یک روز ارز گران می‌شود و روز دیگر قیمت سکه پیشی می‌گیرد. روزی به دلیل تخلفات، قیمت خودرو سر به فلک می‌کشد و در پی آن کشور در بحران کمبود آب و برق فرو می‌رود. البته به اینها مشکلات اقتصادی و معیشتی را نیز باید اضافه کرد. گرچه سخنگوی دولت قرار گرفتن رئیس‌جمهور تحت تاثیر رسانه‌ها را رد کرده، اما هنوز هم می‌توان به اعمال تغییرات در تیم اقتصادی دولت امید داشت. حسن روحانی اکنون در شرایطی قرار گرفته که کسانی که سال گذشته در رأی دادن به او از هم پیشی می‌گرفتند، اکنون نارضایتی خود را به شکل‌های مختلف ابراز می‌کنند. رئیس‌جمهور باید نسبت به ریزش سرمایه اجتماعی حساسیت بیشتری داشته باشد و با اعمال تغییرات، کارآمدی را در دولت تقویت کند تا مردم چهره حسن روحانی مصمم و کارآمد را شاهد باشند.
تغییراتی که رخ نمی‌دهد
شاید «آدرس غلط» بهترین کلمه‌ای باشد که می‌توان برای این روزهای دولت حسن روحانی در نظر گرفت. بارها و بارها حامیان، منتقدان، دلسوزان و کارشناسان از لزوم تغییرات در دولت گفتند و نوشتند، اما سخنگوی دولت هربار با نظر به مافوق خود با لبخندی بر لب به جمع خبرنگاران آمد و گفت «وضع کشور مطلوب است» به قولی گویا دولتمردان در ایران دیگری زندگی می‌کنند و اصلا با شرایط کشور آشنا نیستند. در این راستا پس از بحران اولی که در حوزه ارز پیش آمد و در ادامه به بازار سکه، خودرو و مسکن کشیده شد رئیس‌جمهور در جمع مسئولان ارشد دولتی از لزوم تغییر افراد نا امید و جایگزین کردن افراد امیدوار، با انگیزه و پر نشاط حرف زد و وعده تغییرات در دولت به‌ویژه در تیم اقتصادی را داد. رئیس‌جمهور به نحوی درباره حفظ امید در جامعه سخن گفت که بسیاری نسبت به تغییر رویکرد در دولت امیدوار شده و خواستار ایجاد و استمرار این امید به‌صورت عملی در دولت شدند، اما هر چه گذشت این مسائل فقط در حد حرف باقی ماند و نه تغییری صورت گرفت و نه کسی جابه‌جا شد. اینجاست که می‌گوییم این روزهای دولت به آدرس غلط می‌گذرد. اگر هم بحث تغییر است بیشتر جنگ زرگری برای انحراف افکار عمومی است. اگر نه کیست که نداند میان برخی اطرافیان رئیس‌جمهور اختلافاتی وجود دارد. این مساله‌ای است که تقریبا اکثر فعالان سیاسی بدان اذعان دارند، اما اینکه در میانه میدان و مطالبه تغییرات در دولت به‌جای تغییر این مسائل مطرح می‌شود، نشان دهنده آدرس غلط و قابل تامل است. فضا به نحوی شده که دیگر کلمه تغییر در دولت برای جامعه به لفظی مستعمل بدل شده و اگر همین فردا دولت بگوید فلان وزیر یا مدیر تغییر خواهد کرد برای جامعه یکسان خواهد بود. با این همه حامیان در مقابل تخریب‌گران دولت پشت دولت ایستاده‌اند و با همه انتقادات، رئیس‌جمهور را تنها نخواهند گذاشت.
در کشاکش تغییرات
تا همین چندی پیش بود که بهارستان‌نشینان مرتب تهدید به استیضاح می‌کردند و دولت در پاسخ به تغییرات قریب‌الوقوع در تیم اقتصادی اشاره می‌کرد. شاید آن روزها به‌واسطه این اظهارات و پیگیری‌ها بارقه‌هایی از امید درجامعه وجود داشت، اما رفته‌رفته تغییر در دولت به محاق فراموشی رفت و استیضاح‌های مجلس نیز به حاشیه کشیده شد. برخی وزرا برای استیضاح به مجلس رفتند و در نهایت تعجب پس از ساعتی به دفتر کارخود بازگشتند. از این جهت است که به تیغ سوال و استیضاح نمایندگان نباید دلخوش کرد. البته نمایندگان ساکت ننشسته‌اند و به قول محمدرضا عارف اگر رئیس‌جمهور دست به تغییرات نزند مجلس کار خود را انجام خواهد داد و نمایندگان قداستی برای سوال از رئیس‌جمهور قائل نیستند. با این اوصاف در حالی که قیمت ارز، سکه و... سیر صعودی طی می‌کند، اما به قرائت دولت نیازی به تغییرات عملی در تیم اقتصادی دولت نیست. گرچه تا کنون رئیس‌جمهور در لفط چندین بار به این مهم اشاره کرده است، اما تا این گفتار به عمل برسد زمان زیادی خواهد برد. مشخص نیست که باید چه اتفاقی در عملکرد دولتمردان رخ دهد تا رئیس‌جمهور به این جمع‌بندی برسد که باید تغییراتی را در دولت اعمال کند. گرچه در عملکرد برخی از مردان اقتصادی روحانی چون زنگنه وزیر نفت خللی وارد نیست، اما آنچه که بیشتر موجب تحیر است اصرار رئیس‌جمهور بر عدم تغییرات است. این مساله فکری را به اذهان متبادر می‌کند که روحانی در اعمال تغییرات تنها نیست و حلقه بسته مشاوران وی این تغییرات را رقم می‌زنند. حلقه بسته‌ای که به گواه بسیاری از تحلیلگران موجب ریزش سرمایه اجتماعی رئیس‌جمهور شده و دیگر حامیان نیز آن نگاه سابق را به رئیس‌جمهور ندارند. پس از آن تکانه‌هایی که موجب اظهارات دولتیون و بهارستان‌نشینان شد آرامشی در جامعه حاکم شد، اما به محض برقراری این آرامش بازهم وعده‌ها فراموش شد. حال باید دوباره منتظر اظهارات دولتمردان برای تغییرات خیالی در تیم اقتصادی دولت باشیم.
در نهایت...
دلسوزان دولت و کشور از اصلاح‌طلب و اصولگرا به هر نوعی که شده به تغییرات در دولت اشاره می‌کنند. عبدالواحد موسوی لاری می‌گوید: خیرخواهان روحانی در زمان چینش کابینه به او تذکر دادند و او قبول نکرد. عبد‌ا... ناصری معتقد است: «دولت به یک جراحی بزرگ نیاز دارد» و حسین مرعشی تاکید می‌کند: مردم از هر گونه تغییری در دولت استقبال می‌کنند و دست رئیس‌جمهور باز است. البته برخی مثل احمد توکلی راهکار خروج دولت از شرایط فعلی را عزل سیف رئیس بانک مرکزی می‌دانند. با این همه معلوم نیست چرا رئیس‌جمهور با اینکه از عملکرد مردان خود رضایت ندارد هنوز برای تغییر در کابینه تصمیم نگرفته است. این رازی است که تا کنون سر به مهر باقی مانده وکسی علت آن را نمی‌داند.