نظام جمهوری اسلامی ایران از بدو تاسیس مانند بسیاری از نظام‌ها و سیستم‌های حکومتی دارای نهادهایی است که وظیفه دارند اموری مانند قانونگذاری، اجرا و عدالت را برعهده گیرند و باید مطابق و منطبق با قانون به امور اصلی کشور رسیدگی کنند.
هرکدام از این نهادها، مسئولیت‌ها و تعهداتی بر عهده دارند و وظیفه ایجاب می‌کند که بر اساس حوزه‌های تخصصی خود به امور جاری کشور و مردم رسیدگی کنند تا در مجموع، شرایطی که برای مردم ایران در قانون اساسی تعیین شده را به اجرا در آورند.
اما چندی است که از زبان مسئولان و مدیران کشور از نهادی نام برده می‌شود که طبقات گوناگون مردم ازآن آگاهی چندانی ندارند و آن «نهاد یا نهادهای موازی» هستند.
هنوز هیچکدام از مسئولان کشور موضع و بیان شفافی از این نهادهای موازی ارائه نداده‌اند و اغلب و اکثر مشکلات کشور را نیز به گردن همین نهادهای موازی می‌اندازند.
برای نمونه، محمد آخوندی پس از استعفا و طی نامه‌ای به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی از این نهادهای موازی نام برده و نوشته: «...آن روز باید نگران شد که دولت، مجلس و قوه‌قضائیه نتوانند مطابق قانون اساسی حکومت قانون را در کشور برقرار کنند. کسانی فراتر از قانون بخواهند سرنوشت مردم را در دست بگیرند و به کسی هم پاسخگو نباشند. اقدام فراقانون اساسی هیات نظارت مجمع تشخیص و توقف ابلاغ قانون مصوب پس از طی مراحل پیش‌بینی شده در قانون اساسی از این دست است و جای نگرانی جدی دارد».
عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز در مصاحبه اخیر خود با ایرنا گفته:« صحبت رهبری (در جلسه به خبرگان رهبری و هشدار به نهادهای موازی با دولت) ناظر به این بود که برخی از آقایان هم در آن جلسه و هم در بیرون در فضای رسانه‌ای پیشنهاد دادند دولت چون توان اداره کشور را ندارد، در برخی از عرصه‌ها این نهادهای بزرگ اقتصادی که بیایند کار را در خیلی از حوزه‌ها به‌دست بگیرند و به‌جای دولت مدیریت کنند. این نهادها، نهادهای اقتصادی مانند ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بنیاد مستضعفان و همه این‌ها که البته الان فعال هستند که رهبری با این دیدگاه مخالفت کردند».
نکته دیگر این است که آخوندی پس از استعفا به این نهادهای موازی یا فراقانونی اشاره می‌کند و عزت ضرغامی نیز پس از سال‌ها مسئولیت نداشتن آن هم با نقل قولی از رهبر انقلاب، اشاره‌ای به این نهادهای نا آشنا و قدرتمند می‌کند.
اگر حضور چنین نهادهایی که به‌طور قطع قانونی نیستند آسیب و خسرانی متوجه مردم و کشور می‌کند پس چرا هیچکس را یارای معرفی آنها نیست؟ و چرا بیشتر مسئولان پس از سپری شدن دوران مسئولیت خود به وجود آنها اشاره می‌کنند؟
اگر کارکرد این نهادها تا آنجا پیش رفته که رهبر انقلاب نیز مخالف فعالیت آنها هستند پس چرا مسئولان اجرایی و قضایی تنها به آنها اشاره کرده و نامی از آنها نمی‌برند و شفافیت لازم را در باره آنان ایجاد نمی‌کنند؟ اگر مسئولان کشور وضعیت ناهنجار اقتصادی و ...امروز کشور را ناشی از عملکرد فراقانونی این نهادها می‌دانند و اقدامی علیه آنها صورت نمی‌دهند، کوتاهی و قصور کرده و تا حدود بسیار زیادی در اعمال فراقانونی این نهادها، مسئول و شریکند. در ادامه بخش‌هایی از نامه محمد آخوندی وزیر مستعفی مسکن و شهرسازی به رئیس مجلس شورای اسلامی و مصاحبه عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین سازمان صدا و سیما با ایرنا را می‌خوانید.
هشدار وزیر سابق به شکل‌گیری نهادهای فراقانونی
عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی که روز ۲۸ مهرماه متن استعفای خود را رسانه‌ای کرد، در کانال تلگرامی خود نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی با عنوان «سپاس از مجلس شورای اسلامی» منتشر کرد. او در این نامه از دقت نظر، همراهی، نظارت، سوال و استیضاح نمایندگان را ستود.
جناب آقای دکتر لاریجانی رئیس،
هیات رئیسه محترم و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و عرض ادب
اینک که با پذیرش درخواست کناره‌گیری خود از سمت وزارت راه‌وشهرسازی از سوی رئیس جمهور محترم این سمت را ترک می‌کنم، وظیفه می‌دانم که از دقتِ‌نظر، همراهی، پی‌گیری امور، نظارت، سوال و استیضاح نمایندگان محترم مردم شریف ایران در مجلس‌های نهم و دهم سپاس بگویم.
