چند روزی است نرخ ارز در سراشیبی قرار گرفته و خریداران هفته‌های گذشته به فروشنده تبدیل شده‌اند؛ در همین حال، شتاب بازار سرمایه در مسیر نزولی نیز به طور محسوسی کاهش یافته است.
برخی تحلیلگران بازار سهام بر این باورند که کاهش نرخ ارز در بازار آزاد تا سطح دلار نیمایی نه تنها بازار سرمایه و سهام صادرات محور را تهدید نمی‌کند بلکه به دلیل اینکه سود پیش‌بینی شده شرکت‌ها بر اساس دلار نیمایی محاسبه شده است، روند معاملات بازار را منطقی و واقعی‌تر خواهد کرد. چنانچه روز گذشته نیز برخی نمادهای صادرات محور در همنوایی با قرابت نرخ دلار آزاد و نیمایی در محدوده مثبت معامله شدند.
با این حال برخی فعالان بازار نیز افزایش نرخ دلار را به ثبات و تعادل آن ترجیح می‌دهند و بر این باورند که هر چه دلار گران تر شود نرخ سهام صادرات محور نیز افزایش خواهد یافت و سود بیشتری را نصیب آنان خواهد کرد. اما با این همه، از ماه گذشته بدین سو، نگاه بازار سرمایه به تحولات سیاسی آمریکا نیز بوده و نتایج نظرسنجی‌ها در آن کشور در تصمیم‌گیری معامله‌گران بازارهای ایران اثرگذار ظاهر شده است. در روزهای اخیر نیز تقویت موضع ترامپ در نظرسنجی‌ها بر افزایش انتظارات تورمی، بالارفتن نرخ دلار و به تبع آن نوسانات بازار سرمایه اثرگذاشته و در مقابل با بهبود شرایط بایدن، مسیر دیگری در بازارهای ایران طی شده است. تحلیلگران بازار سرمایه توصیه می‌کنند معامله‌گران تا پیش از روشن شدن نتایج انتخابات آمریکا با احتیاط بیشتر و نگاه عمیق‌تر به اطلاعات بنیادین شرکت‌ها، وارد دادوستد شده و از هیجانات دوری کنند.
قیمت‌های غیرقابل توجیه بازار سهام
در حالی که به طور معمول انتظار آن می‌رود که نقدینگی بازارهای طلا و ارز در دوره رکود و بلاتکلیفی بازارهای مسکن و خودرو به سمت بازار سرمایه کوچ کند، یک کارشناس اقتصادی با رد این نظریه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: الزاما نمی‌توان این انتظار را داشت؛ زیرا طی چنین روندی مستلزم این است که وضعیت بازار سرمایه بهبود یابد تا بتواند آن نقدینگی را جذب کند. در حالی که نشانه‌هایی از این آمادگی در بازار سهام وجود ندارد. غلامرضا سلامی تاکید می‌کند: تنزل بازارهای طلا و ارز الزاما پول را به سمت بورس روانه نخواهد کرد. اوهمچنین با اشاره به نوسانات نرخ دلار اظهار می‌کند: قیمت‌های کنونی سهام نه تنها بر اساس نرخ نیمایی بلکه بر اساس دو برابر آن نرخ نیز قابل توجیه نیستند.
سلامی ادامه می‌دهد: فرض کنید اگر ۴۰ هزار تومان هم دلار بشود سود شرکت‌ها این قیمت‌ها را توجیه نمی‌کند.
یعنی آنقدر این P/E بالاست که با این افزایش‌ها توجیه نمی‌شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: مگر اینکه دلار آنقدر بالا برود یا تورم افزایش یابد که این قیمت‌ها را توجیه کند؛ یعنی دلار چند برابر شود که البته این خوشایند نیست زیرا به معنای ایجاد مشکلاتی در بخش‌های دیگر است که ممکن است بنیان اقتصاد کشور را بر هم بریزد و به قول معروف نه از تاک نشان ماند و از نه تاکنشان!
