رئیسجمهوری در نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای، از اعضای باقیمانده دربرجام خواست تا در چارچوب ظرفیتهای برجام هر چه سریعتر به تعهدات خود در بهرهمندی جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام عمل کنند. حسن روحانی همچنین روزگذشته بابیان اینکه دولت آمریکا طی دو سال گذشته با استفاده ابزاری از ظرفیت اقتصادی، مالی و نظامی خود و با اتخاذ رویکرد تهاجمی، کلیه ساختارها و قواعد بینالمللی را بر هم زده گفت: آمریکا به تهدیدی جدی برای ثبات منطقه و جهان تبدیل شده است. روحانی همچنین درحاشیه نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای که روز گذشته با حضور سران کشورهای عضو و ناظر در بیشکک پایتخت قزاقستان برگزار شد، با شیجینپینگ رئییسجمهور چین و ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دوتن از متحدان شرقی ایران دیدار و گفتوگو کرد.
نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای با حضور سران ۱۱ کشور از جمله روسیه، چین، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند، پاکستان و ایرانبرگزارشد. سازمان همکاری شانگهای سازمانی بین دولتی است که برای همکاریهای چندجانبه سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنیان گذاشته شد. چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای اصلی و ایران، مغولستان، افغانستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند. حسن روحانی رئیسجمهوری نیز یکی از سخنرانان این اجلاس بود.او روزگذشته در سخنرانیاش در نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای گفت: برجام دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است که اثبات کرد چنانچه اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد میتوان، برای حل هر مشکلی به جای تحریم و جنگ از طریق گفتوگو و مصالحه بهتر به نتیجه رسید. جمهوری اسلامی ایران به تصریح ۱۵ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی به کلیه تعهدات خویش عمل کرده است، اما متاسفانه آمریکا بهطور یکجانبه از برجام خارج شده و دیگر طرفها و کشورها را نیز مورد تهدید قرار میدهد تا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که خواستار روابط عادی تجاری با ایران است، را نقض کنند.
روحانی دربخش دیگری از سخنانش گفت: امروزه همه ما از شرق تا غرب در برابر خطر افراطگرایی باید متحد باشیم. چرا که افراطگرایی توسعه، صلح و امنیت جهان را تهدید میکند. مهم نیست مسلمان، مسیحی، یهودی، بودایی یا به هر دین و آیین دیگری باشیم؛ مهم این است که در برابر افراطگرایی از هر رنگ و نژاد و مذهب متحد باشیم. ما از آن جهت با داعش در عراق و سوریه جنگیدیم چون تفکر آنان را تفسیری افراطی و ضدانسانی از دین علیه انسانیت میدانستیم و در دفاع از شهروندان غیر مسلمانِ این کشورها نیزتردید نکردیم. ما از آن جهت با صهیونیسم مخالفیم که آنرا یک ایدئولوژی انحرافی در دین یهود میدانیم که با ارزشهای انسانی در ستیز است. رئیسجمهوری درادامه بابیان اینکه ، ما در عراق و سوریه برای صلح جنگیدهایم گفت: در افغانستان برای نبرد با افراطگرایی در تعامل با سازمان ملل متحد نقش سازندهای ایفا کردهایم و در یمن برای برقراری صلح از هیچ تلاشی دریغ نکردهایم. رئیسجمهوری تصریح کرد:ما همواره درهای گفتوگوها و همکاریهای منطقهای و دوجانبه را با همه همسایگان خود بازگذاشتهایم و حتی برای حل مساله فلسطین هم رویکرد دموکراتیک با مراجعه به آرای عمومی را ارائه کردهایم. ما نمیخواهیم هیچ ملتی را به دریا بریزیم و غرق کنیم.
روحانی همچنین عصر پنجشنبه پیش از ترک تهران برای شرکت در دو نشست مهم کشورهای عضو «شانگهای» و «سیکا» درقرقیزستان و تاجیکستان، به خبرنگاران در فرودگاه مهرآباد گفت: اقدامی که آمریکا انجام میدهد تروریسم اقتصادی است؛ آمریکا برای اولین بار جنگ را با یک ملت بهصورت علنی و آشکار آن هم مخصوصا با اقشار آسیبپذیر جامعه شروع کرده است؛ آمریکاییها امروز جنگ را با میلیونها انسان فهیم و فرهنگی این کشور مخصوصا طبقات ضعیف آغاز کردهاند. البته در این جنگ ملت ما حتما پیروز خواهد بود.
