افزایش ۱۱۶ درصدی ترانزیت

وی افزود: ترانزیت جاده‌‌‌ای کالا در ۹ماه امسال نسبت به مدت مشابه دو سال قبل (۹ماه ۱۳۹۸) که کرونا نبوده، ۲۸‌درصد رشد وزنی داشته و ۳۴‌درصد در تعداد کامیون‌‌‌های متردد از خاک ایران افزایش رخ داده است. مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌الملل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌‌‌ای یادآور شد: در ۹ماه ۱۳۹۹ حجم کالای ترانزیتی جاده‌‌‌ای، ۲/ ۳میلیون تن و در ۹ماه ۱۳۹۸، این شاخص ۲/ ۵میلیون تن بوده است که نشان می‌دهد نسبت به زمان قبل از کرونا هم رشد نسبتا مناسبی معادل ۳۰ تا ۳۳‌درصد در ترانزیت جاده‌‌‌ای داشته‌‌‌ایم. هدایتی تصریح کرد: اوج ترانزیت جاده‌‌‌ای ما ۱۲ تا ۱۳میلیون تن در سال بوده که به سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ برمی‌گردد. پیش‌بینی ما این است که اگر با همین منوال ادامه دهیم، امسال به رقم ۵/ ۸ تا ۹میلیون تن ترانزیت کالا می‌رسیم.

 رشد ترانزیت به‌رغم حذف دو کریدور پرتردد

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اظهار کرد: ترانزیت در حالی رشد کرده است که چند اتفاق مهم در حوزه ترانزیت افتاده است؛ با این حال شاهد رشد آن بوده‌‌‌ایم. به عنوان مثال، در سال‌های گذشته بیشترین حجم ترانزیت کالا از خاک ایران در مسیر ترکیه به ترکمنستان و آسیای میانه بود که از سال ۱۳۹۸ به قبل از آن (تا پیش از شیوع کرونا) یکی از کریدورهای فعال ترانزیتی در ایران بود. بارهایی که از اروپا می‌‌‌آمد، از مسیر ترکیه به ترکمنستان و سپس به کشورهای دیگر منطقه CIS شامل قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان می‌‌‌رفت. در این مسیر سالانه فقط ۳۵‌هزار دستگاه کامیون خارجی (غیر از کامیون‌‌‌های ایرانی) از این کریدور عبور می‌‌‌کردند. وی تاکید کرد: با توجه به اینکه ترکمنستان در پی شیوع کرونا، مرزهای خود را بسته و صرفا امکان جابه‌جایی یدک وجود دارد، عملا افت بسیار شدیدی در این قسمت داریم و یکی از اصلی‌ترین کریدورهای ترانزیتی خود را از دست داده‌‌‌ایم. مقام مسوول در سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌‌‌ای گفت: یکی دیگر از اتفاقات در بخش ترانزیت، کاهش عبور و مرور به مقصد افغانستان است. با توجه به تغییر دولت و حاکمیت در همسایه شرقی کشورمان و محدودیت‌هایی که برای سیستم بانکی این کشور به وجود آمده است و برخی کشورها با احتیاط با تجار افغانستانی مبادلات تجاری دارند یا اینکه تجار این کشور، افغانستان را ترک کرده‌‌‌اند، کاهش چشمگیر تردد به خاک این کشور را در چند ماه اخیر شاهد بوده‌‌‌ایم. هدایتی افزود: دو مقصد اصلی ما شامل آسیای میانه و افغانستان، مشکلات اصلی را در حجم ترانزیت جاده‌‌‌ای از ایران ایجاد کرده که اگر این دو موضوع نبود، احتمالا امسال به رقم اوج ترانزیتی سال ۱۳۹۲ (۱۲ تا ۱۳میلیون تن) می‌‌‌رسیدیم. وی درباره ناآرامی‌‌‌های اخیر قزاقستان در ترانزیت کالا از ایران به آسیای میانه، بیان کرد: ممکن است تاثیراتی داشته باشد؛ اما این تاثیرات لحظه‌‌‌ای نیست. ضمن اینکه بعد از مشکلاتی که میان ایران و ترکمنستان بر سر بستن مرزهای این کشور با کشورمان به وجود آمد، دیگر تبادل کالایی و ترانزیت جاده‌‌‌ای چندانی نداشتیم. مسیر افغانستان به آسیای میانه هم که قصد داشتیم آن را جایگزین ترکمنستان کنیم، تحت‌تاثیر شرایط جدید دولت افغانستان قرار گرفته و منتظریم ببینیم در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.

 مرزهای ایران و ترکیه باز شد

هدایتی با بیان اینکه محدودیت‌های تردد مرزی میان ایران و ترکیه که در پی شیوع سویه اُمیکرون ایجاد شده بود، برداشته شده است، اظهار کرد: امکان رفت و برگشت به ترکیه فراهم شده است. وی درباره تاثیر راه‌اندازی دفتر کنسولگری ایران در قاپان و کاهش تنش‌‌‌های ایران و آذربایجان در بخش حمل‌ونقل جاده‌‌‌ای دو کشور افزود: راه‌اندازی دفتر نمایندگی و کنسولگری ایران در قاپان، فرآیندی زمان‌بر است و ممکن است تا یک‌سال آینده هم این اتفاق رخ ندهد. همچنین روابط سیاسی بهبود و تنش‌‌‌ها کاهش یافته است؛ اما روابط اقتصادی و همکاری‌‌‌های حمل‌ونقلی تابع قوانین دیگر آذربایجان است و حتی انتقال بهبود روابط سیاسی به اقتصادی زمان‌براست؛ اما آنچه آذربایجان در خصوص ورود کامیون‌‌‌های ایرانی اعمال می‌کند، تابع قوانین ورود به قلمرو این کشور است.

هدایتی تصریح کرد: به‌طور کلی رفتار نامناسبی که با رانندگان ایرانی در جمهوری‌آذربایجان می‌‌‌شد، تقریبا به صفر رسیده است و دیگر شاهد توقف و نگه‌داشتن کامیون‌‌‌های ایرانی، بازرسی‌‌‌های بی‌مورد کامیون‌‌‌های ایرانی، اهانت به رانندگان ایرانی و... نیستیم. اما اخذ عوارض از رانندگان ایرانی همچنان ادامه دارد.

 چرا صف‌های سنگین کامیون‌‌‌ها در مرز آستارا ایجاد شد؟

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌‌‌ای، درباره رفع مشکل ایجاد صف‌های سنگین کامیون‌‌‌های ایرانی در مرز آستارا اظهار کرد: تقریبا دیگر شاهد ایجاد چنین صف‌هایی در مرز آستارا به سمت جمهوری‌آذربایجان نیستیم؛ چون شرایط سختگیرانه‌ای که روس‌‌‌ها در آن سوی مرزهای خود با جمهوری‌آذربایجان اعمال می‌‌‌کردند، تقریبا از بین رفته و کنترل فنی محصولات کشاورزی که روس‌‌‌ها اعمال می‌‌‌کردند، کاهش یافته است.