جذابيت بازارهاي موازي
به اعتقاد كارشناسان اين حوزه پيش‌فروش سكه بر بورس مي‌تواند تاثيرات متعددي داشته باشد. اين رويه ممكن است باعث افزايش تقاضا براي سكه‌هاي طلا شود، كه در نتيجه قيمت سكه‌ها در بازار آزاد افزايش پيدا كند و اين افزايش قيمت مي‌تواند باعث كاهش تمايل سرمايه‌گذاران به خريد سهام در بورس و انتقال سرمايه به بازار طلا و سكه شود. با اين حال، اگر پيش‌فروش سكه بدون رعايت الزامات قانوني و ساختار مناسب بورس انجام شود، ممكن است باعث كاهش شفافيت در بازار شود و منجر به نوسانات بيشتر در قيمت‌ها و ايجاد ابهام براي سرمايه‌گذاران شود و عدم تطابق اين طرح با قوانين ممكن است به كاهش اعتماد سرمايه‌گذاران به بازارهاي مالي و بورس منجر شود. پيمان مولوي، اقتصاددان در واكنش به ناترازي در تصميمات دولت در حوزه اقتصادي و ريزش بورس به «اعتماد» گفت: به نظر مي‌رسد ريزش‌هاي اخير بورس به دليل جذابيت بازارهاي موازي است، نكته بعدي اينكه سطح ريسك در بورس به‌شدت بالا رفته و حقيقي‌هايي هم كه چندان فعاليتي در بورس ندارند به نقدشوندگي منابع‌شان فكر مي‌كنند. مولوي با بيان اينكه به لحاظ سودآوري و ارزش بورس و بازار سرمايه در شرايط مساعدي قرار دارد، افزود: رشد فروش حاشيه سود اين بازار بالاست اما به دليل ريسك‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي باعث ريزش شاخص‌هاي بورس شده است و مساله ديگر اينكه با صفر شدن درآمدهاي نفتي ميزان تورم باز هم رشد خواهد كرد و با افزايش نرخ دلار و طلا مواجه مي‌شويم.
تحريم شركت‌هاي پتروشيمي
اين كارشناس اقتصادي با اشاره به تحريم شركت‌هاي پتروشيمي تصريح كرد: اين موضوع باعث رشد قيمت يوتيليتي‌ها مي‌شود كه در صنعت پتروشيمي اثرگذار است و حاشيه سود اين صنعت را هم كاهش مي‌دهد و همين مساله باعث مي‌شود كه بسياري از افراد از سرمايه‌گذاري در اين صنعت خودداري كنند.
مولوي خاطرنشان كرد: به نظر مي‌رسد دولت در حوزه اقتصادي با نوعي سردرگمي مواجه است و جزو ناهماهنگ‌ترين تيم اقتصادي در دولت‌هاي گذشته و در چهل سال اخير بوده است. متاسفانه تيم اقتصادي دولت تاكنون به وعده‌هايشان عمل نكرده‌اند و وعده‌ها نيز بدون نگاه كارشناسي بوده و همه حوزه‌ها از مشكلات مالياتي تا گراني‌ها و... هيچكدام سروسامان نگرفته است. اين اقتصاددان گفت: البته تنها نمي‌توان با ديدگاه كارشناسي هم همه مشكلات را برطرف كرد و دولت نيازمند ايده است، اين در حالي است كه دولت فاقد ايده مركزي است و هيچ ايده‌اي ندارد جز اينكه امروز را فردا كنند تا ببينند ترامپ مي‌خواهد چه تصميمي در خصوص ايران بگيرد و متاسفانه هر چند وقت يك‌بار بين سي تا چهل درصد از دارايي مردم در يك چشم بهم زدني از بين مي‌رود. مولوي در مورد اثر پيش‌فروش سكه در خروج منابع از بورس افزود: پيش‌فروش سكه هم مهم است اما همه بازارها به صورت مقطعي بر روي هم اثرگذارند و با يكديگر مرتبط هستند. عامل اصلي ريزش بورس اين موضوع و نيز ريسك‌هاي سيستماتيكي است كه بر روي بورس اثرگذار است و همانطور كه تك نرخي كردن دلار بر روي رشد بورس اثرگذار است همگي اثرگذارند؛ زماني كه اين سياست‌ها ادامه پيدا نمي‌كند، سرمايه‌گذاري در بورس هم ديگر جذابيتي ندارد.
