- توضیحات
دیروز، شاخص ارزی ۸۱۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. این سنگین ترین کاهش قیمتی دلار از آذر ۹۷ بود و موجب شد که این ارز پس از یک هفته یک پله ریزش کند. برخی فعالان باور دارند، دلار تحت تاثیر عوامل هیجانی رشد کرده بود و با خروج این متغیر از بازار، دلار دیگر به کانال ۱۵ هزار تومانی بازنخواهد گشت. در مقابل، گروه دیگری معتقدند همچنان ریسک‌هایی برای افزایش قیمت شاخص ارزی وجود دارد.
دهمین روز اسفندماه برای بازار ارز تبدیل به یک روز ماندگار شد، همان‌طور که شنبه هفته گذشته برای بازارها روزی تاریخی بود. دیروز در بازار ارز، دلار به یکباره از کانال ۱۵ هزار تومانی سقوط کرد و پس از ۷ روز وارد کانال ۱۴ هزار تومانی شد. شاخص ارزی در این روز ۸۱۰ تومان، معادل ۱/ ۵ درصد از ارزش خود را از دست داد و روی عدد ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان قرار گرفت. چنین کاهشی در سال ۹۸ سابقه نداشت و تنها در اواخر آذر ۹۷ افت بیشتری برای شاخص ارزی به ثبت رسیده بود. در این میان فعالان نیز اعتقاد داشتند، سقوط روز شنبه، در نتیجه تخلیه هیجانات روانی بازار بود؛ هیجانی که در نتیجه بازگشت ایران به لیست سیاه FATF و ورود ویروس کرونا به بازار داخلی از ابتدای هفته گذشته ایجاد شده بود. دلار در اولین روز هفته قبل به یکباره ۵/ ۹ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود.
جدا از تخلیه هیجان، گروهی نیز تاکتیک بازارساز و شیوه او در عرضه ارز از ۲ روز انتهایی هفته گذشته را در افت قیمت موثر می‌دانستند. بازارساز در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه قیمت فروش دلار خود را به بازار آزاد نزدیک کرد و در روز شنبه حتی در مقطعی با قیمت بالاتری نسبت به اسکناس آمریکایی که در خیابان فردوسی قابل خرید بود، اقدام به فروش می‌کرد. البته حدود ساعت ۳ بعدازظهر هم قیمت صرافی‌های بانکی و هم قیمت بازار آزاد در محدوده ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومانی قرار داشت. برخی فعالان عنوان می‌کردند که پس از ساعت ۴ بعدازظهر قیمت دلار به کانال ۱۵ هزار تومانی بازگشته بود؛ این موضوع سوال مهمی را پیش روی معامله‌گران بازار ارز قرار می‌دهد؛ آیا افت قیمتی این ارز ادامه خواهد یافت یا بازار بار دیگر در کانال ۱۵ هزار تومانی پیشروی خواهد کرد.
روز گذشته دو دیدگاه مختلف در بازار وجود داشت: دسته‌ای باور داشتند، افزایش قیمت دلار از سوی عوامل بنیادی حمایت نمی‌شود و بیشتر تحت تاثیر هیجانات رشد کرده بود. از نظر این گروه، با توجه به پایان هیجانات، طبیعی است که انتظار افت بیشتر قیمت دلار را داشته باشیم. در مقابل، گروهی دیگر باور داشتند که این افت ادامه‌دار نخواهد بود و بازار به مسیر افزایشی بازخواهد گشت. از نظر این عده، دو عامل بنیادی از افزایش قیمت دلار می‌توانند حمایت کنند: تقویت شاخص دلار در بازارهای جهانی و نزول شاخص‌های بزرگ سهام. این عده باور دارند، بازار سهام داخلی از اتفاقات جهانی متاثر است و ممکن است تحت تاثیر آنها، مسیر خود را تغییر دهد و شروع به کاهش کند. از نظر این عده، یکی از جایگزین‌های سرمایه‌گذاران بازار داخلی به جای بازار سهام می‌تواند بازار ارز باشد.
