طناب‌کشی بورسی‌ها در دو جبهه

در خلال معاملات روز شنبه بورس تهران شاهد طناب‌کشی میان گروه های ریالی و دلاری بازار سهام بود، درحالی‌که خودرویی‌ها به لطف بروز برخی نشانه‌ها درخصوص جدی‌شدن مذاکرات اتمی و خوش‌بینی به واگذاری سهام دولتی با افزایش تقاضا روبه‌رو شدند؛ نمادهای بانکی نیز تا حدودی به‌همراهی با آنها پرداختند. نمادهای کامودیتی‌محور بازار سهام اما تحت‌تاثیر ریزش‌های سنگین قیمت در معاملات جهانی روز جمعه با افزایش عرضه مواجه شدند. همین امر سبب شد تا درحالی‌که شاخص‌کل بورس به میزان ۸۵/ ۰‌درصد افت کرده بود، شاخص‌کل هموزن به سبب رشد قیمت در نمادهای کوچک‌تر بازار افزایشی ۰۹/ ۰‌درصدی را به نظاره بنشیند.

حرکت متضاد شاخص‌ها

اذهان عمومی حاکم بر بازار سهام در نخستین روز هفته مانع از آن شد تا این بازار بتواند عملکردی مثبت را از خود به نمایش بگذارد. در این روز افت قابل‌توجه تقاضا در نمادهای دلاری بورس تهران موجب شد تا این بازار در روز گذشته تصویری منفی از خود به نمایش بگذارد. در این روز آنچه که بیش از هر چیز منجر به بروز این وضعیت در بازار سهام شد، وضعیت نامطلوبی بود که غلبه عرضه بر تقاضا در بازارهای جهانی آن‌را به‌وجود آورد، با این‌حال در لایه‌های زیرین شاخص تمامی نمادها تحت‌تاثیر این اوضاع منفی نبودند.  به‌دنبال این شرایط شاخص بورس به‌رغم سمت و سوی کاهشی که داشت چندان تحت‌تاثیر صف‌های فروش قرار نگرفت و صرفا افتی ۱۳‌هزار واحدی را در پایان معاملات روز گذشته به ثبت رساند. همین امر سبب شد تا در نهایت نماگر اصلی بازار سهام تا محدوده یک‌میلیون و ۵۲۰‌هزار واحد افت کند که به نوبه خود تا پیش از این نیز امر دور از انتظاری نبود.  با این حال می‌توان گفت که بروز واگرایی درمیان دو نماگر عمده بازار یادشده در این روز اهمیت داشت. در شرایطی که اغلب نمادهای کامودیتی‌محور بازار سهام رو به افول گذاشته بودند  و شاخص‌کل را هم به سبب وزن بالای خود به زیر می‌کشیدند، در خلال معاملات روز شنبه نماگر هموزن توانست هر چند اندک با رشد مواجه شود. به گفته کارشناسان دلیل این امر رشد قابل‌توجه نمادهایی نظیر خودرویی‌ها در روز گذشته است که سبب‌شده تا در نهایت با کنارزدن وزن نمادهای بزرگ بازار در محاسبه شاخص هموزن، رشد قیمت در نمادهای کوچک و عمدتا ریالی بازار به چشم بیاید. نگاهی دقیق‌تر به این نمادها حکایت از آن دارد که بخش مهمی از دلایل افزایش تقاضا در این نمادها این است که با افزایش ناامیدی بازار نسبت به رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی و همچنین افزایش احتمال رکود در این بازارها تمایل خریداران به سمت نمادهای کوچک بیشتر شده است، چراکه برخلاف مسائل کلانی نظیر مذاکرات برجامی و اخبار اقتصاد جهانی تورم عامل قابل‌اتکا‌تری برای عموم است و به‌زعم بسیاری می‌توان روی آثار کوتاه‌مدت آن حساب باز کرد. علاوه‌بر این نمادهای کوچک بازار با سهولت بیشتری با نوسان مواجه می‌شوند که همین امر می‌تواند بازدهی کوتاه‌مدت‌تری را در هفته‌های پیش‌رو برای فعالان بازار به ارمغان بیاورد. همین امر سبب شد تا در روز افت ۸۵/ ۰درصدی شاخص‌کل شاخص هموزن به میزان ۰۹/ ۰‌درصد افت کند.  بر این اساس به‌طور کلی اگر بخواهیم معاملات روز شنبه را مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم که یک روز معمولی دیگر در جو منفی ایجاد شده در بازار سهام نیز سپری شده است؛ هیچ چیز غیرمعمولی رخ نداده و به‌عنوان آخرین سخن از یک نگاه کلی، اتفاق خاصی که بتواند سرمایه‌گذاران خرد را به سمت این بازار روانه کند نیز در روزهای پیش‌رو روی دهد، با این‌حال در یک نگاه جزئی‌تر می‌توان دریافت که پشت ظاهر آرام کلیت بازار و افت فرسایشی قیمت‌ها جزئیات مهمی در حال تغییر و تاثیر‌گذاری بر این شرایط است.