رئیسجمهور همچنین روزگذشته در دیدار با رئیسجمهور چین در حاشیه نوزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در بیشکک قرقیزستان، با ابراز خرسندی از روند اجرای توافقات دو کشور، تاکید کرد: روابط با چین همواره برای ایران راهبردی بوده و خواهد بود. روحانی در این دیدار با بیان اینکه ایران کاملا بر تعهدات خود در برجام پایبند بوده و آمریکا بدون هرگونه بهانهای از تعهد بینالمللی خود خارج شد، گفت: فشارهایی که دولت آمریکا به ایران و چین و سایر کشورها وارد میکند، با هدف تسلط بر کل آسیا و جهان است.رئیسجمهور ایستادگی ایران و چین در برابر یکجانبهگرایی آمریکا را به نفع دو کشور، آسیا و جهان دانست و افزود: ملت ایران نشان داده که در برابر فشارهای خارجی نه تنها متزلزل نمیشود بلکه متحدتر و مقاومتر میشود. روحانی در ادامه با بیان اینکه ظرفیتهای فراوانی برای گسترش روابط با چین وجود دارد، افزود: ایران با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی، آماده است نقش مهم و پیشبرندهای در پروژه کمربند - راه ایفا کند.اشاره روحانی به طرح راه ابریشم جدید یا طرح یک کمربند و یک جاده است که توسط چین در سال ۲۰۱۳ ارائه شدهاست. این طرح شامل دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است. «کمربند اقتصادی راه ابریشم» در مسیر باستانی راه ابریشم، چین را از طریق آسیای مرکزی،روسیه و خاورمیانه به اروپا متصل میکند. «راه ابریشم دریایی» نیز چین را از طریق دریا به جنوب شرق آسیا و آفریقا مرتبط میکند. این پروژه قرار است ۶۴ کشور را در بر بگیرد.رئیسجمهور چین نیز در این دیدار با اشاره به مذاکرات مستمر مقامات دو کشور گفت: پکن روابط با ایران را در مسیر راهبردی پیش خواهد برد و توسعه میدهد.شیجین پینگ با بیان اینکه در جهان امروز یکجانبهگرایی رواج یافته است، تاکید کرد: خروج یکجانبه آمریکا از برجام اصلیترین عامل افزایش تنشهای منطقهای است.رئیسجمهور چین در دیدار با روحانی با تاکید بر اینکه آماده گسترش همکاری با ایران در مجامع منطقهای و جهانی برای ترویج چندجانبهگرایی و حفظ منافع خود و کشورهای درحال توسعه هستیم، افزود: پکن آماده توسعه همکاریها با ایران در زمینهمبارزه با تروریسم و جرائم سازمانیافته است. وی همچنین از مشارکت فعال ایران در پروژه کمربند - راه استقبال کرد.
همچنین روسای جمهوری ایران و روسیه در حاشیه نوزدهمین اجلاس کشورهای عضو سازمان بینالمللی همکاریهای شانگهای دیدار و گفتوگو کردند. در این گفتو گو طرفین بر ایجاد امنیت در منطقه تاکید کردند.به گزارش «ایرنا» طرفین در این دیدار ضمن تاکید برتداوم روابط مطلوب بین تهران و مسکو بر همکاری دوجانبه به منظور ایجاد امنیت در منطقه و مبارزه با تروریسم تاکید کردند.
در پایان این نشست بیانیهای ۳۱ صفحهای صادر شد که در آن،ضمن تصریح بر همکاری کشورهای عضو و شرکتکننده با یکدیگر و توسعه اقتصادی و سیاسی بر حمایت از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام نیز تاکید شد.به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، دراین بیانیه آمده است: دولتهای حاضر در این نشست بر این باور هستند که اجرای توافق هستهای (برجام) و پایبندی به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باید در اولویت قرار گیرد و از تمام کشورهای شرکتکننده خواسته میشود وظایف و تعهدات خود را در قالب برجام همچنان انجام دهند.