کشتی در برابر کشتی

روابط عمومی نیروی دریایی سپاه با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که عصر جمعه یک فروند نفتکش انگلیسی با نام «استینا ایمپرو» هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین المللی دریایی بنا به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، توسط یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه توقیف شد. در ادامه این بیانیه اعلام شده که نفت کش مذکور پس از توقیف به ساحل هدایت و برای سیر مراحل قانونی و بررسی های لازم تحویل سازمان بنادر و دریانوردی شد. دقایقی از انتشار این خبر نگذشته بود که جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا از توقیف دومین نفتکش بریتانیایی در تنگه هرمز خبر داد، اما این خبر توسط مقام های نظامی و رسمی کشورمان تکذیب شد. خبرگزاری رویترز در میانه این کنش و واکنش ها با انتشار گزارشی مدعی شد که ایران نفتکش بریتانیایی دیگری موسوم به«مصدر» که با پرچم لیبریا در حال حرکت بوده براساس مختصات دریافتی به سمت سواحل ایران تغییر مسیر داده است، مقام های بریتانیا این موضوع را تایید کردند، اما خبرگزاری تسنیم به نقل مقام های رسمی سپاه پاسداران اعلام کرد که این نفتکش توقیف نشده، این کشتی صرفا هشدارهایی را دریافت کرده است.

خبرگزاری رویترز هم دقایقی بعد با انتشار بیانیه شرکت نوربولک بریتانیایی مالک مصدر در این باره نوشت که تماس ها با کشتی برقرار است و تمامی پرسنل کشتی سالم هستند. با این حال کشتی «استینا ایمپرو» کماکان در توقیف است. براساس گزارش های منتشر شده توسط مقام های رسمی بریتانیا، نفتکش ««استینا امپرو» قرار بود عازم عربستان سعودی شود اما در میانه راه مسیرش را تغییر داد و به سمت آب های سرزمینی ایران هدایت شد.

به نوشته خبرگزاری فارس مبدأ حرکت این کشتی «الفجیره» امارات بوده است و قرار بوده روانه «الجبیل» در عربستان سعودی شود. اطلاعات کشتی رانی جهانی حاکی از آن است که این نفتکش آخرین بار در نزدیکی جزیره های قشم و لارک ردیابی شده است. شرکت های استینا بالک و نورترن مارین، صاحب و مدیر کشتی استینا ایمپرو هم در بیانیه ای توقیف این نفتکش از سوی ایران را تایید کرده اند.

براساس متن بیانیه ای این دو شرکت روز جمعه ۱۹ ژوئیه حدود ساعت چهار بعد از ظهر به وقت لندن، شناور کوچک و یک هلیکوپتر، به کشتی استینا ایمپرو نزدیک شدند که در حال عبور از تنگه هرمز و در آب های بین المللی بود، این مهم موجب شد تا کشتی بریتانیایی ناچار شود مسیرش را به سمت آب های سرزمینی ایران تغییر دهد. این شرکت ها مدعی اند که هنوز قادر به تماس با کشتی که آخرین بار در حال حرکت به سمت شمال به سوی ایران بوده، نیستند.

چرایی توقیف « استینا ایمپرو»

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طی بیانیه ای اعلام کرد که نفتکش بریتانیایی به دلیل تخلف و عدم توجه به هشدار نیروهای ایرانی توسط نیروی دریایی سپاه این کشور توقیف شده است. خبرگزاری تسنیم در این باره نوشته که «استینا ایمپرو» برخلاف قوانین و مقررات دریانوردی دستگاه موقعیت یاب خود را خاموش کرده بود و برخلاف رویه جاری، به جای حرکت در مسیر ورودی خلیج فارس در تنگه هرمز، از مسیر خروجی در جنوب در حال ورود بود که احتمال ایجاد حادثه و تصادف با کشتی ها را بالا می برد. این کشتی همچنین به هیچکدام از تذکرات داده شده توجهی نکرده است. در این میان خبرگزاری اسپوتینک به نقل از برخی منابع آگاه نوشت که این نفتکش بریتانیایی با وارد کردن پسماند نفت موجود در مخازن خود موجب ایجاد آلودگی شدید و لطمه زدن به محیط زیست خلیج فارس به عنوان یک دریای بسته شده است و به دلیل تخلفات متعدد این شناور، سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران بر اساس وظایف قانونی خود و طی درخواستی از نیروی دریایی سپاه خواستار توقیف و هدایت این شناور به اسکله سازمان بنادر شد که این درخواست با حضور و اقدام به موقع شناورهای سپاه انجام گردید.

عقب نشینی بریتانیا با چاشنی تهدید!