کف‌سازی بازار کامل نشده است
این کارشناس اقتصادی همچنین با اشاره به احتمالاتی که دیگر کارشناسان بازار سرمایه درباره کف‌سازی در بازار سرمایه و خطوط مقاومتی و حمایتی شاخص کل بیان می‌کنند، ابراز می‌کند: به نظر من هنوز معلوم نیست که این کف‌سازی به طور کامل انجام شده باشد و احتمالا هنوز با کف فاصله زیادی داریم. سلامی می‌افزاید: البته بسیاری از تحلیلگران نظرشان این است که بازار سرمایه پتانسیل رشد دارد؛ اما نظر من این است که در واقع کف ما در شرایط فعلی حداکثر بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا ۵/۱ میلیون واحد است.
او تاکید می‌کند: البته حتی باید پایین‌تر هم برود اما با توجه به نرخ دلار می‌توان گفت که این سطح قابل توجیه است. سلامی اضافه می‌کند: با این حال اگر برخی منتظر باشند که تورم آنقدر بالا رود که قیمت‌ها و شاخص را توجیه کند، آن هم یک راهی است که در واقع تورم بتواند حباب را تخلیه کند.
آثار کوتاه‌مدت انتخابات آمریکا بر بورس
سلامی همچنین با اشاره به اثرگذاری انتخابات آمریکا در روند بازار سرمایه ایران می‌گوید: آثار نتایج این انتخابات هر چه باشد، کوتاه‌مدت خواهد بود.
او می‌افزاید: اگر آقای بایدن انتخاب شود ممکن است مقداری اوضاع اقتصادی ایران از لحاظ روانی تکان بخورد و نرخ دلار مقداری پایین تر بیاید و بازار سرمایه هم مورد استقبال بیشتری قرار بگیرد.
این کارشناس اقتصادی تاکید می‌کند: با این حال پس از مدتی این جو روانی از بین می‌رود و آن وقت باید دید که آیا دولت جدید اصولا چراغ سبزی برای برداشتن تحریم‌ها نشان می‌دهد یا خیر؟ سلامی همچنین تصریح می‌کند: به طور کلی تا بخش واقعی اقتصاد ما از یک ثبات و تحول اساسی بهره‌مند نشود ما همواره با این نوسانات و گرفتاری‌ها در بازارهای مختلف دست به گریبان هستیم. او ادامه می‌دهد: بازار سهام از بخش واقعی اقتصاد متاثر است اما بخش واقعی اقتصاد ما دچار مشکل است و تا این مشکلات رفع نشود هیچکدام از این مسائل هم حل نمی‌شود. این کارشناس اقتصادی تاکید می‌کند: اگر بتوانیم تولید را بالا ببریم و پولی را که دولت در این مدت دو ساله از طریق بازار سرمایه کسب کرده به سمت تولید سوق دهیم، موفق خواهیم بود. سلامی خاطرنشان می‌کند: اگر دولت سرمایه‌ها را از طریق همین بازار اولیه به سمت تولید سوق داده بود الآن وضع ما خیلی بهتر از اینها بود. او اظهار می‌کند: بازار ثانویه اصولا هیچ تاثیر مثبتی بر اقتصاد ندارد. در واقع بازار ثانویه محلی برای دست به دست شدن پول است و این سرمایه‌ها خود به خود به سمت تولید نمی‌رود. سلامی تصریح می‌کند: دولت باید تلاش خود را به گونه‌ای صرف می‌کرد که با ایجاد جذابیت در بازار سرمایه، نقدینگی را به سمت بخش تولیدی هدایت می‌کرد و از طریق افزایش سرمایه و توسعه شرکت‌ها مشکلات اقتصادی را رفع می کرد که متاسفانه در این مدت، چندان شاهد چنین روندی نبوده‌ایم.