گفته می شود که سالیانه 300 میلیون سنگ از معادن استخراج می شود که بیش از نیمی از آن در جریان فرآوری از بین می روند و در نهایت به دلیل روش های اشتباه در استخراج تنها یک پنجم از سنگی که استخراج می شود به فرآوری می رسد. جایگاه ایران اما در بازار جهانی حائز اهمیت است. می گویند حدود 10میلیون از 150 میلیون تن سنگ تزیینی ساختمانی که سالانه در جهان تولید می شود، محصول ایران است و اگر تولیدکنندگان ایرانی تولید خود را مطابق استانداردهای جهانی انجام می دادند سهم و جایگاه ایران به مراتب بیش از این مقدار بود. بزرگ ترین رقیب ایران در تولید و صادرات سنگ تزیینی، ترکیه است. این کشور از دودهه قبل وارد این عرصه شده و خود را به عنوان بزرگ ترین صادرکننده سنگ مرمر دنیا معرفی کرده و ارزش بازار صادرات سنگ خود را به بیش از 2میلیارد دلار رسانیده است.
سرای خیار
مناسبترین مکان
رئیس سازمان صنعت، معدن، تجارت استان اصفهان در خصوص راه اندازی بازارچه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در اصفهان ، گفت: سراهای مختلفی برای این بازارچه در نظر گرفته شده اما سرای خیار در میدان امام علی (ع) یکی از مناسبترین مکان ها برای این منظور محسوب می‌شود. ایرج موفق برندسازی و اصلاح نظام تعرفه‌ای در سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی را به عنوان یکی از اهداف و اولویت‌های راه‌اندازی این بازارچه بیان کرد و افزود: هم اکنون امکان فعالیت نظام‌مند در این رشته وجود ندارد و افرادی که در زمینه صادرات و واردات سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی فعالیت می‌کنند، سر در گم هستند. وی همچنین با اشاره به واگذاری کمیته قوانین و مقررات سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی به استان اصفهان گفت: در این کمیته درصدد پیگیری برندسازی و اصلاح نظام تعرفه هستیم به شکلی که قیمت روی فلز توسط بانک مرکزی در مرکز و نمایندگان آن بانک در استان‌ها انجام شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان اضافه کرد: حدود ۳۰ درصد سنگ‌های تزئینی این استان خام فروخته می‌شود در حالی که باید این سنگ‌ها بعد از فرآوری و ایجاد ارزش افزوده به سایر کشورها صادر شود. ایرج موفق با بیان اینکه خام فروشی ارزش افزوده‌ای برای ما به همراه ندارد تصریح کرد: خام فروشی سنگ موجب انتقال ارزش افزوده این صنعت به خارج از کشور شده و چنانچه فرآوری و جلوگیری از خام فروشی سنگ به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد، به افزایش پنج تا ۶ برابری ارزش افزوده و اشتغال منجرخواهد شد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان با بیان اینکه ظرفیت تولید سالانه معادن استان اصفهان ۴۸ میلیون تن است، یادآور شد: سنگ‌های تزئینی، طلا، شن و ماسه، سنگ آهک، سنگ آهن، مس، سرب و روی از مهمترین محصولات و تولیدات معادن این استان محسوب می‌شود. وی خاطرنشان کرد:اصفهان به عنوان یکی از استان‌های با ظرفیت‌های بالای معدنی در کشور، حدود ۸۴۰ معدن در حال بهره برداری با سرمایه گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال دارد که نزدیک به ۴۰۰ واحد از آن سنگ‌های تزئینی است. موفق با بیان اینکه سال گذشته ۳۴۱ میلیارد ریال حقوق دولتی معادن در این استان وصول شده است اضافه کرد: اصفهان از نظر تعداد معادن فعال در صدر استان‌ها اما از نظر حقوق دولتی در رده چهارم کشور جای گرفته است.
