سکانداران جدید نفت، معدن، صنعت و تجارت روز گذشته با دریافت احکامی از وزرای اقتصادی کابینه، تیم جدید بدنه مدیریتی کشور را تشکیل دادند. وزیر نفت، مسعود کرباسیان را مدیر عامل شرکت ملی نفت کرد، وزیر اقتصاد، علی عسکری، رئیس پیشین سازمان امور مالیاتی را به خیابان داور بازگرداند و در اقدامی کم سابقه فردی 29 ساله را رئیس حوزه وزارتی خود کرد و وزیر صمت نیز با تغییر رؤسای تمام سازمان‌های توسعه‌ای خود فرماندهان جدید معدن، صنعت و تجارت را به کار گمارد.
جوان‌ترین مدیر روحانی در وزارت اقتصاد
فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد و دارایی یکی از وزرایی است که ترجیح داده آهسته برای تغییرات در وزارتش اقدام کند. در اولین تغییرات به سمت جوان‌گرایی رفته است. وی امیر تقی تهرانی 29 ساله را برای سمت دستیار وزیر اقتصاد و مدیر کل حوزه وزارت اقتصاد انتخاب کرده است. دومین پوست اندازی وزارت اقتصاد در معاونت توسعه مدیریت و منابع است. علی عسکری 57 ساله که در گذشته رئیس سازمان امور مالیاتی بوده دکتری اقتصاد از دانشگاه تهران دارد.
تغییر با طعم سرپرست
رضا رحمانی وزیر صمت از پرکارهای وزرا است که 5 آبان از مجلس رأی اعتماد گرفت. وی خانه تکانی در وزارت صمت را با بازنشستگان این وزارتخانه آغاز کرد و مدیران میانی را معاون خود کرد. اولین تغییر او حسن یونس سینکی بازنشسته بود. اکنون معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت؛ عباس قبادی شد.
مرحله دوم تغییرات در شهرک‌های صنعتی اتفاق افتاد. محسن صالحی نیا معاون امور صنایع وزیر صنعت، معدن و تجارت حکم سرپرستی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران را گرفت و اکنون معاون مدیرعامل سازمان صنایع کوچک که از مدیران جوان است به معاونت صنایع راه یافت. تغییر دیگر وزیر صمت در دو سازمان توسعه‌ای بود. برای سازمان گسترش و نوسازی که زمزمه منوچهر منطقی رئیس اسبق ایران خودرو مطرح بود، شهریار طاهر‌پور 60 ساله هم شغل وی انتخاب شد. وی مانند وزیر صمت نماینده مجلس بود و تجربه مدیریت در کارخانه المهدی را داشته است. در این میان منصور معظمی برای دوران بازنشستگی آماده شد.
مهدی کرباسیان رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران که 17 مردادماه در آخرین نشست خبری‌اش از شروع دوران بازنشستگی‌اش صحبت کرده بود صندلی خود را به جمشید ملارحمان داد. گزینه جدید ایمیدرو از ساختمان قدیمی توسعه و معادن است. وی پیش از این معاونت اکتشاف و معادن سازمان توسعه و نوسازی معادن بود. آخرین تغییر در وزارت صمت تا لحظه تنظیم خبر مربوط به مجتبی خسروتاج رئیس کل سازمان توسعه تجارت بود. وی از مدیران پاسخگوی این وزارتخانه بود که بازنشسته شد. جای او را هم معاونش محمدرضا مودودی گرفت. یکی از نکاتی که در چینش معاونین وزرا وجود دارد این است که وزیر برای اکثریت حکم سرپرستی زده است و تنها مقیمی توانسته حکم نهایی را از وزیر بگیرد.
تغییر فقط برای یک نفر
با حضور محمد اسلامی در وزارت راه و شهرسازی تغییراتی در بین معاونین وزرا صورت نگرفته است. وی ترجیح داد که اولین تغییرش در حوزه حراست باشد. سیدعیسی حسینی سرپرست مرکز حراست وزارت راه و شهرسازی شد.
