تردیدی نیست که فرش دستباف ایران قرن هاست به عنوان یکی از آثار صنایع دستی شاخص در جهان شناخته شده و علاقمندان بسیاری به ویژه در کشورهای اروپایی و آمریکا دارد. تا آنجا که تا پیش از اعمال تحریم ها علیه ایران، بیش از 30 درصد فرش دستباف کشورمان تنها به ایالات متحده امریکا صادر می شد. این هنر صنعت در هر منطقه، استان و شهر آینه تمام نمای اقلیم و فرهنگ آن خطه است و فرش دستباف اصفهان، کاشان، نایین، جوشقان، یلمه دهاقان، نجف آباد و مناطق عشایری استان نیز نمونه هایی از تنوع این هنر صنعت در استان هنر پرور اصفهان است که کیفیت و زیبایی آن شهرت جهانی داشته و نمونه هایی از آن نیز آذین مجامع بین المللی از جمله سازمان ملل متحد است.
ضعف ساختاری فرش ایران
بهمن نامورمطلق معتقد است که ساختار صنایع‌دستی و صنعت فرش ایران یک ساختار معیوب، ناقص و ضعیف است. این استاد دانشگاه ادامه داد: در اروپا فرش‌های ما به فروش نمی‌رسد، این بیماری به «قیمت» و «طراحی» مربوط می‌شود، درحالی که اگر بخواهیم تبارشناسی فرش را انجام دهیم هیچ کشوری به اندازه ایران در این زمینه غنی نیست. بنابراین باید برندسازی کنیم. نامورمطلق با اشاره به اینکه سلیقه مردم دنیا تغییر کرده گفت: دنیای امروز دیگر فرش شلوغ را نمی‌خرد. در دنیا می‌خواهند با فرش فضای آرامی در زندگی خصوصی خود ایجاد کنند و این یعنی هنرمندان ما باید با بازارهای جهانی و از سوی دیگر زیبایی شناسی ارتباط برقرار کنند. نامور مطلق اضافه کرد: نظام اداری ما نیز در این حوزه جرأت تغییر ساختاری ندارد، در حالی که ساختار این حوزه معیوب است و باید تغییر کند. وی خاطر نشان کرد: گرفتن سهم بیشتر از بازارهای جهانی با توجه به سابقه ایران در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، انجام پژوهش‌های مشترک و تبدیل رقابت داخلی به رقابت بیرونی از مهم‌ترین گام هایی است که می توان برای رونق این حوزه انجام داد. وی با تأکید بر اینکه هم اکنون حدود ۳ میلیون نفر در حوزه فرش و صنایع دستی مشغول به فعالیت هستند افزود: این موضوع مهمی است که هیچ‌کس نمی‌تواند از کنار آن به راحتی بگذرد. نامور مطلق در بخش دیگری از سخنان خود با تبیین اهمیت استراتژیک ارتباط میان صنایع دستی و فرش، تاکید کرد: به دلیل نزدیکی و شباهت‌های میان این دو حوزه، معاونت صنایع دستی و مرکز ملی فرش ایران می توانند اقدامات و فعالیت‌های مشترکی را انجام دهند. وی با بیان اینکه صنایع‌دستی و فرش از لحاظ عملیات تشکیلاتی جدا افتاده اند، اما دارای بستر و اساس مشترک هستند، یادآور شد: اصل و اساس همکاری و فعالیت‌های مشترک، همدلی است که میان مسئولین این دو بخش وجود دارد. نامور مطلق تصریح کرد: حتی در طرح‌ها و لوایحی که به مجلس ارائه می‌شود، اشتغال میلیونی این دو حوزه باعث می‌شود تا مجلس با توجه بیشتری این طرح‌ها را بررسی کند و موضوع اتحاد این دو حوزه مورد تأکید و توجه مجلس قرار خواهد گرفت.
تا می‌توانید فرش دستباف ایرانی بخرید!
