رکورد سریعترین دریافت وام خرد شکسته شد. بر اساس یک تجربه واقعی، فرآیند ثبتنام، احراز هویت، ارائه ضمانت و دریافت وام در یکی از پلتفرمهای حوزه رمزارز در کمتر از سه ساعت انجام شد. این در حالی است که فرآیند دریافت وام در کشور ما مسیری دشوار و زمانبر است و چالشهای خاص خود را دارد. بوروکراسی پیچیده، درخواست ضمانتهای دشوار و الزام به سپردهگذاریهای طولانیمدت از جمله دشواریهای دریافت تسهیلات خرد در نظام بانکی ایران است. حال آنکه سیاستهای کنترل ترازنامه بانکها در ماههای اخیر، بر دشواریهای این مسیر افزوده است. با این حال به نظر میرسد دریافت وام خرد با ضمانت رمزارز توانسته است تا حد زیادی بر این مشکل دیرینه نظام بانکی فائق بیاید و دریافت سریع وام را برای همه فراهم کند؛ روشی که میتواند شیوههای سنتی دریافت تسهیلات را به چالش بکشد. با این حال این روش خالی از ریسک نیست و مستلزم اعتماد به پلتفرم وامدهنده است. از سوی دیگر متقاضی باید خطر افت قیمت وثیقه رمزارزی و فروش آن توسط تسهیلاتدهنده را بپذیرد.
درحالیکه سیاست اخیر بانک مرکزی دسترسی به وام خرد را دشوارتر از گذشته ساخته است، کسبوکارهای اینترنتی راههای آسانتری برای پرداخت تسهیلات خرد یافتهاند. در تازهترین نوآوری در بازار تسهیلات ایران، شاهد آن هستیم که امکان دریافت فوری وام خرد با ضمانت رمزارز فراهم شده است.
بر این اساس، کاربر میتواند با خرید هر مقدار از رمزارزهای مشخصشده، تا میزان ۷۰درصد از ارزش رمزارز توثیقشده را تسهیلات دریافت کند. پیگیریهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد که عملکرد پرداخت تسهیلات در این روش قابل توجه است و فرآیند درخواست تا پرداخت تسهیلات به کمتر از ۳ساعت میرسد. این در حالی است که پیش از این نیز برخی بنگاههای ارائهکننده تسهیلات خرد با دریافت چک ضمانت امکان خرید اعتباری از برخی فروشگاهها را فراهم میکردند. به نظر میرسد در غیاب نوآوری در تسهیلاتدهی بانکهای بزرگ کشور، بنگاههای کوچکتر در حال ابداع روشهایی کارآمد و بهروز برای تسهیل تامین مالیهای خرد است.
چندسالی است که رمزارزها در سایه افزایش قیمت قابل توجه جای خود را در بازارهای مالی پیدا کردهاند. تحولات این حوزه در سالهای اخیر سرعت قابل توجهی داشته است. ایران نیز طبق معمول پس از مدتی تحت تاثیر این تحولات، شاهد شکلگیری کسبوکارهای جدید حول محور رمزارزها است. در یکی از جالبترین این موارد، شاهد آن هستیم که یک کسبوکار فعال در حوزه رمزارز، در همکاری با یک بنگاه ارائه تسهیلات خرد این امکان را فراهم کرده است که مشتریانش با به وثیقه گذاشتن رمز ارز، میتوانند در کمتر از چند ساعت و بدون نیاز به تشریفات مرسوم دریافت وام، تسهیلات خرد دریافت کنند. این امکان میتواند گزینهای جذاب و آسان برای کسب وام تلقی شود؛ وامی که دستیابی به آن در شرایط فعلی کشور حکم طلا را دارد.
در این شیوه کافی است تا پس از بازکردن حساب کاربری، ابتدا مقدار وام مورد نیاز خود را انتخاب کنید. این عدد میتواند مقداری بین پنج تا یکصد میلیونتومان را دربربگیرد. پس از انتخاب مبلغ، مدت بازپرداخت برای مشتریان به نمایش درمیآید. این بخش شامل 4 گزینه است. متقاضیان وام خرد رمزارزی میتوانند بین گزینههای بازپرداخت یکماهه، سهماهه، 6ماهه و 9ماهه یک گزینه را انتخاب کنند. انتخاب میان گزینههای بلندمدتتر صرفا هزینه عملیات بالاتری را برای متقاضی در پی دارد؛ هر چه دوره بازپرداخت طولانیتر باشد، باید هزینه عملیات بالاتری بپردازید. سود سالانه این اعتبار 23درصد اعلام شده است؛ اما به نظر میرسد با لحاظ کردن هزینه عملیاتی، سود موثر بالاتری برای این وامهای خرد دریافت میشود. پس از این موارد، سایت مذکور میزان رمزارز مورد نیاز برا ضمانت را به نمایش میگذارد و با فراهم کردن این وثیقه، تنها چند کلیک با دریافت تسهیلات فاصله دارید. این سازوکار جدید را میتوان با اختلاف سریعترین شیوه موجود برای پرداخت تسهیلات در ایران تلقی کرد.
