داخلی است.

صادرات صنعتی

نگاهی به آمارهای صادرات بخش‌‌‌های صنعتی کشور به‌خوبی گویای وضعیت ناموزون توسعه صنعتی در ایران است؛ جایی که بخش‌‌‌هایی از حلقه‌‌‌های صنعتی کشور به‌شدت رشد کرده و توسعه پیدا کرده و بخش‌‌‌هایی دیگر در نتیجه بی‌‌‌توجهی یا سیاست‌‌‌های خطا، توان چندانی برای صادرات پیدا نکرده است. بخش صنعت که متولی تولید محصولات با سطح فناوری بالا و پیچیده است، سهم چندان چشمگیری از صادرات غیرنفتی کل کشور ندارد. صادرات در بخش صنعت در ۹گروه کالایی رقم خورده است که به‌جز زیرگروه پلیمری، باقی حوزه‌‌‌ها وضعیت صادراتی قابل‌توجهی ندارند. بیشترین رشد صادراتی در این بخش مربوط به محصولات پلیمری و بیشترین افت هم مربوط به بخش صنایع نوین و پیشرفته و دارو بوده است. چهار گروهی که در این بخش شاهد افت بودند، «نساجی، پوشاک و کفش»، «ماشین‌‌‌سازی و تجهیزات»، «خودرو و نیروی محرکه» و «صنایع نوین و پیشرفته و دارو» هستند.

بیشترین ارزش صادراتی مربوط به گروه محصولات پلیمری است. این گروه ۲۰۶میلیون دلار صادرات داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۸درصدی را تجربه کرده است. صادرات در گروه «شیمیایی» نیز با رشد ۵۲درصدی به ۱۴۴میلیون دلار رسیده است. «نساجی، پوشاک و کفش» در بازه زمانی دوماهه با افت ارزشی ۵درصدی مواجه شده‌ و ارزش صادرات آن به ۸۸میلیون دلار رسیده است. «لوازم‌خانگی» نیز رشد ۹درصدی را در ارزش صادرات تجربه کرده و ۶۷ میلیون دلار صادرات را در کارنامه دوماهه صادرات خود ثبت کرده است. صادرات «ماشین‌سازی و تجهیزات» اما با کاهش ارزش ۳۸درصدی روبه‌رو بوده و ۵۹میلیون دلار در این گروه کالایی صادرات صورت گرفته است. «محصولات سلولزی» نیز در این بازه زمانی با رشد ۳۳درصدی ارزش، ۴۲میلیون دلار کالا به بازارهای هدف صادر کرده است. صادرات صنایع برق و الکترونیک ارزشی معادل ۴۰میلیون دلار داشته و رشد ۲۷درصدی را نسبت به بازه مشابه سال گذشته تجربه کرده است. «خودرو و نیروی محرکه» با صادراتی به ارزش ۱۲میلیون دلار، روند نزولی فروش به بازارها را ثبت کرده و کاهش ۳۱درصدی ارزش صادرات در این گروه کالایی رقم خورده است. «صنایع نوین، پیشرفته و دارو» در دوماهه امسال صادراتی معادل ۷میلیون دلار داشته‌ که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۴‌درصد افت پیدا کرده است. نکته جالب در میان همه این صنایع، سطح صادرات نازل صنعت خودروسازی و قطعات وابسته است که به‌رغم حجم عظیمی از منابع در اختیار و دیوارهای بلند تعرفه رخ داده است.

صادرات فرش و صنایع‌دستی

صنایع‌دستی در دوماه منتهی به اردیبهشت امسال صادراتی معادل ۲۲میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۶‌درصد افزایش یافته است. در گروه «فرش دستباف به جز گلیم» نیز شاهد فروش ۵میلیون و یکصد‌هزار دلاری بوده‌‌‌ایم که رشد ۶درصدی را نسبت به بازه مشابه سال قبل نشان می‌دهد.