کارشناس فرش دستباف ایرانی می گوید: در گذشته ۳۰ درصد صادرات کشور یعنی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار، صادرات فرش دستباف ایرانی به آمریکا بود. در چندسال اخیر در کشوری مثل چین به خاطر اینکه درآمد سرانه مردمش افزایش داشته، فرش ایرانی به یک کالای لاکچری بین مردمشان تبدیل شده و بازار این هنر کشورمان در چین بسیار رونق دارد زیرا مردم برای خرید آن مشتاق هستند. عبداله بهرامی اضافه کرد: متاسفانه هنوز نتوانسته ایم تبلیغات خوبی داشته باشیم تا همه به سمت فرش دستباف بیایند این در حالی است که همه مواد اولیه این فرش یا نباتی است یا حیوانی و یا طبیعی که همراه شدن این موضوع با طرح ها و نقش های زیبا برای سلامت روحی و روانی افراد نیز مفید است. در آتش سوزی ها، آخرین کالایی که می سوزد فرش دستباف است، در حالی که فرش ماشینی با هر جرقه می سوزد و گویا یک گالن بنزین در خانه نگهداری می شود. همچنین این طرح های جذاب و تنوع رنگش با طبع فرزندان منطبق بوده و به فرد آرامش روانی می دهد. بهرامی درباره اهمیت وجود فرش دستباف در خانه ها ادامه داد: حتی لوکس ترین آپارتمان ها هم اگر فرش دستباف نداشته باشد لوکس بودنشان دچار نقصان می شود. وی تاکید کرد: از مزیت های فرش دستباف ایران تنوع طرح و نقش است. کارشناس فرش دستباف گفت: با توجه به اینکه تولید فرش در ایران متاثر از وضعیت تولیدکننده و بی مهری دولتمردان کاهش پیدا کرده، به زودی قیمت فرش های ایرانی بسیار زیاد می شود و مردم باید تا می توانند فرش ایرانی بخرند چون می تواند ارزش افزوده زیادی ایجاد کند. مهم این است که از این کالای فاخر استفاده می کنید و لذت می برید در عین حال ارزش آن بالا می رود. بهرامی درباره احساسی که از فرش دستباف به مردم القاء می شود، تصریح کرد: فرش طی یک سال بافته شده و با حال خوب و بد بافنده در طی این مدت عجین شده است. امیدواریم بتوانیم هر فرش را به همراه داستانش بفروشیم و در این داستان اطلاعاتی مانند سال بافت، مواد اولیه و گره اول و آخر را ارائه دهیم و فرش تنها کالای ایرانی است که می توان این کار را برای آن کرد.
با قدمت‌ترین نمایشگاه
فرش دستباف ایران
اصفهان اما یکی از استان‌های مهم تولید فرش دستباف در کشور و جهان است و نمایشگاه آن از با قدمت‌ترین نمایشگاه‌های فرش دستباف کشور محسوب می‌شود. گفته می شود در استان اصفهان بیش از ۲۷۰ هزار هنرمند بافنده و حدود هشت تشکل و اتحادیه صنفی وجود دارد که امر تولید، فروش و صادرات را برعهده داشته و کمک به اعتلای فرش دستباف می‌کنند. در این میان، سه برند جهانی فرش اصفهان، کاشان و نائین، مورد ثبت جهانی قرار گرفته اند و نمایشگاه فرش دستباف اصفهان، رویدادی است که با هدف معرفی تازه های فرش دستباف در زمینه های طرح، نقشه، رنگ و اموری از این دست برگزار می شود و بستری را برای تعامل فعالان حوزه فرش و گسترش بده و بستان های کاری آنها فراهم می کند.
نمایشگاه فرش دستباف اصفهان، ۱۵ هزار مترمربع وسعت خواهد داشت و فعالان این حوزه از استان‌های اصفهان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، فارس، قم، تهران، کردستان و چهارمحال و بختیاری در آن حضور خواهند داشت. ۷۷ درصد شرکت‌کنندگان این نمایشگاه از استان اصفهان هستتد و ۲۳ درصد مشارکت‌کنندگان نیز از استان‌های دیگر به اصفهان می‌آیند تا فعالیت خود را در معرض نمایش قرار دهند. نمایشگاه فرش دستباف اصفهان در حالی برگزار می‌شود که برپایی مستمر ۲۳ دوره پیشین، این نمایشگاه را به یکی از رویدادهای تاثیرگذار و مهم نمایشگاهی در ایران تبدیل کرده است. در این میان، توجه به موضوع صادرات، یکی از اصلی‌ترین اهداف برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه فرش دستباف اصفهان به شمار می‌رود.