رمزارزهایی که میتواند برای ضمانت مورد استفاده قرار بگیرد از تنوع قابل قبولی برخوردار است. بر این اساس، در حال حاضر 15رمزارز مورد قبول است و میتوان از آنها بهعنوان وثیقه استفاده کرد. بیتکوین، اتریوم و تتر سه رمز ارز شناختهشده و پرمتقاضی هستند که در این سامانه قابل توثیق است. بر این اساس، میتوان معادل 60درصد ارزش بیتکوین و اتریوم توثیقشده، تسهیلات دریافت کرد. این عدد برای تتر به 70درصد میرسد. میزان پوشش وثیقههای رمزارزی بین 40 تا 70درصد متفاوت است. به عبارت دیگر، بسته به نوع رمزارز، متقاضی میتواند 40 تا 70درصد ارزش ریالی رمزارز خود را وام خرد دریافت کند. یواسدی کوین، دای، دوج کوین، ترون، کاردانو، بایننس کوین، سولانا، ریپل، شیبا، ماتیک، آواکس و پولکادات دیگر رمزارزهایی هستند که میتوان با استفاده از آنها وام خرد دریافت کرد.
تا اینجا همه چیز به نظر مرتب میرسد و دریافت وام با رمزارز کاری تقریبا آسان و بدون ریسک است. با این حال همه چیز به این سادگی نیست. در قرارداد تسهیلات، همیشه بخشی از آن به شرایطی میپردازد که تسهیلاتدهنده میتواند از وثیقه یا ضمانت استفاده کند. باید توجه داشته باشید که در این روش دریافت تسهیلات ممکن است متقاضی اقساط خود را سر موقع و به درستی پرداخت کند؛ اما همچنان تسهیلاتدهنده بتواند وثیقه او را به فروش بگذارد و تسهیلات را تسویه کند. علت این مساله به در نوسان بودن قیمت رمزارزها بازمیگردد. بر این اساس، در مراحل پایانی دریافت تسهیلات، به اطلاع متقاضی میرسد که اگر قیمت رمز ارز توثیقشده مثلا به 70درصد ارزش فعلی خود کاهش یابد، این وثیقه به فروش گذاشته و وام تسویه میشود. متقاضی در این مرحله میتواند با نپذیرفتن این شرط، کل این فرآیند را لغو کند. با این حال این کار این انگیزه را بهوجود میآورد که متقاضیان رمزارزهایی را به وثیقه بگذارند که نوسان قیمت کمتری دارد. برای مثال تتر تنها با قیمت دلار نوسان میکند و مطمئنترین وسیله برای ضمانت به شمار میرود.
بدون شک وام خرد با وثیقه رمزارز یک گزینه ایدهآل نیست؛ اما در مقایسه با موارد موجود در بازار تسهیلات ایران یک گزینه منحصر به فرد با نقاط قوت استثنایی به حساب میآید. در شرایطی که سیاست اخیر بانک مرکزی در محدودسازی رشد ترازنامه بانکها باعث شده تا دسترسی به وام بانکی خرد دشوارتر از گذشته پیگیری شود و از سوی دیگر، فرآیند پیدا کردن ضامن رسمی از همیشه سختتر است، بدون شک شیوههای تامین مالی جایگزین با همه کاستیهایشان یک مزیت محسوب میشوند. به بیان بهتر، هرچند که وام با ضمانت رمزارز گزینهای عالی نیست، اما مصداق لنگه کفشی است که در بیابان جای شکر دارد. پیش از این نیز برخی شرکتها با فراهم کردن امکان دریافت وام برای خرید کالا را عملیاتی کرده بودند. بر این اساس کاربران میتوانستند با استفاده از چک بهعنوان ضمانت، از این پلتفرمها وام بگیرند و در فروشگاههای منتخب خرید کنند. بدون شک تسهیلات خرد نقش تعیینکنندهای در کیفیت زندگی اکثریت افراد جامعه دارد و میتواند با فراهم آوردن تهیه برخی کالاها و خدمات، سطح رفاه ایشان را افزایش دهد. درحالیکه شرایط اقتصادی کشور بهگونهای است که بانکهای بزرگ کشور در پرداخت تسهیلات خرد با مشکل مواجهند، به نظر میرسد وجود چنین پلتفرمهایی میتواند تا حدودی پاسخگوی تقاضای وام خرد در بازار باشند.