صادرات معدن و صنایع معدنی

ارزیابی صادرات فروش در ۶ گروه معدن و صنایع معدنی بیانگر آن است که گروه‌های «سایر صنایع معدنی فلزی»، «سایر صنایع معدنی غیرفلزی»، «سایر معدن غیرفلزی» و «سایر مواد معدنی فلزی» با رشد ارزشی صادرات روبه‌رو بوده‌اند و ارزش صادرات دو گروه «صنایع معدنی فلزی» و «صنایع معدنی غیر‌فلزی» نیز روند نزولی را طی کرده است. کاهش ۱۲میلیون دلاری صادرات صنایع معدنی فلزی در کنار افزایش بیش از دوبرابری صادرات سایر صنایع معدنی غیرفلزی از مهم‌ترین اتفاقاتی است که در این بخش از تولید کشور طی دوماه نخست سال ۱۴۰۱ رخ داد. رشد ۷درصدی ارزش صادرات کل این بخش در کنار افت حجم صادرات بخش معدن و صنایع معدنی نشانه کوچکی از تحولات قیمتی بازار جهانی است. مرور ریز نمرات صادرات دوماهه این بخش البته وضعیت خوبی را نشان نمی‌‌‌دهد. صادرات در صنایع معدنی فلزی به ارزش یک‌میلیارد و ۴۴۷میلیون دلار رخ داده است. صادرات این گروه کالایی نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یک‌درصدی داشته است. سایر صنایع معدنی فلزی صادراتی به ارزش ۱۶۴میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۳۴درصدی را تجربه کرده است. در عین حال، صنایع معدنی غیرفلزی در این بازه زمانی فروشی معادل ۱۲۶میلیون دلار به بازارهای هدف داشته که بیانگر افت ۲درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

ارزش صادرات «سایر صنایع معدنی غیر‌فلزی» ۴۲میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴۱‌درصد افزایش داشته است. همچنین صادرات دوماهه «سایر صنایع معدنی غیرفلزی» نیز ارزشی معادل ۲۵میلیون دلار دارد که رشد ۱۸درصدی را رقم زده است. «سایر مواد معدنی فلزی» نیز صادراتی به ارزش ۱۲میلیون دلار را دوماهه امسال ثبت کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۹۴درصدی را نشان می‌دهد.

صادرات کشاورزی و صنایع غذایی

براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، هفت گروه کالایی در بخش کشاورزی و صنایع غذایی صادرات داشته‌‌‌اند که ارزش صدور کالا در سه گروه کالایی میوه و تره‌بار، خشکبار و شیرینی و شکلات و فرآورده‌‌‌های غلات افت داشته و چهار گروه نیز با رشد ارزش صادرات روبه‌رو شده‌‌‌اند. در عین حال بیشترین رشد صادرات در میان هفت‌گروه مذکور، مربوط به محصولات لبنی بوده که بهبود ۵۰میلیون دلاری را تجربه کرده است. میوه و تره‌بار بیشترین فروش را در دوماهه امسال به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات این گروه کالایی ۳۷۶میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹‌درصد افت داشته است.

محصولات لبنی با ارزش صادراتی ۱۰۹ میلیون دلاری در رده دوم قرار گرفته است. صادرات در این گروه کالایی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۸۴درصدی روبه‌رو بوده است. مشتریان خارجی صنایع تبدیلی نیز در این دو ماه ۹۶میلیون دلار کالا خریداری کرده‌اند که نسبت به بازه مشابه سال گذشته افت ۵۶درصدی داشته است. صادرات خشکبار نیز ارزشی معادل ۹۲میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۵۶درصدی را تجربه کرده است. ارزش صادرات محصولات حیوانی و صنایع وابسته در این مدت زمان، ۵۱ میلیون دلار بوده و رشد ۲۸درصدی را به ثبت رسانده است. شیرینی و شکلات و فرآورده‌های غلات با ارزش صادراتی معادل ۴۲میلیون دلار، نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۱۶درصدی داشته است. همچنین گل و گیاه دارویی، خوراکی، زینتی و صنعتی نیز در همین بازه زمانی صادراتی به ارزش ۳۹میلیون دلار داشته و رشد آن نیز به ۱۷‌درصد می‌رسد.

منبع: دنیای اقتصاد