سایه جهانی بر بورس ایرانی

همان‌طور که در گزارش‌های قبلی نیز به آن اشاره شد، بازارهای بین‌المللی این روزها حال و روز مساعدی ندارند. افزایش تورم در اقتصادهای مهم جهان سبب‌شده تا کشورهای مذکور هر کدام به فراخور نگاه سیاستمداران و سیاستگذاران خود اقدام به اعمال سیاست‌های پولی کنند که عموما مانع از رشد قیمت کامودیتی‌ها می‌شود. به‌دنبال همین امر بازارهای جهانی کالایی با افت قیمت روبه‌رو می‌شوند و دیگر نمی‌توان روی تشکیل یک روند صعودی بر روی آنها حساب باز‌کرد.

 اتفاقی که هم‌اکنون در معاملات نمادهای کامودیتی‌محور بازار داخلی سهام افتاده نیز مساله‌ای از این دست است. کاهش قیمت در بازارهای جهانی سبب‌شده تا به افزایش ناامیدی نسبت به سودآوری شرکت‌های مربوط در این زمینه دامن زده شود. همان‌طور که اشاره شد، در معاملات روز گذشته مهم‌ترین دلیل افت شاخص‌کل کاهش قیمت در همین نمادها بوده است. یکی از مهم‌ترین دلایلی که در هفته اخیر توانست قیمت کامودیتی‌ها را با افت مواجه کند احتمال افزایش مداوم نرخ بهره در ایالات‌متحده است که احتمالا سبب می‌شود تا فدرال‌رزرو در‌ ماه آتی میلادی نیز اقدام به افزایش نرخ بهره کند. چنین وضعیتی سبب‌شده تا امیدواری نسبت به آینده قیمت‌ها در بازارهای جهانی به‌طور مداوم کمتر و کمتر شود. همین امر سبب شد تا در روز جمعه قیمت بسیاری از فلزات رنگین در بازارهای جهانی کاهشی شود، به‌طوری‌که نیکل با کاهش ۹/ ۷درصدی بیشترین عقبگرد قیمتی را در بازارهای یادشده داشت. روی و آلومینیوم و مس نیز در این روز کاهشی بودند.

تکانه ناچیز برجامی

در خلال معاملات روز گذشته یکی از مسائلی که توانست توجه زیادی را درمیان سهامداران خرد به خود جلب کند، رشد قیمت در نمادهای خودرویی و بانکی بود که در این میان دو نماد خودروساز  و تودلی‌ها توانستند در صدر نمادهای پرتراکنش نیز قرار بگیرند. به باور برخی دلیل سبزپوشی برخی از نمادهای بانکی در کنار رشد قیمت خودرویی‌ها این بوده که در شامگاه روز جمعه مسوول هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از یک دوره سکوت سنگین در مذاکرات برجامی به ایران آمد تا درخصوص مسائل پیرامون برنامه اتمی و مواضع قدرت‌های جهانی با وزیرخارجه ایران گفت‌وگو کند.

همین امر سبب‌شده تا در دو صنعت ریالی بازار یعنی بانکی‌ها و خودرویی‌ها بازهم خوش‌بینی بر بدبینی غالب شده و تقاضا در این نمادها افزایش یابد. میزان تمایل سرمایه‌گذاران به این سهام خودروسازان روز گذشته در حدی بود که خودرویی‌ها عموما صف خرید شدند؛ البته باید توجه داشت که به‌جز این خودرویی‌ها احتمال شناسایی سود از طریق واگذاری سهام دولتی را هم دارند که توانسته درمیان سرمایه‌گذاران خرد انگیزه ایجاد کند.

منبع: دنیای اقتصاد