نوع گواهی بازرسی مورد نیاز، به مواردی از جمله نوع کالا یا hs code ، محل مصرف کالا، سازمان مورد نظر به منظور تسلیم گواهی بازرسی؛ نوع نیاز گواهی صادر شده(مورد نیاز شخص اخذ کننده یا جهت ارائه به یک سازمان یا گمرک داخلی یا خارجی) بستگی دارد. به طور کلی، بازرسی کالاها، به دو نوع بازرسی کیفی و کمی کالا (COI) و بازرسی ظاهری و کمی کالا(IC) دسته بندی می شوند.
الف- بازرسی کیفی و کمی کالا (COI)
برای کالاهایی که براساس مصوبات شورای عالی استاندارد، هیأت وزیران و قانون ارتقاء کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی، استاندارد آنها برای واردات اجباری اعلام شده است (که اختصارا ، کالاهای مشمول استاندارد اجباری نامیده می شوند)، اخذ گواهی COI از مبدا یا مقصد و ارائه به اداره استاندارد گمرک، الزامیست. لیست این کالاهای مشمول استاندارد اجباری، در قالب یک فهرست، بر حسب ردیف های تعرفه در پایگاه اطلاع رسانی سازمان استاندارد به آدرس WWW.ISIRI.ORG.IR و همچنین در ادارات کل استاندارد استانها و کلیه گمرکات کشور موجود است و هر ساله بروز رسانی میشود.
در یک جمع بندی به این نتیجه می رسیم درصورتیکه کد تعرفه یا HS CODE کالا، مشمول استاندارد اجباری باشد، به منظور واردات و انجام فرآیند ترخیص، اخذ گواهی بازرسی COI الزامیست. اخذ این گواهی، در مبدا حمل کالا و در مقصد قابل صادر شدن میباشد. این بازرسی مهم ترین و پیچیده ترین نوع بازرسی بوده و طی این بازرسی، کالا، چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی، مورد ارزیابی قرار گرفته و با یکی از استانداردهای جهانی انطباق داده می شود و در نهایت شرکت بازرسی(حتما باید یک شرکت بین المللی معتبر از نظر سازمان کل استاندارد ایران باشد) گواهی بازرسی را با مدارکی شامل MD یا SD ، TEST REPORT و غیره ممهور به مهر شرکت بازرسی، در سامانه اداره استاندارد بارگذاری و اصل مدارک ذکر شده را به درخواست کننده تحویل می دهد. لازم به ذکر است سازمان ملی استاندارد ایران، لیست شرکت های بازرسی بین المللی معتبر برای واردات و صادرات را به صورت جداگانه، همراه با حوزه فعالیت، شماره تماس ها وآدرس، در وب سایت خود قرار داده و این مهم به شما در انتخاب شرکت بازرسی یاری می رساند.
همانطور که اشاره شد این گواهی هم در مبدا و هم در مقصد صادر میشود، در نتیجه آزمون کالا هم میتواند در مبدا و مقصد انجام شود. اگر گواهی بازرسی در مبدا حمل کالا انجام شود و در صورتیکه شرکت تولید کننده محصول مورد نظر شما در مبدا، آزمایشگاه مورد نیاز برای تست محصول را داشته باشد میتوانید با هماهنگی قبلی، از امکانات موجود در کارخانه استفاده کرده و به این طریق درصدی از هزینه های مربوط به اخذ این گواهی را کاهش دهید. چون در غیر این صورت نیازمند استفاده از آزمایشگاه های همکار و پرداخت هزینه آزمون به صورت جداگانه هستید. در حالت اخذ گواهی بازرسی در مقصد، کالا توسط گمرک نمونه برداری و توسط اداره استاندارد پلمپ شده، و همراه با نامه ای با مضمون صدور گواهی بازرسی توسط احدی از شرکت های بازرسی مورد تایید اداره استاندارد کل، برای آن شرکت بازرسی ارسال و الباقی روند به روشی که گفته میشود قابل انجام می باشد. به این معنا که، شرکت بازرسی موظف به یافتن آزمایشگاهی در سطح کشور می باشد که قابلیت انجام تست های مورد نیاز بر روی کالای مورد نظر را داشته باشد، نتیجه آزمون آزمایشگاه، برای شرکت بازرسی ارسال میشود، شرکت بازرسی نتیجه آزمون را بررسی، با استانداردهای مورد تایید مطابقت میدهد و در صورت تایید گواهی بازرسی را صادر میکند.
موارد مهم در ارتباط با گواهی COI:
همانطور که می دانید گواهی COI، مدرکیست که بر اساس آن شرکت های بازرسی، کالای وارداتی را با استانداردها، ضوابط و مشخصات فنی مربوطه مطابقت داده و و این کار را با بررسی مستندات، نمونه برداری از کالا، بررسی ظاهری کالا و بررسی نتایج آزمون کالا انجام می دهند. طبق قانون اداره استاندارد، گواهی بازرسی COI و مستندات ضمیمه آن مثل TEST REPORT ها و ... می بایست توسط شرکت بازرسی، در سامانه اداره استاندارد بارگزاری شود. لذا شرکت های بازرسی الزام به رعایت چندین محدودیت زمانی در این روند هستند برای مثال تاریخ بارگذاری مدارک باید قبل از تاریخ اظهار کالا در گمرک باشد.
