تراز تجاری ماه نهم سال منفی شد. بعد از دو ماه سبقت صادرات از واردات در مهر و آبان سال‌جاری، تراز تجاری آذر ماه مجددا منفی شد. البته فاصله صادرات و واردات چشمگیر نیست و کسری تجاری ثبت شده در این ماه به منفی ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسد. حال آنکه شاهد رشد صادرات و واردات در آذر ماه نسبت به آبان سال‌جاری نیز بوده‌ایم. هرچند واردات، رشد بیشتری را نسبت به صادرات به ثبت رسانده است. علاوه بر این مقایسه آمار آذر امسال با نهمین ماه سال گذشته بیانگر رشد واردات و افت صادرات است. در عین حال تراز تجاری ۹ ماه منتهی به آذر امسال همچنان منفی بوده و رقم آن معادل یک میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار است. حجم تجارت خارجی: آمارهای اعلام شده از سوی رئیس کل گمرک ایران نشان می‌دهد در ۹ ماه منتهی به آذر سال‌جاری ۱۱۰ میلیون تن کالا به ارزش ۵۲ میلیارد دلار بین ایران و کشورهای مختلف جهان مبادله شده است. این در حالی است که ارزش تجارت خارجی کشور در ۹ ماه سال گذشته ۶۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون دلار بوده است.
صادرات ۹ ماهه: سهم صادرات از کل حجم تجارت در سه فصل سال معادل ۲/ ۸۵ میلیون تن به ارزش ۲۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بوده است.
مهدی میراشرفی در این باره عنوان کرد: مقایسه صادرات غیرنفتی با مدت مشابه سال قبل حکایت از کاهش وزنی ۱۷ درصد و افت ارزشی ۲۰ درصدی دارد. بر اساس آمارهای سال گذشته، در ۹ ماهه سال ۹۸ صادرات ارزشی بالغ بر ۳۱ میلیارد و ۹۰۲ میلیون دلار و وزنی معادل ۱۰۳ میلیون و۵۸۷ هزار تن داشته است.
به گفته رئیس کل گمرک ایران، این میزان صادرات با توجه به به شرایط ناشی از شیوع بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ و تحریم‌های ظالمانه آمریکا نشانه تلاش و همت دست‌اندرکاران حوزه صادرات و همچنین تولیدکنندگان کشورمان است و پیش‌بینی می‌شود که در ماه‌های باقی‌مانده از سال همچنان به روند افزایشی خود ادامه دهد.
بر اساس این گزارش، مقاصد عمده کالاهای صادراتی ایران در این مدت چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان بوده است. این در حالی است که برای مدتی کوتاه و مقطعی، عراق به‌عنوان نخستین مقصد صادراتی ایران در این لیست قرار گرفت. اما چین توانست جایگاه خود را در عرض دو ماه پس بگیرد.
در ۹ ماه منتهی به آذر امسال، ۲۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تن به ارزش ۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات به چین صورت گرفته است. دومین مقصد صادراتی ایران نیز عراق بوده که صادراتی معادل ۲۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ارزش ۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار به این کشور صورت گرفته است. امارات متحده عربی سومین جایگاه را در بین مقاصد عمده صادراتی ایران در اختیار دارد.
صدور کالا به این کشور وزنی معادل ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن و ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار دارد. چهارمین خریدار عمده کالاهای ایرانی نیز ترکیه است که در این مدت ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کالا از ایران خریداری کرده و ارزش این صادرات به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار می‌رسد. صادرات به افغانستان به‌عنوان پنجمین مقصد صادراتی ایران در ۹ ماهه امسال، ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده است.
واردات ۹ ماهه: بر اساس اظهارات رئیس کل گمرک ایران، سهم واردات از سر جمع تجارت خارجی در سه فصل امسال وزنی معادل ۲۵ میلیون تن و ارزشی معادل ۲۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار داشته است. به گفته او واردات در این ۹ ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزن یک درصد و از لحاظ ارزش ۱۶ درصد کاهش یافته است. در سه فصل سال گذشته، وارداتی معادل ۲۴ میلیون و ۹۷۹ هزار تن به ارزش ۳۱ میلیارد و ۸۳۶ میلیون دلار صورت گرفته بود.