آن روز باید نگران شد که دولت، مجلس و قوه‌قضائیه نتوانند مطابق قانون اساسی حکومت قانون را در کشور برقرار کنند. کسانی فراتر از قانون بخواهند سرنوشت مردم را در دست بگیرند و به کسی هم پاسخگو نباشند. اقدام فراقانون اساسی هیات نظارت مجمع تشخیص و توقف ابلاغ قانون مصوب پس از طی مراحل پیش‌بینی شده در قانون اساسی از این دست است و جای نگرانی جدی دارد. این نگرانی زمانی تشدید می‌شود که این حق فراقانونی از سوی دولت، مجلس و شورای نگهبان مورد پذیرش عملی قرار گیرد و نمایندگان این دو قوه پس از طی تمام مراحل قانونی باز برای پاسخگویی به ابهام‌های این هیات در محل مجمع تشخیص حضور پیدا می‌کنند. حال آنکه پس از طی مراحل قانونی، این حضور هیچ محمل قانونی نداشته و توضیح و تصمیم‌های اتخاذی نیز فاقد ارزش حقوقی و قانونی است.
ضرغامی:
کار از دعوای اصلاح‌طلب - اصول‌گرا گذشته است
عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین سازمان صداوسیما درباره علت هشدار اخیر رهبری درباره تشکیل نهادهای موازی با دولت می‌گوید برخی آقایان درخواست داشتند که برخی نهادها حتی آنان که زیر نظر رهبری فعالیت می کنند، مدیریت امور را به جای دولت برعهده گیرند، که رهبری مخالفت کردند.
* صحبت رهبری (در جلسه به خبرگان رهبری و هشدار به نهادهای موازی با دولت) ناظر به این بود که برخی از آقایان هم در آن جلسه و هم در بیرون در فضای رسانه‌ای پیشنهاد دادند دولت چون توان اداره کشور را ندارد، در برخی از عرصه‌ها این نهادهای بزرگ اقتصادی که بیایند کار را در خیلی از حوزه‌ها به‌دست بگیرند و به‌جای دولت مدیریت کنند. این نهادها، نهادهای اقتصادی مانند ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بنیاد مستضعفان و همه این‌ها که البته الان فعال هستند که رهبری با این دیدگاه مخالفت کردند.
*نگاه رهبری این نیست که اگر یک بنیاد اقتصادی مثل بنیاد مستضعفان در حال فعالیت است، محصولی تولید و کارخانه‌ای را اداره می‌کند پس کارش موازی است و باید تعطیل شود، بلکه مخالفتشان با این است که بخواهند کل مدیریت را به عهده بگیرند و جای دولت بنشینند. بنابراین تذکر رهبری درست است و همه باید عمل کنند.
*در دوران حضور آقای خاتمی در وزارت ارشاد بحث بود که فلان کار را انجام دهیم که ایشان گفتند من این کار را انجام می‌دهم، اما بعداً با «حاجی بخشی» چه کار کنم؟ یعنی اصلاً مرحوم «حاجی بخشی» یک قدرتی بود که به رسمیت شناخته می‌شد و اگر کسی می‌خواست خلاف کند امثال حاجی بخشی می‌آمدند.
*من صداقت را در وجود طلبه‌های بازداشت شده تجمع فیضیه می‌بینم. خودشان می‌گفتند این مطلبی که (روی پلاکارد) نوشته شد به معنای تهدید نبود.این‌ها می‌گویند وقتی ما امکانش را نداریم چطوری می‌توانیم تهدید کنیم. با این حال خودشان تشخیص دادند که اشتباه است، ولی ظرف آن چهار و پنج دقیقه‌ای که این نوشته در دستشان بود، موج ایجاد کرد.
*در مورد رفتار قوه قضاییه من جزو منتقدین رفتار این قوه هستم. من معتقدم که رفتار قوه قضاییه یک نقایص و آسیب‌هایی دارد و در بعضی از موارد تبعیض بین متخلفان می‌شود.
* معتقدم بیش از آن حدی که باید سخت‌گیری کنیم، داریم سخت‌گیری می‌کنیم. مجازات‌های ما می‌تواند به‌مراتب محدودتر و زندانی‌های ما کم‌تر شود.
*برخی اوقات کشور را غارت می‌کنند، این اسمش صادرات نیست! صادرات در مقطع نرمال کشور است که همه چیز هست. من این را در آبادان دیدم که عراقی‌ها می‌آیند این طرف با دلاری که قبلاً سه و نیم بوده، اما الان بالا رفته، کلی جنس بار می‌کنند و می‌روند. شما بروید مشهد هم وضع همین است. قدرت خرید برادران عراقی با کاهش ارزش پول ما خیلی بالا رفته است.
*آنهایی که باید ممنوع‌الخروج شوند نمی‌شوند، برخی هم که رفته‌اند. من به آقایان می‌گویم که این‌ها فرار کردند و شما سهل‌انگاری کردید. اما آقای زنگنه کجا از کشور بیرون می‌رود؟! الان آیا یک نفر از دستگاه قضایی آمده بگوید ایشان وزیر است و هر تصمیمی بگیرد ما موافقیم؟ خوب اگر آقای زنگنه را قبول ندارید عوض کنید این‌طور که کار جلو نمی‌رود.
*من موافق حضور زنان در استادیوم هستم. قبلاً این را در جلسات خصوصی می‌گفتم الان عمومی هم اعلام می‌کنم. هیچ اشکالی ندارد خانم‌ها به استادیوم بروند. اما از آقایان آن‌ها را جدا کنند. آن هم به خاطر راحتی خودشان.
*شما فکر می کنید با مواضع صریح و آسیب شناسانه ای که در این سال ها داشته ام و به خیلی از صاحبان قدرت برخورده است؛ تایید صلاحیت می شوم؟
*(علت دیدار با حسین کروبی) احساس کردم وقتش است با حسین گفت‌و‌گویی خودمانی انجام دهم و درباره همه چیز صحبت کنیم و من یک بار قرائت حصر آقای کروبی را از زبان حسین بشنوم. همه چیزهایی که فکر می‌کردم باید آقای کروبی بدانند به حسین منتقل کردم.