«فریز در برابر فریز» چیست؟
پیشنهاد امانوئل مکرون که طرح «فریز در برابر فریز» مشهور شده، مبنی بر آن است که از یک سو ایالات متحده معافیت‌های خرید نفت ایران را بازگرداند و ایران بتواند برای تأمین هزینه‌ها نفت بفروشد. از سوی دیگر تهران بپذیرد که از کاهش تعهدات برجامی دست بردارد. این پیشنهاد که نه از توافق جدید نه از مذاکره سخنی به میان آورده، نه درخواستی از ایران جز اجرای برجام دارد. از آمریکا نیز می‌خواهد تا تحریم‌های نفتی را با اعطای معافیت به حالت تعلیق درآورد تا منافع اقتصادی ایران نیز تا حدودی در نظر گرفته شده باشد. جدای مسأله اقتصادی طرح، از بعد سیاسی نیز این پیشنهاد گامی به جلو محسوب می‌شود و می‌تواند شرایط را از بن‌بست فعلی بیرون بیاورد و فضا را برای آغاز مذاکرات فراهم کند. با این وجود واکنش اولیه ایران، به این موضوع چندان مطلوب نبوده است. روز گذشته مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان اینکه طرح فریز در برابر فریز به ضرر ایران و غیرمتوازن است، تاکید کرد که براساس این طرح، از ایران خواسته می‌شود تا اقداماتش را متوقف کند و آمریکا هم از افزایش تحریم‌ها خودداری کند در حالی که تحریم چندانی برای آمریکا باقی نمانده و این کشور حداکثر فشار خود را نسبت به ایران وارد کرده است. این در حالی است که به نوشته پولیتیکو، «فریز در برابر فریز» به فریز شدن تحریم‌های نفتی اشاره دارد. به طور کلی خواسته اساسی ایران از اروپا در قالب اینستکس یکی بحث کانالی مالی برای تبادل و دیگری بحث تضمین فروش نفت بود که با چنین طرحی عملاً خواسته‌های ایران تأمین می‌شود.
بن‌بست دستاورد ندارد
به بن‌بست رسیدن پرونده هسته‌ای باعث خواهد شد در نهایت اروپا به دلیل اشتراک منافعی که با ایالات متحده دارد، مواضعش را به واشنگتن نزدیک کند و در آینده شرایط برای ایران سخت‌تر از امروز شود. تجربه گذشته نشان می‌دهد از دست رفتن برجام سود چندانی برای ایران نخواهد داشت و تنها به تشدید تحریم‌ها، رفتن ذیل فصل 7 منشور ملل متحد و ایجاد اجماع جهانی علیه جمهوری اسلامی خواهد انجامید. با توجه به این نتیجه احتمالی، نیاز است از تمام راه‌هایی که می‌تواند مسیر خروج از برجام را تغییر دهد و گوشه‌ای از منافع ملی را تأمین کند، مورد استفاده دولتمردان قرار گیرد. فریز کردن کاهش تعهدات، مساله‌ای غیرقابل بازگشت نیست و ایران می‌تواند با پذیرش طرح «فریز در برابر فریز» از منافع آن بهره‌مند شود. در صورتی که این طرح شکست خورد، بدون پشیمانی می‌توان کاهش تعهدات را از نو آغاز کرد. دولت نباید برجام را که بزرگترین دستاورد سیاسی خارجی بعد از انقلاب محسوب می‌شود، به راحتی از دست دهد.