همچنین در صورتیکه نیازمند اخذ گواهی بازرسی در مبدا هستید، الزما می بایست پروفرما با مشخصات کامل، آنالیز محصول، شماره استاندارد بین المللی محصول و آدرس و مشخصات شرکت تولیدکننده برای هماهنگی انجام بازرسی را در اختیار داشته باشید، هزینه های انجام بازرسی در مبدا به صورت ارزی و بر اساس نفر روز ارزیابی میشود.
ب- بازرسی ظاهری و کمی کالا(IC)
گواهی بازرسی دیگری که میبایست به طور کامل از آن مطلع باشید، گواهی IC میباشد. اگر قصد دارید کالایی را از نظر ظاهری و کمیت بازرسی کنید ، نیاز به گواهی بازرسی IC دارید. در این نوع بازرسی پارامترهای کمی، مقدار و یا تعداد و مشخصات ظاهری کالا کنترل میشود . این گواهی بازرسی در ایران ، به گواهی بازرسی جهت ارائه به بانک نیز معروف است. در واقع بانک مرکزی، واردکنندگان کالا را ملزم کرده است، طبق فرمت اعلام شده به شرکت های بازرسی، بابت هر پارت بار وارداتی، گواهی بازرسی IC اخذ کرده، در سامانه گمرک(پنجره تجارت فرامرزی،EPL) آپلود کرده و اصل این گواهی را به بانک عامل تحویل دهند. در غیر این صورت قادر به ترخیص کالای خود از گمرک و رفع تعهد ارزی از بانک مرکزی نیستند.
همانطور که گفته شد، علاوه بر موارد گفته شده در بالا، انواعی از گواهی های بازرسی وجود دارد که در اینجا فقط به یکی از آنها، به عنوان نمونه اشاره میشود. در صورتیکه نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا پاسخ به سوالات خود در خصوص انواع دیگر گواهی بازرسی دارید میتوانید با کارشناسان GTG در تماس باشید.
گواهی بازرسی اصالت فروشنده یا خریدار، یا اعتبارسنجی فروشنده یا خریدار:
تصور کنید: شما به عنوان یک تاجر، قصد انجام یک معامله بین المللی را دارید. برای مثال، در حال خرید کالایی از یک تامین کننده خارجی از یک کشور دیگر هستید. پس به طور قطع، حجم بالایی از سرمایه شما دخیل میشود و به طرف مقابل معامله اطمینان ندارید. چه راه کاری میتوانیم ارائه دهیم؟ در این شرایط طی مذاکره با یک شرکت بازرسی میتوانید سطح اعتبارسنجی مورد نیاز خود را به شرکت بازرسی اعلام کرده و شرکت بازرسی، بر اساس استاندارد های اعتبارسنجی و راستی آزمایی، طرف مقابل معامله شما را اعتبارسنجی کرده و نتایج بررسی ها را طی یک گزارش یا گواهی به شما ارائه دهد. طی سالهای اخیر، این روش، یکی از روش های معمول در معاملات بین المللی است.
سوالات متداول:
گواهی COC چیست؟
به مدرکی که اداره کل استاندارد استانها صادر و انطباق کالا با استانداردها،ضوابط و مشخصات فنی را تایید و در سامانه اداره استاندارد بارگذاری میکند، گواهی COC یا گواهی نامه انطباق گفته میشود. این بدین معناست که تنها ارگان صادر کننده این گواهی، اداره کل استاندارد می باشد. این گواهی، یک گواهی بین سازمانی، و جهت تایید انطباق گواهی بازرسی COI با کالای وارد شده میباشد. در بیان ملموس تر،زمانی که شما گواهی COI را به اداره استاندارد تسلیم میکنید، اداره استاندارد میبایست مدارک ارائه شده را بررسی کرده، و در صورت نیاز، دستور نمونه برداری کالا را به یک شرکت بازرسی بدهد، نمونه کالا را با مدارک بازرسی انطباق داده و در صورت تایید ، گواهی COC به منظور ارائه به اداره استاندارد کل صادر کند. نتیجه اینکه شما به عنوان یک بازرگان، دریافت کننده گواهی COC نیستید.
مورد مهمی که بهتر است در اینجا به آن اشاره کرد: در مواردی که نمونه برداری از کالا امکان پذیر نیست، برای مثال کالا یک قطعه الکترونیک است و آزمون آن زمان بر است، یا کالا ارزش بالایی دارد و ممکن است در حین آزمون تخریب شود. واردکننده میتواند با ارائه مدارکی مثل TEST TYPE ، یا سایر مدارکی که حین تولید کالا توسط یک شرکت بازرسی در مبدا صادر شده است به اداره استاندارد، درخواست بررسی کالا با مدارک ارائه شده را اعلام کرده و اداره استاندارد بدون آزمون کالا، با بررسی مدارک، برای شما گواهی COC صادر و کالا را از نظر استاندارد تایید کند.
VOC چیست؟
VOC گواهی بازرسی نیست، بلکه به فرایندی گفته میشود که ارزیابی و انطباق کالا با استانداردها، ضوابط و مشخصات فنی را بررسی میکند.
بهاره جعفریان 09335737491
کارشناس بازرگانی شرکت GTG
WWW.GTG.IR
www.linkedin/gtgir GTG.IR