کرونا روند کاری بسیاری از کسب‌وکارها را تغییر داده است. برخی از کسب‌وکارها که این ایام اوج فعالیتشان بود، با کاهش رفت‌وآمدها و خرید از سوی مردم مواجه شده‌اند. اما روی دیگر سکه، کسب‌وکارهایی هستند که به علت افزایش تقاضای مردم برای خرید محصولاتشان روزهایی پرمشغله‌تر از همیشه را پشت سر می‌گذارند. یکی از این کسب‌وکارها مواد شوینده است. مصرف مواد شوینده از سوی مردم به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافته و قفسه‌های این کالاها که گاه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای خلوت می‌شود یا تلاش حریصانه عده‌ای برای داشتن تعداد بیشتری از مایع دستشویی و ژل ضدعفونی کننده خود گواه این موضوع است. وزیر صنعت، معدن وتجارت نیز گفته که تولید مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی از ابتدای اسفند ماه جاری افزایش دو برابری داشته است.
این تمام ماجرا نیست. تولیدکنندگان مواد شوینده نیز ناچار شده‌اند در روزهای اخیر مواد اولیه مورد نیاز خود را گران‌تر از قبل خریداری کنند. ماجرا هم گویا ناشی از شامه قوی افرادی است که از آب کره می‌گیرند و این بار موادی را که پیش‌تر وارد کرده‌اند، به بهانه‌هایی همچون گرانی دلار یا افزایش تقاضا ناشی از موج شیوع کرونا، گران‌تر می‌فروشند. منظور از گران‌تر چند برابر قیمت قبل است.
یکی از موادی که در ساختن ژل ضدعفونی کننده به‌عنوان کاربرد دارد، «کربومر» است. از این ماده برای تثبیت امولسیون، استابلایزر، شکل دادن ژل، کنترل ویسکوزیته و... در موارد مختلف استفاده می‌شود. به‌طور کلی از پلیمرها مانند کربومر در محصولات شوینده جهت ایجاد بافت مورد نظر، افزایش پایداری محصول و افزایش میزان عملکرد و تنظیم ویسکوزیته استفاده می‌شود.
تماس‌های خبرنگار ایرناپلاس با شرکت‌های بازرگانی فعال در حوزه تأمین مواد اولیه نیز حاکی از به هم ریختن مظنه بازار است. یکی از شرکت‌ها که همان ابتدا آب پاکی را روی دستمان ریخت و گفت تا بعد از عید نوروز کربومر ندارد. یک شرکت دیگر نیز گفت فقط ۶۶ کیلوگرم کربومر بلژیکی دارد که آن را به قیمت هر کیلوگرم ۶۱۰ هزار تومان می‌فروشد. شرکت دیگری هم با بیان اینکه کربومر مایع تولید ایران را هر کیلوگرم ۱۳۰ هزار تومان و پودر خارجی آن را هر کیلوگرم ۸۵۰ هزار تومان می‌فروشد، اذعان کرد که قیمت‌ها جهش پیدا کرده و خودشان پیش از این افزایش قیمت، کربومر ترکیه‌ای را هر کیلوگرم ۲۰۰ هزار تومان می‌فروخته‌اند.
افزایش چند برابری قیمت مواد اولیه شوینده‌ها
محسن امینی نیک، معاون بازاریابی، تحقیق و توسعه شرکت پاکشو (وابسه به گروه صنعتی گلرنگ) در این زمینه می‌گوید: قیمت مواد اولیه مورد نیاز ما برای مثال کربومر که تا دو هفته پیش هر کیلوگرم ۱۶۰ هزار تومان بوده، اما اکنون تا هر کیلوگرم ۹۵۰ هزار تومان نیز برای ما فاکتور می‌کنند.
وی همچنین اظهار می‌کند: قسمتی از تأمین‌کنندهگان مواد اولیه ما پتروشیمی‌ها هستند. تمام شرکت‌های دولتی از حدود دو هفته گذشته که نرخ دلار افزایش یافت، قیمت‌ها را افزایش داده‌اند. اما اگر سازمان حمایت به ما اجازه افزایش قیمت ندهد، یک سری از کالاهای ما وارد زیان می‌شود. بسیاری از مواد اولیه ما با افزایش قیمت مواجه بوده و کسی هم پاسخگوی آن نیست.
امینی نیک درباره تأثیر شیوع بیماری کرونا بر گرانی مواد اولیه نیز می‌گوید: از زمانی که ویروس کرونا آمد، مواد اولیه‌ای که مربوط به مواد ضدعفونی‌کننده دست بود، به‌یک‌باره با افزایش قیمت روبرو شد.
کربومر، نایاب همچون ماسک!
با این حال نظر بختیار علم‌بیگی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران تا حدی متفاوت است. وی در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: قیمت هر کیلوگرم کربومر پیش از این ۱۵۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان بود، اما اکنون بین ۳۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
وی درباره علت افزایش قیمت این ماده اظهار می‌کند: علت افزایش قیمت افزایش نرخ دلار نیست مواد اولیه در کشور موجود است و همان کالاها افزایش قیمت پیدا کرده و این‌گونه نیست که این قیمت‌ها مربوط به سفارش‌های جدید باشد. این مواد را هم مانند ماسک، پنهان کرده‌اند و می‌خواهند آنها را با افزایش قیمت بفروشند.
علم‌بیگی در ادامه می‌افزاید: واردکننده‌های این ماده که شاید یکی دو نفر هم بیشتر نباشند، این ماده را در اختیار داشتند و حالا که می‌بینند بازار داغ شده، آن ماده را نیز با افزایش قیمت می‌فروشند. البته اثر زیادی نیز در قیمت تمام شده ندارد و تنها برای تولید ژل ضدعفونی کننده کاربرد دارد.
کمبود عرضه نداریم، قیمت‌ها تا پایان فروردین افزایش نمی‌یابند
وی در رابطه با موجود بودن مواد شوینده در کشور هم این‌گونه اطمینان خاطر می‌دهد: تولید مواد شوینده در کشور به‌اندازه کافی صورت می‌گیرد. اصلاً در این زمینه کمبودی نداریم و حتی در برخی شهرستان‌ها با مازاد عرضه هم روبرو بوده‌ایم.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع شوینده همچنین اظهار می‌کند: تولیدکنندگان قسمتی از خطوط تولید خود را تعطیل کرده و در حال تولید ژل ضدعفونی‌کننده هستند. در نتیجه این کالا اکنون اشباع است و به‌اندازه کافی در بازار وجود دارد. از آنجایی که واحدهای تولیدکننده مواد شوینده به‌طور متوسط تا ۲.۵ برابر میزان تولید خود، ظرفیت تولید دارند، هر زمان که بازار کشش داشته باشد، تولید خود را افزایش می‌دهند. بیشتر مواد اولیه آن نیز داخلی است. قیمت‌های محصولات آنها نیز کنترل شده است و انجمن از آنها تعهد گرفته که قیمت محصولات خود را تا پایان سال جدید افزایش ندهند.
گزارش از حامد حیدری