توقیف نفتکش بریتانیایی واکنش مقام های این کشور را به دنبال داشت، جرمی هانت گفت لندن به شکلی ملاحظه شده اما قدرتمند به توقیف نفتکش از سوی ایران پاسخ خواهد داد. هانت با تاکید بر راهکار مسالمت آمیز اعلام کرد که لندن تلاش خواهد کرد برای حل مسئله نفتکش « گریس- ۱» به راهکاری دیپلماتیک متوسل شود با این حال امنیت کشتیرانی مان را نیز تضمین خواهیم کرد. خبرگزاری فارس به نقل از رویترز نوشت که هانت بعد از موضع گیری رسمی در پیامی توئیتری تصمیم ایران را به چالش کشید و در این باره نوشت: « اقدام روز جمعه در خلیج فارس، نمایانگر علائم نگران کننده ای است مبنی بر اینکه پس از اقدام قانونی جبل طارق در توقیف نفتی که عازم سوریه بود، احتمالاً ایران، مسیر خطرناک رفتار غیرقانونی و ثبات زدا را برگزیده است».

ایسنا هم به نقل از خبرگزاری رویترز نوشت که لندن مدعی شده اگر آزادی کشتیرانی محدود شود، ایران بزرگ ترین بازنده خواهد بود. همزمان اتاق دریانوردی بریتانیا در واکنش به این خبر خواستار افزایش حمایت از کشتی های تجاری در آب های خلیج فارس شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در واکنش به تایید خبر توقیف نفت کش بریتانیایی استینا ایمپرو اعلام کرد با مقام های بریتانیایی در این باره تماس خواهد گرفت.

«دیمیتری پولیانسکی» نماینده روسیه در سازمان ملل نیز در واکنش به توقیف نفتکش بریتانیایی ضمن ابزار نگرانی از شرایط حاکم از همه طرفین خواست تا زمینه را برای کاهش تنش ها هموار کنند. در این میان خبرگزاری تسنیم درباره آخرین وضعیت نفتکش بریتانیایی نوشته است که این کشتی که حامل ۲۳ خدمه بود هم اکنون در لنگرگاه بندرعباس است و مقام ها در حال ارزیابی وضعیت هستند تا بتوانند بازرسی را جهت ارزیابی از شرایط نفتکش انگلیسی انجام دهند. براساس داده های به دست آمده خدمه این کشتی بریتانیایی نبودند بلکه تابعیت کشورهای هند، روسیه و لتونی را داشتند.

بریتانیا زمینه را برای تنش ایجاد کرد

روابط ایران و بریتانیا بعد از توقیف نفتکش ایرانی موسوم به « گریس- ۱» در تنگه جبل طارق درگیر تنش های جدی شد، مقام های کشورمان در همان برهه زمانی و بعد از آن این اقدام بریتانیا را به چالش کشیده و از آن تحت عنوان دزدی دریایی یاد کردند؛ کمتر از دو هفته پیش نیروی دریایی بریتانیا ۲ میلیون بشکه نفت خام ایران در منطقه جبل طارق را توقیف کرد. بریتانیا گفته بود که به واسطه تحریم های اعمال شده توسط اتحادیه اروپا علیه سوریه نفتکش موسوم به « گریس- ۱» حامل نفت ایران را متوقف کرده، توقیفی که روز جمعه همزمان با توقیف نفتکش بریتانیایی در تنگه هرمز توسط دادگاه جبل طارق به مدت یک ماه دیگر تمدید شد.

بریتانیا مدعی شده بود که مقصد این نفتکش پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده و به همین دلیل ناقض تحریم های اتحادیه اروپا علیه سوریه قلمداد می شد. این منطقه تحت حاکمیت انگلیس قرار دارد و نیروی دریایی انگلیس هم در توقیف نفتکش حامل نفت ایران مشارکت داشته است، همان برهه زمانی توقیف نفتکش « گریس- ۱» در آب های دریایی جبل طارق، منطقه ای که مورد منازعه بریتانیا و اسپانیا بوده و هست، زمینه را برای اوج گیری تنش های میان این دو بازیگر هموار کرد تا جایی که برخی ناظران بر این باور بودند که پس لرزه های این حادثه قادر است شکافی عمیق در روابط بازیگران قاره سبز ایجاد کند. اسپانیا مدت ها است بر بخشی از آب های سرزمینی جبل طارق ادعای حاکمیت دارد،

جوزف بورل، وزیر امور خارجه اسپانیا بعد از اقدام خودسرانه و بی دلیل بریتانیا اعلام کرد که لندن با هماهنگی آمریکا چنین تصمیمی را اجرایی کرد. کارشناسان مسائل حقوقی می گویند اقدام انگلیس غیر قانونی بوده و هست و بر اساس اصل «استقلال دولت ها» و اصل «نسبی بودن معاهدات»، اعضای اتحادیه اروپا نمی توانند بدون رضایت دولت های ثالث یا غیرعضو، مقررات و مصوبات اتحادیه را بر آنها اعمال کنند.