رقابت منفي و غيرسالم در بازارهاي ديگر
فرزين آقابزرگي، كارشناس حوزه بورس و بازار سرمايه در مورد اثر پيش فروش سكه بر ريزش بورس به «اعتماد» گفت: به نظر مي‌رسد رقابت منفي و غيرسالم بازارهاي ديگر كه بدون توجه به درك كلان منافع اقتصاد كشور بوده براي اقتصاد هم خوشايند نيست و بر بازار سرمايه هم اثرگذار است. آقابزرگي تصريح كرد: البته وضع فعلي بازار سرمايه متشكل از اثرگذاري چندين متغير و چند رويداد مهم است كه يكي از آنها مذاكرات و تهديدات نظامي و ژئوپليتيك است و از زماني كه خبرهايي مربوط به ارسال بمب‌هاي سنگرشكن امريكا به اسراييل منتشر شد و گمانه‌زني‌هايي مبني بر قلدري امريكا مطرح شد و... از جمله مواردي است كه شاخص‌هاي بورس را با ريزش مواجه كرده است. اين كارشناس حوزه بورس با اشاره به افزايش قابل توجه نرخ خوراك پتروشيمي‌ها و صنايع تصريح كرد: اين موضوع هم باعث شوك سنگين بر بازار شد و دليل اصلي منفي شدن بازار هم همين مساله است. آقابزرگي تصريح كرد: اين موضوع نشان‌دهنده آن است كه دولت همانند گذشته به دليل ناترازي و بي‌انضباطي‌هاي مستمر مالي به اجبار مي‌بايست سهام خودش را مانند سهام ممتاز از سود شركت‌ها برداشت كند و دست در جيب سهامداران كرده است. او ادامه داد: همچنين پيش فروش سكه هم بي‌تاثير نبوده و نرخ سكه بر مبناي قيمت فعلي 74 يا 75 ميليون تومان، بر اساس قيمت دلار 105 تا 110 هزار تومان محاسبه شده است و شاهد يك حباب و انتظارات تورمي در اين حوزه هستيم و پيش‌فروش كردن اين ميزان سكه تاثير چنداني بر بورس ندارد.
كاهش سرعت گردش پول
آقابزرگي با اشاره به ايام پاياني سال و تصميم دولت در خصوص كاهش سرعت گردش پول و كاهش قدرت تبديل نقدينگي به ساير دارايي‌ها، گفت: در حجم نقدينگي حدود 9 هزار همتي يك عدد حدود 50 همت چندان قابل توجه نيست كه بگویيم پيش‌فروش سكه شوك زيادي بر بازار وارد مي‌كند. او ادامه داد: يكي ديگر از مواردي كه مي‌توان در ريزش‌هاي بورس اثرگذار دانست، شايعه بركناري و استيضاح وزير اقتصاد يا رييس كل بانك مركزي است كه در حقيقت باعث اين اتفاقات شده است و بر اساس آمارها در 6 سال گذشته بايد گفت كه بورس علي‌رغم ريسك‌هايي كه بوده و با ضريب نقدشوندگي بالا روبه‌رو بوده و بلافاصله سبز يا قرمز مي‌شود اما مانند ساير بازارها در چشم نيست و به مرور زمان تغييرات آن مشاهده مي‌شود. اين كارشناس بازار سرمايه افزود: بر اساس اطلاعات ثبت شده در طول 6 سال گذشته بازدهي سكه 1700 درصد بوده و رتبه بعدي شاخص بورس است كه از سال 1397 كه 178هزار واحد بود امروز به 2 ميليون و 700 هزار واحد رسيده است كه بالغ بر 1450 درصد رشد داشته است و پس از آن مسكن و زمين قرار دارد كه 1100 درصد رشد داشته است و نرخ دلار كمتر از 500 درصد افزايش داشته است. او افزود: به هر حال مجموعه‌اي از عوامل باعث همه اين افت‌ها و رشدها مي‌شود، مهم‌ترين مساله نگاه سودجويانه و منفعت‌طلبانه دولت و حاكميت نسبت به سود سهام شركت‌ها و صنايع و دست‌اندازي به منافع سهامداران خرد است و اين موضوع اعتبار و حيثيت بورس را به مرور كمرنگ مي‌كند و بايد تلاش كرد تا مقامات مسوول در سازمان بورس به‌طور شفاف نسبت به اين موضوعات اعتراض كنند چرا كه ما فاقد تشكل‌هاي خود انتظام هستيم.