زمانی که ویروس کرونا در جهان شیوع پیدا کرد، ایران نیز باید این آمادگی را پیدا می‌کرد که بالاخره این ویروس به کشور ما نیز خواهد رسید و کشورهای منطقه هم درگیر خواهند شد پس باید رایزنی‌ها و مکاتبات خود را با کشورهای همسایه انجام می‌دادیم تا غافلگیر نشویم و بازار‌های خود را از دست ندهیم، اما این پیش بینی‌ها نشد و میزان صادرات غیرنفتی ایران افت کرد؛ هر چند در صورت پیش‌بینی هم شرایط تفاوتی نمی‌کرد و مناسبات اقتصادی تمام کشورهای جهان بهم ریخته است.
بر اساس آمار‌ها با شیوع و گسترش ویروس کرونا در اسفند ماه شاهد کاهش ۳۰ درصدی صادرات از نظر ارزشی و کاهش ۲۰ درصدی از نظر وزنی بودیم؛ در حالی‌که در همین مدت واردات افزایش داشته است.
به نظر می‌رسد کاهش ۳۰ درصدی صادرات ناشی از ویروس کرونا بوده و نمی‌توان علت دیگری برای آن در نظر گرفت. کشورهای همسایه سخت‌ترین تدابیر را برای ورود کالاهای ایرانی وضع کرده و به صورت لحظه‌ای، سلیقه‌ای و بدون توجه به پروتکل‌های بین‌المللی بهداشتی و استانداردی، نسبت به بستن مرزها اقدام می‌کنند که این امر، تجارت خارجی ایران را با چالش روبرو ساخته است.
محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران نیز گفته دولت برای حمایت از صادرات یکسری مصوبات مانند تعویق پرداخت اقساط تسهیلات بانکی، لغو برگزاری هیات‌های حل اختلاف مالیاتی و موکول شدن آن به سال ۹۹، تمدید معافیت‌های سازمان مالیاتی تا فروردین ماه و همچنین گمرک یکسری شرایط را برای ورود موقت در نظر گرفته و تمدید کرده که البته این موارد روی کاغذ انجام شده است، اما به نظر می‌رسد در شرایط کنونی هر چه سریع‌تر باید بسته حمایتی و پرداخت خسارت‌ها برای صادرکنندگان تعیین تکلیف شود و به صادرکننده این اطمینان داده شود که دولت در کنار صادرکنندگان قرار دارد همین طور صادرکنندگان نیز باید شرایط حاکمیت را درک کنند تا با یکدیگر ویروس کرونا را از بین ببریم.
ضدعفونی کردن و گندزدایی کالا‌ها و ماشین‌ها کار سختی نیست، اما ما نتوانستیم این کار را انجام دهیم. در بازار امروز وقتی دو ماه نتوانیم کالا را به مشتری تحویل دهیم عملاً رقبا جای ما را خواهند گرفت و برای گرفتن آن بازار دوباره باید از صفر هزینه کنیم.
مسعود دانشمند در مورد وضعیت اقتصادی بعد از ویروس کرونا می‌گوید: در حال حاضر وضعیت اقتصادی مساعد نیست و به نظر می‌رسد بودجه‌ای که بر پایه مالیات بسته شده نیز کارایی لازم را نداشته باشد و وصول مالیات در این شرایط اقتصادی کار چندان آسانی نیست.
او با بیان اینکه کمتر از ۵۰ درصد درآمد‌های تعیین شده در بودجه ۹۹ محقق خواهد شد، می‌گوید: بخشی از درآمد‌های مالیاتی مربوط به واردات کالا است که مربوط به ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز می‌شود، اما با توجه به کمبود ارز واردات نیز چندان عملیاتی نخواهد شد.
دانشمند با تاکید بر اینکه در مبانی درآمد‌های مالیاتی مشکل داریم، ادامه می‌دهد: دولت کسری بودجه بسیار سنگینی دارد؛ ضمن آنکه درآمد‌های صادراتی نیز تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته و صادرات نیز این روز‌ها چندان رونقی ندارد.
دبیرکل خانه اقتصاد ایران با بیان اینکه واحد‌های تولیدی امروز با وجود ویروس کرونا فعالیتشان محدود شده مرزها بسته است و شرایط صادرات مهیا نیست.
دانشمند در مورد مرز عراق هم می‌گوید: تنها یکی از مرز‌های عراق باز است که از آن نیز کالا‌ها با شرایط خاصی عبور می‌کند.
او با اشاره به میزان صادرات کالاهای غیرنفتی به عراق می‌گوید: از ۴۰ تا ۴۵ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی بین ۵ تا ۶ میلیارد دلار آن مربوط به عراق است.
این فعال اقتصادی با ابراز تاسف از این شرایط می‌گوید: مشخص نیست که پس از کرونا ما در چه جایگاهی در بازار‌های خارج از کشور باشیم و اینکه چقدر خواهیم توانست مجددا جایگاه قبلی خود را در بازار‌های خارجی بدست آوریم.
دانشمند می‌گوید: به جز مسئله شیوع ویروس کرونا که در اکثر کشور‌ها باعث ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی شده است، ایران این روز‌ها با مشکلات دیگری نظیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران و نیز عدم پذیرش FATF و افت شدید بهای نفت دست و پنجه نرم می‌کند.
او ادامه می‌دهد: کشور همسایه ما ترکیه این روز‌ها تنها با شیوع ویروس کرونا مواجه است، اما ما باید موضوعات دیگری را هم مدیریت کنیم ضمن آنکه کاهش قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی می‌تواند برای کشور بسیار بحران آفرین باشد.
بر اساس این گزارش با توجه به سطح بهداشت در ایران و اقدامات موثر انجام شده درماه‌های اخیر، لازم است درخصوص واردات کالا امعان نظر بیشتری صورت گیرد و تمرکز بر مرز‌های خروجی موجبات عدم کنترل کافی در مرز‌های ورودی را فراهم نکند. انتظار می‌رود دستگاه‌های مسئول از جمله گمرک، وزارت کشور و وزارت راه در کنار وزارت صنعت، تدابیر لازم را در این خصوص اندیشیده و با رصد شیوع کرونا در کشورهای همسایه تمهیدات جدی در خصوص واردات بیندیشند.