در کنار این، افزایشی‌ها اعتقاد دارند درست است که تقاضا ممکن است در بازار کاهش پیدا کرده باشد ولی به دلیل شیوع ویروس کرونا، روند تجارت خارجی کند شده است و ممکن است این مساله سمت عرضه را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش قیمت دلار پیش‌خور شده است؟
تمام این نکته‌ها در حالی مطرح می‌شود که کاهشی‌ها اعتقاد دارند، افزایش قیمت دلار قبل‌تر پیش‌خور شده است و ظرفیت افزایش قیمت بیشتر را ندارد. دلار از ابتدای زمستان در صورتی که ورود آن به کانال ۱۵ هزار تومانی را نیز نادیده بگیریم، بالای ۱۳ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است؛ دلار در پاییز نیز حدود ۱۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده بود. در واقع این دسته از فعالان باور دارند، قیمت دلار در نیمه دوم سال به اندازه‌ای تعدیل شده است که توان شوک‌ها و افزایش‌های جدید را نداشته باشد. افزون بر این، آنها باور دارند، کانال مالی سوییس می‌تواند نیازهای کشور را در کوتاه‌مدت برطرف کند.
البته مسلما افزایشی‌ها بر دیدگاه خود تاکید دارند و معتقدند بازار ارز می‌تواند جایگزین بازار سهام و سایر بازارها در بازار داخلی شود. با این حال، در چنین دیدگاهی نیاز است که روند بازار سهام و سایر بازارها مطابق با پیش‌بینی آنها در مرحله اول کاهشی شود و در مرحله دوم این تقاضا وارد بازار ارز شود. بازار سهام دیروز روندی منفی را تجربه کرد، ولی برخی کارشناسان این بازار اعتقاد دارند که در ادامه اسفند باز هم نقدینگی به این بازار وارد خواهد شد.
در کنار این، افزایشی‌ها همچنین باور دارند، نگرانی‌های مربوط به ویروس کرونا به اندازه‌ای است که تقاضای احتیاطی را در بازار بالا نگه دارد. اثر این ویروس در صورتی می‌تواند در بازار ارز از نگاه آنها کاهش پیدا کند که میزان صادرات به کشورهای همسایه را تحت تاثیر قرار ندهد یا اگر قرار داده است، به سرعت جبران شود.
بازگشت سکه به کانال ۵ میلیون
دیروز سکه پس از ۳ روز به زیر کانال ۶ میلیون تومانی بازگشت. روز شنبه، فلز گرانبهای داخلی، ۳۷۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۵ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان رسید. این کمترین قیمت فلز گرانبهای داخلی از اول اسفندماه بود. سکه تنها در ۱۹ دی ماه نسبت به دیروز افت بیشتری را تجربه کرده بود. در آن مقطع زمانی سکه از کانال ۵ میلیونی به کانال ۴ میلیونی بازگشته بود.
اما چه عواملی زمینه‌ساز افت قیمت سکه در دهمین روز اسفندماه شدند؟ به گفته فعالان، در درجه اول افت قیمت دلار در کاهشی شدن بازار سکه نقش داشت. با این حال، نباید از خاطر برد که سقوط بهای طلای جهانی نیز در انتظار بازیگران بازار داخلی موثر بود. طلا در آخرین روز معاملات بازارهای جهانی به یکباره افت شدیدی را تجربه کرد و از کانال هزار و ۶۰۰ دلاری عقب نشست و در محدوده هزار و ۵۸۵ دلاری قرار گرفت. به این ترتیب، افت شدید طلا نیز در انتظارات بازار داخلی اثر داشت، همان‌طور که جهش آن به سوی کانال هزار و ۷۰۰ دلاری باعث شده بود که خریدها در بازار داخلی افزایش پیدا کند. در واکنش به افت قیمت طلای جهانی، هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در بازار داخلی به زیر مرز ۶۰۰ هزار تومانی بازگشت. دیروز هر گرم طلای ۱۸ عیار با قیمت ۵۷۷ هزار تومان به فروش می‌رسید که ۴۳ هزار تومان کمتر از روز پنج‌شنبه بود. حتی روز شنبه قیمت سایر سکه‌های کوچک نیز دچار ریزش شد؛ نیم سکه از کانال ۳ میلیونی پایین رفت و ربع سکه نیز تا کانال یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی عقب‌نشینی کرد. با توجه به اینکه بازارهای جهانی در روز یکشنبه تعطیل است، قیمت سکه در این روز بیشتر تحت تاثیر نوسانات دلار در بازار داخلی خواهد بود. البته ممکن است انتظارات بازیگران بازارهای جهانی در مورد روند بهای طلا در هفته جاری نیز خرید و فروش‌های بازار داخلی را تحت تاثیر قرار دهد.