برخی اقتصاددانان در آستانه سفر رئیس جمهوری به عراق با ارسال نامهای به رئیس جمهوری، پیشنهادهایی برای توسعه و تثبیت روابط اقتصادی میان ایران و عراق ارائه کردهاند. شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی در این نامه بسته همکاری توسعه روابط اقتصادی میان دو کشور پیشنهاد داد که افزایش۳ میلیارد دلاری صادرات ایران به عراق را به دنبال دارد. در این نامه به این موضوع اشاره شده که کالاهایی که از ایران به عراق صادر میشوند، عمدتاً کالاهای اشتغالزا و با ارزش افزوده بالا هستند و به همین دلیل، ارزیابی میشود که بیش از یک میلیون شغل در ایران، وابسته به صادرات به عراق است.
تمدید پرداخت تسهیلات ارزی صادرات خدمات به عراق
به منظور تسهیل مبادلات تجاری با عراق دوره پرداخت تسهیلات ارزی صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق با هدف حمایت از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی به این کشور، با مصوبه هیأت وزیران افزایش یافت. با ابلاغ مصوبه هیأت دولت به بخشهای اقتصادی، اعطای تسهیلات ارزی حمایت از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی به عراق به دو سال افزایش یافت.
یکی از کالاهای مهم صادراتی به عراق صادرات برق به این کشور است. به گفته پیام باقری، نایب رئیس هیأت مدیره سندیکای برق ایران «عراق دارای درآمد زیادی است و با توجه به نیاز بازسازی، تلفات۵۰درصدی شبکه توزیع برق میزان تقاضا رو به فزونی بوده که بازار مناسبی برای ایرانیها است.»او با اشاره به اینکه تبدیل شدن ایران به قطب برق منطقه طبق هدفگذاری برنامه ششم توسعه با صادرات محقق میشود، گفت: صادرات خدمات فنی مهندسی به معنای احداث نیروگاه و شبکه برق است بنابراین روش صادرات در این بخش متفاوت از دیگر بخشها و نیازمند ایجاد حلقههایی در زنجیره صادراتی است. نایب رئیس هیأت مدیره سندیکای برق ایران میزان صادرات برق از ایران را ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ مگاوات اعلام کرد و گفت: ما با ۸۰ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده در کشور، مقام نخست را در تولید برق داریم در حالی که هنوز حجم صادرات در این بخش قابل توجه نیست و دلیل آن انجام این فرآیند توسط دولت است.صادرات انرژی برق به معنای صدور خدمات فنی مهندسی، احداث نیروگاه، احداث خطوط انتقال و شبکه برق و توزیع است که همه اینها سبب ایجاد اشتغال در کشور خواهد شد. بازار عراق بسیار مستعد است، اما برای فعالیت در آن نیازمند حمایت دولت و بانکها هستیم.
درآمدهای ارزی خدمات فنی و مهندسی به عراق
محمدرضا انصاری
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران
مبادلات تجاری ایران و عراق برای هر دو کشور اهمیت زیادی دارد. مبادلات تجاری ایران با عراق سهم قابل توجهی از مبادلات ما را دارد که میتواند توسعه پیدا کند.عراق بهخاطر مشکلاتی که از سال 2000 با آن مواجه شده به بسیاری از تولیدات و خدمات فنی و مهندسی با کیفیت ایرانی نیاز دارد. مهندسان ایرانی نشان دادهاند که در کیفیت خدمات جزو نخستینها در دنیا هستند از این رو تمایل عراق به واردات این خدمات از ایران بالا است و هزینه کمتری هم برای این کشور دارد. اما در مبادلات تجاری بین دو کشور مشکلاتی هم وجود دارد. یکی از این مشکلات موضوع تحریمها است که مبادلات را محدود میکند اما حل برخی مشکلات هم نیاز به تصمیمات متقابل دو دولت دارد تا با رفع موانع مبادلات اقتصادی ایران و عراق توسعه یابد.خدمات فنی و مهندسی و کالاهای ایرانی نسبت به کشورهای همسایه هم کیفیت بهتر و هم قیمت مناسب تری دارند. مشکل مهم شرکتهای خدمات مهندسی ایرانی در عراق بلاتکلیفی بیشتر این شرکتها در عراق است. شرکتهای ایرانی در عراق رها شدهاند. حضور داعش در عراق در 4 سال باعث شد که بودجه عمرانی عراق به حدود صفر برسد و این موضوع به شرکتهای ایرانی آسیب جدی زد.امروز که با کمک ایران، داعش در عراق شکست خورده، دولت این کشور باید مشکلات شرکتهای ایران را حل کند. ظرفیتهای بالای شرکتهای فنی و مهندسی ایرانی موجب بازگشت آبادانی به کشور عراق است. بیش از 40 شرکت ایرانی با سرمایه 3 میلیارد دلار حدود 50 پروژه را در عراق در دست دارند که با حل مشکلات این شرکتها درآمد ارزی بالایی در قبال این خدمات برای کشور شاهد خواهیم بود. باید اذعان کنیم بخش بزرگی از ظرفیت خدمات فنی و مهندسی کشور در زمان تحریم همین شرکتها هستند. شرکتهای فنی و مهندسی در 4 سال گذشته هزینه سنگینی را در عراق پرداختهاند و اکنون امید دارند با سفر رئیس جمهوری به این کشور مشکلات آنها سریعتر حل شود تا ارائه خدمات را از سر بگیرند.
تأسیس بانک مشترک خواسته تجار دو کشور
مسعود دانشمند
عضو اتاق بازرگانی ایران
مبادلات تجاری ایران و عراق در حال حاضر بیشتر بهصورت مبادلات مرزی پایاپای و سرمرزی است. برای رونق و افزایش مبالات ایجاد بانک مشترک بین دو کشور ضروری است تا مبادلات از طریق سیستم بانکی مبادلاتی مطمئن باشد.مذاکراتی برای تأسیس شعب بانکهای ایرانی در عراق قبلاً انجام گرفته بود اما تا کنون این مذاکرات به نتیجه نرسیده و بانکی تأسیس نشده است. علاوه بر تأسیس شعب بانکی در عراق نیاز به ایجاد بانک عامل میان دو کشور است، بدون بانک عامل افزایش مبادلات امکانپذیر نیست. عراق بهخاطر شرایطی که در سالهای قبل پشت سر گذاشته نیاز به کالاهایی دارد که آن کالاها در ایران تولید میشود. واردات کالا از ایران برای عراق بسیار به صرفهتر از واردات از کشورهای دیگر است. کالاهای ایرانی باکیفیت و با قیمت پایینتر به عراق صادر میشوند. انواع کالاهای ایران در بازار عراق قابل رقابت هستند. صدور خدمات فنی و مهندسی یکی از صادرات مهم ایران به عراق است که عراق بهاین خدمات نیاز اساسی دارد اما بدون تأسیس بانک دو کشور صدور خدمات فنی و مهندسی مشکلات زیادی پیش رو دارد. شرکتهایی که قرار است در عراق خدمات فنی و مهندسی ارائه دهند باید تضامینی بپردازند که بدون بانک پرداخت تضامین غیرممکن است. ایجاد بانک عامل بین دو کشور برای صادرات و بویژه صادرات خدمات فنی و مهندسی ضروری است.