[یزدان مرادی] در روزهای اخیر گروهی از شهروندان پشت در صرافی‌ها صف بسته‌اند تا دلار را به قیمت ارزان‌تر بخرند و در کوچه‌پس‌کوچه‌های میدان فردوسی به قیمت بیشتر به دلال‌ها بفروشند. این افراد بین ٢٠٠ تا ٢ هزار و ٢٠٠ دلار از صرافی‌ها خریده‌اند و بیشترین سودی که روی قیمت هر دلار برده‌اند، بین ٥٠٠ تا ٦٠٠ تومان بوده است. یکی از دلال‌های دلار میدان فردوسی به «شهروند» می‌گوید: «مردم عادی در گروه‌های پنج شش نفره به صرافی‌ها مراجعه می‌کنند و هر دلار را به قیمت روز می‌خرند، سپس سراغ ما می‌آیند تا دلارشان را به قیمت بیشتری بفروشند.» سعید با بیان اینکه بیشتر مردم حدود ٢٠٠ دلار خرید می‌کنند، ادامه می‌دهد: «نرخ صرافی‌ها معمولا یک مقدار ارزان‌تر است. امروز (چهارشنبه) هر دلار صرافی‌ها حدود ١٧هزار و ٢٠٠ تومان بود. من هم آن را بین ٥٠٠ تا ٦٠٠ تومان گران‌تر از فروشنده‌ها خریدم. البته قیمت‌ها لحظه‌ای است و معلوم نمی‌کند روزهای بعد هم همین‌طور باشد. در این چند روز، تعداد افراد عادی که به این شکل دلار خرید و فروش کرده‌اند، بیشتر شده است و همه آنها نمی‌توانند دلارشان را راحت بفروشند یا سود خوبی ببرند.» خرید دلار توسط برخی از شهروندان درحالی است که این بازار طی دو‌سال گذشته نوسانات زیادی به خود دیده و کنترل قیمت‌های آن به یکی از نشانه‌های اصلی اقتدار بانک مرکزی تبدیل شده، به همین دلیل ریسک حضور در آن بیشتر از سایر بازارهاست. سهند ابراهیمی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تغییرات بازار دلار برای شهروندان ملموس‌تر از سایر بازارهاست، به «شهروند» می‌گوید: «دلال‌هایی که در بازار هستند، به مردم می‌گویند دلار از صرافی‌ها بخرند و به آنها بفروشند تا در آینده که قیمت‌ها حبابی شد، بفروشند و سود خودشان را ببرند. سود ١٢٠هزار تومانی تا یک‌میلیون تومانی برای برخی از شهروندان کم نیست و به معنای تهیه بخشی از ارزاق مورد نیازشان است.»
خریداران دلار چقدر سود کردند؟
افرادی که در روزهای گذشته اقدام به خرید و فروش دلار کرده‌اند، حداکثر یک‌میلیون و ٣٢٠هزار تومان سود برده‌اند؛ آن‌طور که دلال‌ها می‌گویند بیشتر آنها حدود ٢٠٠ دلار از صرافی‌ها خریده‌اند که سودش با دلار ١٧هزار و ٧٠٠ تومانی بازار آزاد در روز گذشته حدود ١٢٠هزار تومان می‌شود. البته ممکن است برخی از شهروندان از حداکثر سقف مجاز خود برای خرید سالانه دلار یعنی ٢٢٠٠ دلار هم استفاده کرده باشند که به این صورت بیش از یک میلیون تومان سود برده‌اند. قیمت دلار در روزهای گذشته رشد نسبی کرده است و همین مسأله باعث شده دوباره عده‌ای از شهروندان به خرید این اسکناس تمایل نشان دهند. دیروز قیمت دلار در بازار آزاد تا نزدیکی ١٨هزار تومان هم رفت، اما درنهایت روی ١٧هزار و ٧٨٠ تومان متوقف شد. هر یورور هم ١٩هزار و ٩٥٠ تومان به مشتری‌ها فروخته شد. البته سایت‌های مرجع قیمت این دو ارز را به ترتیب ١٧هزار و ٢٥٠ و ١٨هزار و ٩٠٠ تومان اعلام کردند.