مبادی عمده کالاهای وارداتی در ۹ ماهه سال‌جاری نیز به ترتیب چین با ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن به ارزش ۷ میلیارد دلار، امارات متحده عربی با ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن به ارزش ۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن به ارزش ۳ میلیارد دلار، هند با یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و آلمان با ۹۱۱ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بوده است.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی میراشرفی، از ۲۵ میلیون تن کالای وارداتی به کشور، ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تن را کالاهای اساسی تشکیل می‌دهد و ۷۰ درصد وزن واردات را ۲۵ قلم کالای اساسی به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در ۹ ماهه سال قبل، سهم کالاهای اساسی بیش از ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن از کل واردات همان مدت زمان بوده است. همچنین در بازه زمانی مذکور، ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالا از قلمرو ایران به کشورهای همسایه ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹/ ۱۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.
تجارت در ماه نهم
در نهمین ماه امسال، تراز تجاری ایران بعد از دو ماه که روند مثبتی را طی کرده بود، مجددا به مدار منفی بازگشت. البته فاصله صادرات و واردات در این بازه زمانی ناچیز است. صادرات در نهمین ماه سال وزنی معادل ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تن داشته و ارزش این میزان کالای صادراتی نیز ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است. همچنین واردات در آذر ماه امسال وزنی معادل ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن و ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار داشته است. در مجموع حجم تجارت خارجی در ماه نهم امسال ۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار و تراز تجاری نیز منفی ۱۰۰ میلیون دلار است.
آمارهای تجارت خارجی در ماه گذشته بیانگر آن است که در بازه زمانی ۳۰ روزه آبان امسال، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالا با ارزش ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار به کشور وارد شده است. همچنین ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار نیز به بازارهای هدف صادر شده است. بررسی این دو آمار حکایت از آن داشت که تراز تجاری ایران در آبان ماه مثبت ۲۰۰ میلیون دلار بود. همچنین سهم صادرات کالا از کل تجارت خارجی ماه هفتم، رقمی معادل ۴ میلیارد و ۶۳۸ میلیون دلار و وزن کالاهای صادر شده در مهر ماه رقمی معادل ۱۹ میلیون و ۱۸۳ هزار تن ثبت شده است. واردات نیز در این بازه زمانی وزنی معادل ۲ میلیون و ۷۷۶ هزار تن داشته و ارزش این حجم کالا رقمی معادل ۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار بوده است.
بنابراین تراز تجاری ایران در هفتمین ماه سال‌جاری به نفع صادرات و یک میلیارد و ۴۱۷ میلیون دلار از واردات بیشتر بوده است. بر این اساس بعد از دو ماه متوالی، مجددا تراز تجاری در نهمین ماه سال منفی شد. البته ارزیابی‌ها نشان می‌دهد صادرات و واردات در نهمین ماه سال‌جاری نسبت به ماه قبل (آبان ۹۹) روند افزایشی داشته است.
بر این اساس، صادرات در آذر ماه با رشد بیش از ۹ درصدی نسبت به آبان و واردات در این ماه با رشد ۴/ ۱۹ درصدی نسبت به ماه قبل روبه‌رو بوده است.
بررسی‌های صورت گرفته درخصوص مقایسه تجارت خارجی در آذرماه امسال با آذرماه سال گذشته نیز حکایت از آن دارد که تراز تجاری در نهمین ماه سال گذشته مثبت بوده است. بر این اساس، واردات ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۴۵۳ میلیون دلار داشته و صادرات نیز ۴ میلیارد و ۸۶۱ میلیون دلار رقم خورده است. بنابراین مقایسه این دو آمار نشان می‌دهد شاهد کاهش حدود ۲۶ درصدی صادرات و رشد ۲/ ۷ درصدی واردات در آذر امسال بوده‌ایم.