محمدحسين حسيني : قیمت هر اونس طلای جهانی در روز گذشته، قلمرو ناشناخته ۲۵۸۰ دلار را کشف کرد. این بالاترین رکورد در طول تاریخ فلز زرد است. در کنار صعود چشم‌گیر قیمت طلا، قیمت‌های نقره و پلاتین نیز با افزایش روبه‌رو بودند. این فلز گران‌بها پس از یک دوره تثبیت کوتاه‌مدت در کانال ۲۵۰۰ دلار، روز پنج‌شنبه صعود خود را آغاز کرد و به قیمت ۲۵۵۸ دلار در هر اونس رسید. با این حال روز گذشته نیز به حرکت خود ادامه داد و قیمت خود را در کانال ۲۵۷۰ دلار به ثبت رساند. به گفته برخی از تحلیلگران ممکن است فضا برای افزایش بیشتر قیمت طلای جهانی وجود داشته باشد.
طلا؛ تابع نرخ‌های بهره
روز پنج‌شنبه، بانک مرکزی اروپا اعلام کرد که نرخ تسهیلات سپرده آن با 0.25واحد درصد کاهش به 3.5 درصد خواهد رسید. در عین حال، نرخ سود عملیات تامین مالی مجدد و تسهیلات وام نهایی به ترتیب به 3.65 درصد و 3.90 درصد کاهش می‌یابد. این دومین بار در سال جاری است که بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را کاهش می‌دهد. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا ضمن تاکید به وابستگی تصمیمات پولی به داده‌های اقتصادی آتی، اذعان کرد که بانک مرکزی اروپا به هیچ جهت سیاستی پولی خاصی متعهد نخواهد بود. با این حال، با تداوم کاهش فشارهای تورمی و کاهش رشد بیش از حد انتظار، بسیاری از تحلیلگران انتظار کاهش بیشتر نرخ بهره را در اواخر سال جاری دارند. جیم ویکوف، استراتژیست بازار گفت: «انتظارات کاهش نرخ‌های بهره جهانی باعث کاهش بازده اوراق قرضه دولتی می‌شود که قیمت طلا را تقویت می‌کند. زیرا هزینه فرصت نگهداری دارایی‌های بدون بهره مانند طلا را کاهش می‌دهد.»
علاوه بر این، کاهش نرخ بهره، قدرت پول را نیز در اقتصاد کاهش می‌دهد. داده‌های تورم اخیر به‌طور کلی مطابق انتظار منتشر شده است. بانک مرکزی اروپا در بیانیه سیاست پولی خود اعلام کرد که کارکنان این نهاد تورم اروپا را به‌طور متوسط 2.5 درصد در سال 2024، معادل 2.2 درصد در سال 2025 و 1.9 درصد در سال 2026 تخمین می‌زنند. همچنین اقتصاددانان بانک اروپا پیش‌بینی می‌کنند که تولید اقتصاد اروپا به 0.8 درصد در سال 2024، به 1.3 درصد در سال 2025 و 1.5 درصد در سال 2026 افزایش می‌یابد. این نشان‌دهنده تجدیدنظر نزولی بانک مرکزی اروپا در مقایسه با پیش‌بینی‌های ژوئن است. علت آن عمدتا به دلیل سهم ضعیف‌تر تقاضای داخلی در آینده است.
در دوران بعد از همه‌گیری کووید، بیشتر کشورهای دنیا از اهداف اقتصادی خود فاصله گرفتند. در ایالات‌متحده و اروپا، تورم بالاتر از نرخ هدف بانک‌های مرکزی بود. به همین منظور، این بانک‌ها دست به افزایش نرخ بهره زدند تا تورم خود را کاهش دهند. اکنون آمارها حاکی از آن هستند که نرخ تورم در حال نزدیک شدن به هدف بانک‌های مرکزی است. هدف بعدی بانک‌های مرکزی، افزایش رشد اقتصادی از طریق کاهش نرخ بهره است. با کاهش نرخ تورم به سطوح پایین‌تر، سیاستگذاران پولی اطمینان حاصل کردند که زمان بازنگری در سیاست‌ها، فرا رسیده. روز پنج‌شنبه، آمار تورم آمریکا برای ماه اوت منتشر شد. نرخ تورم سالانه در این کشور برای پنجمین ماه متوالی کاهش یافت و به 2.5 درصد در ماه اوت رسید که کمترین میزان از فوریه ۲۰۲۱ است.
این رقم حتی پایین‌تر از پیش‌بینی‌ها، در سطح 2.6 درصد بود. در همین حال، تورم هسته به پایین‌ترین حد سه سال اخیر یعنی 3.2 درصد رسید. نرخ تورم ماهانه از 0.2 درصد به 0.3 درصد افزایش یافت. مایکل آرمبراستر، اقتصاددان گفت: «داده‌های تورم، همراه با گزارش‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده و شاخص قیمت تولید‌کننده، زمینه را برای کاهش 0.25 واحد درصدی نرخ در هفته آینده فراهم کرد. پیش از این نیز جروم پاول، رئیس فدرال رزرو به وضوح نشان داده که یک چرخه کاهش نرخ در راه است. بازارها نیز برای ماه‌ها مطمئن بودند که فدرال رزرو کاهش نرخ بهره را از 18 سپتامبر آغاز خواهد کرد. سیاست پولی ایالات‌متحده در ارتباط با داده‌های تورم تنها بخشی از ماجرا است. چرا که علاقه مردم به طلای فیزیکی نیز به ارزش طلای جهانی می‌افزاید.»
آیا دلارزدایی کار می‌کند؟
دلارزدایی در بحبوحه قدرت فزاینده کشورهای عضو بریکس و افزایش بدهی ایالات‌متحده به موضوعی پرطرفدار تبدیل شده است. نسیم طالب، نویسنده و آماردان، ضمن اشاره به افزایش ۳۰ درصدی قیمت طلا نسبت به سال گذشته، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مردم دلارزدایی را بی‌تاثیر تلقی می‌کنند. با این حال، بانک‌های مرکزی(به ویژه در کشورهای عضو بریکس) ذخایر خود را بیشتر به صورت طلا ذخیره می‌کنند.» صحبت‌ها در مورد دلارزدایی در چند سال گذشته در حال افزایش بوده است. تصمیم برای مسدود کردن دارایی‌های روسیه پس از حمله به اوکراین به عنوان زنگ خطری برای کسانی بود که بخش زیادی از ذخایر خود را در خزانه‌داری ایالات‌متحده نگه داشته بودند.
آنجلو جولیانو، تحلیلگر ژئوپلیتیک و مالی، ضمن اشاره به قریب‌الوقوع بودن اثر دلارزدایی اظهار کرد: «کشورها به جای خرید بدهی‌های آمریکا، طلا می‌خرند.» بر اساس نظرسنجی ذخایر طلای بانک‌های مرکزی توسط شورای جهانی طلا، 29درصد از پاسخ‌دهندگان قصد دارند ذخایر طلای خود را طی 12 ماه آینده افزایش دهند که بالاترین درصد از زمان آغاز این نظرسنجی در سال 2018 است. علاوه بر این، 62درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند که سهم دلار از 55 درصد کل دارایی‌های ذخیره در سال ۲۰۲۳ ظرف پنج سال کاهش خواهد یافت و با توجه به اینکه انتظار می‌رود فدرال رزرو در هفته آینده کاهش نرخ بهره را آغاز کند، بسیاری از تحلیلگران آن را شواهد دیگری از تضعیف دلار می‌دانند که می‌تواند تاثیر مثبتی بر قیمت طلا داشته باشد.