چرا دلار هنوز جذاب است؟
بازار دلار طی دو‌سال گذشته نوسان‌های زیادی به چشم دیده و تقریبا در ماه‌های گذشته کم‌بازده‌ترین بازار در بین بازارهای طلا، سکه و بورس بوده است. تلاش بانک مرکزی برای کنترل بازار باعث شده تا ریسک سرمایه‌گذاری در آن بالا باشد، اما هنوز هم برخی از شهروندان هستند که برای کسب سودهای مقطعی در این بازار حضور پیدا می‌کنند. سهند ابراهیمی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه سودهای ١٢٠هزار تومانی تا یک‌میلیون تومانی در یک روز برای مردم عادی کم نیست، می‌گوید: «مردم آن‌قدر سرمایه ندارند که بخواهند به شکل بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند، اما وقتی دلارشان را با همین سودهای ١٢٠هزار تومانی تا یک‌میلیون تومانی بفروشند، می‌توانند خرید ارزاق مورد نیازشان را انجام دهند. دلار یک محل سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت است و وقتی نوسان ایجاد می‌شود، برخی از مردم تصمیم به حضور در این بازار می‌گیرند.» ابراهیمی با تأکید بر اینکه خرید و فروش دلار سفته‌بازی است و در کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد، ادامه می‌دهد: «در روزهای اخیر قیمت دلار یک روند صعودی پیدا کرده و باعث شده است دلال‌ها پیش‌بینی گران‌تر شدن آن در آینده را داشته باشند. این افراد به مردم می‌گویند از صرافی‌ها دلار را ارزان‌تر بخرند و مثلا ٥٠٠ تومان گران‌تر به آنها بفروشند. به این ترتیب تقاضا برای دلار ارزان شکل می‌گیرد.» این دکترای اقتصاد معتقد است قیمت دلار ارزان نخواهد شد، اما طی چند ماه آینده به ثبات خواهد رسید. از اواسط اردیبهشت امسال برای کنترل قیمت‌ها، سایت‌های مختلف از درج قیمت دلار منع شده‌اند، با این وجود نرخ دلار از ١٦هزار و ٢٧٠ تومان به ١٧هزار و ٧٨٠ تومان رسیده است.
انتخاب دلار به دلیل آشنایی بیشتر
خرید و فروش دلار توسط برخی از شهروندان درحالی است که پربازده‌ترین بازار اقتصاد ایران در ماه‌های اخیر بورس بوده است. ابراهیمی علت انتخاب دلار توسط گروهی از شهروندان را ملموس‌بودن این بازار نسبت به بورس می‌داند و می‌گوید: «تغییرات بازار دلار برای افراد عادی بیشتر امکان‌پذیر است. این افراد ممکن است در تحلیل‌شان اشتباه کنند، اما به‌هرحال یک تصور نصف و نیمه‌ای از عملکرد آن دارند. این درحالی است که بازار بورس پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و حضور در آن نیازمند دانش کافی است. افراد در بازار بورس باید به کارگزارها اعتماد کنند، اما متاسفانه موضوع اعتماد در کشور ما بسیار پایین است و حتی برخی از شهروندان به بانک‌ها هم اطمینان ندارند.» پیشنهاد ابراهیمی این است که دولت در کنار مباحث آموزشی، کارگزاری‌ها را معرفی کند و تفاوت آنها را برای مردم شرح دهد تا شناخت کافی نسبت به عملکرد بورس و کارگزاری‌ها در جامعه ایجاد شود.قیمت دلار در روز گذشته به ١٧هزار و ٧٨٠ تومان رسید تا افزایش حدود هزار و ٥٠٠ تومانی نسبت به یک ماه گذشته را رقم زده باشد؛ این اختلاف قیمت برای بخشی از شهروندان که به دلیل پس‌انداز پایین، توانایی سرمایه‌گذاری در بازارهای دیگر را ندارند، جذاب است.