پیش بینی
اشتغال ۲۵۰۰ نفر
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و سنگ های قیمتی اصفهان گفت: به زودی بازارچه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی با پیش بینی اشتغال ۲۵۰۰ نفر در اصفهان ایجاد خواهد شد.
ابراهیم حبیب الهی با بیان اینکه از حدود دو سال پیش طرحی مبنی بر بررسی توانمندی اصفهان در زمینه معادن، تراش و فروش سنگ های قیمتی از سوی معاونت توسعه ایمیدرو مطرح و بیش از ۱۵ جلسه در این باره برگزار شد، اظهار کرد: طی جلساتی که با انجمن ها و تشکل ها، اتحادیه صنایع دستی، اداره فنی و حرفه ای، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی، اتحادیه و انجمن طلا و همچنین انجمن صنایع دستی برگزار شد، معایب، محاسن و نقاط ضعف و قوت این موضوع بررسی و نتایج آن به نماینده سازمان ایمیدرو انتقال داده شد. وی ادامه داد: ایمیدرو با توجه به همدلی و تعامل گروه ها، سازمان ها و انجمن های خصوصی در اصفهان، دستور تشکیل کنسرسیوم و بازارچه توانمندی مربوط به سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی را صادر کرد.
عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و سنگ های قیمتی اصفهان تاکید کرد: رویکرد معاون اقتصادی استاندار اصفهان نیز با توجه به فعال کردن بخش خصوصی استان، مثبت بود که اکنون به منظور تسهیل موانع بر سر راه همکاری می کنند. وی بابیان اینکه اصفهان، از لحاظ تعداد تراشنده سنگ قیمتی و مصرف در رتبه دوم کشور قرار دارد، توضیح داد: البته این شامل تمام کارگاه های طلاسازی و نقره سازی و همچنین بخش فیروزه کوبی می شود.
حبیب الهی با بیان اینکه شهرهای دیگر به طور عملی در این زمینه فعالیتی نکرده اند، تصریح کرد: تشکیل این بازارچه در اصفهان از لحاظ استراتژیکی ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که ۲۵ درصد بقیه مربوط به عقدتفاهم نامه و قرارداد با شهرداری برای تعیین محل بازارچه است. وی، هدف اصلی کنسیرسیوم را صادرات و واردات محصولات به صورت قانونی اعلام کرد و گفت: حجم زیادی از سنگ های قیمتی به صورت قاچاق وارد کشور می شود که اصلاً مورد نیازمان نیست، از سوی دیگر حجم بالای سنگ های مورد نیاز نیز به صورت قاچاق وارد کشور می شود. عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و سنگ های قیمتی اصفهان تاکید کرد: به طور قطع ایجاد این کنسرسیوم، موجب ایجاد بستری قانونی برای واردات و صادرات خواهد شد. وی با بیان اینکه هنرهایی خفته در تراش سنگ و حجم تراشی وجود دارد که عملی نشده و دیده نشده است، اظهار کرد: هدف نخست این بازارچه آموزش و بروزرسانی و هدف دوم آن داشتن مکانی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ قیمتی برای صادرات به کشورهای خارجی است، چراکه محصولات ما از همان استخراج سنگ در معادن تا تراش آنها در ایران تولید می شود.
حبیب الهی با یادآوری اینکه در بستر آموزش معضلاتی داریم، تصریح کرد: تجمیع تمام فعالان حوزه سنگ های قیمتی در یک محل، باعث ایجاد رقابت خواهد شد، همچنین کنسرسیومی با رویکرد نظارتی می تواند برای موضوع صادرات وارد عمل شود. به گفته عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و سنگ های قیمتی اصفهان، هدف دیگر این کنسرسیوم، فعال کردن بخش روستایی و سرپرست خانوارها، بهزیستی و مناطق محروم در پروژه تولید است و قرار است بعد از فعال شدن هر واحد در کنسرسیوم، حداقل ۱۰ شغل را در مناطق روستایی و محروم ایجاد کند و موجب اشتغال ۲۵۰۰ نفر طی پنج سال شود.