کرباسیان به شرکت ملی نفت رفت
و اما انتصاب‌های جدید وزیر نفت. بیژن زنگنه روزگذشته ابتدا طی حکمی مسعود کرباسیان را به مدت چهار سال عضو اصلی هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران و دو سال مدیرعامل این شرکت و معاون خود کرد. انتصاب کرباسیان به این سمت از دو نظر تعجب برانگیز بود. نخست آنکه او از مدیران بازنشسته کشور است و قانون منع به کار‌گیری بازنشستگان مشمول حالش می‌شد و دوم آنکه برخلاف اساسنامه شرکت ملی نفت کرباسیان سابقه 15 ساله فعالیت در این شرکت را نداشت. او تا هفته قبل اصلاً در گزینه‌های احتمالی مدیرعاملی هم نبود.
با این حال شرایط تحریم و اهمیت فعالیت‌های بین‌المللی این صنعت بویژه در خصوص فروش نفت به عنوان یکی از وظایف شرکت ملی نفت ایران، تمام موانع را از سر راه مدیرعامل شدن کرباسیان برداشت.
او مجوزهای لازم از نهادهای بالادستی نظام را دارد و وزیر نفت نیز با توجه به اختیاراتش حکم کرباسیان را صادر کرد.
مسعود کرباسیان، سیاستمداری اصلاح‌طلب است که در آغاز به کار دولت دوازدهم به مدت یک سال وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران بود و اخیراً در جریان استیضاح مجلس از این سمت برکنار شد. او در دولت یازدهم معاون علی طیب‌نیا وزیر وقت اقتصاد و رئیس گمرک کشور بود. کرباسیان دارای مدرک دکترا در رشته مدیریت و برنامه‌ریزی است و پیش از این معاون وزیر صنعت، معاون وزیر نفت، معاون وزیر بازرگانی و معاون وزیر اقتصاد نیز بوده‌است.همچنین مسئول کمیته بررسی عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی است.به نظر می‌رسد که معاون بازرگانی وزارت نفت مرتبط‌ترین سمت او با انتصاب کنونی است.
یک نفر از میان گازی‌ها
البته چینش مهره‌های جدید وزارت نفت به همینجا ختم نمی‌شود. وزیر نفت برای مدیرعاملی شرکت ملی گاز ایران هم حسن منتظر تربتی را از میان تمام گزینه‌ها برگزید و حکم آن را هم ابلاغ کرد.
منتظر تربتی مدرک فوق لیسانس مهندسی صنایع از دانشگاه پلی تکینک امیرکبیر دارد و از سال 1367 تا کنون در این صنعت خدمت کرده است. تاکنون علی کاردر مدیرعاملی شرکت ملی نفت و حمیدرضا عراقی مدیرعاملی شرکت ملی گاز را برعهده داشتند که با توجه به رسیدن به سن بازنشستگی و بر اساس قانون منع بکارگیری بازنشستگان از این شرکت خداحافظی کردند. وزیر نفت هم طی نامه‌های از هر دو شخص تشکر و قدردانی کرد. با این اوصاف از سه شرکت اصلی زیرمجموعه وزارت نفت، فقط شرکت ملی صنایع پتروشیمی هنوز مدیرعامل جدید خود را نشناخته است.
دادن پست‌های نفتی به بانوان
از انتصاب مسعود کرباسیان آن هم به خاطر نیاز صنعت که بگذریم، یکی از موضوعاتی که در حکم‌های اخیر صنعت نفت می‌توان ملاحظه کرد، جوان‌گرایی و دادن پست‌های مدیریتی به بانوان است. مانند حکمی که وزیر نفت برای زهرا گودرزی به عنوان عضو اصلی هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران صادر کرد. پیش‌بینی می‌شود که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز یک بانوی باتجربه باشد.
یادداشت
چرا به دولت برگشتم
مسعود کرباسیان
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران
از تمام تجربیات 4 دهه گذشته برای کمک به اقتصاد کشور در دوره تحریم استفاده می‌کنم. آنچه باعث شد که در این مقطع به دولت بازگردم، احساس مسئولیت نسبت به وضعیت اقتصاد و نقش مؤثر نفت برای عبور از بحران تحریم بود. در این مقطع حساس نیاز است که تمام نیروهای مؤثر با وحدت، داشته‌های فکری، علمی و مدیریتی خود را برای کمک به اقتصاد کشور ارائه کنند. امیدوارم بتوانم از تجربیات دوران حضور در بخش‌های مختلف اقتصادی مانند وزارت اقتصاد، گمرک، وزارت بازرگانی، بخش صنعت و نفت در این دوره به نفع اقتصاد کشور و نفت نهایت بهره را
ببرم.