رئيس اتاق بازرگاني ايران و گرجستان روز گذشته اعلام کرد، برخي حساب‌هاي تجار ايراني در گرجستان بلوکه شده است و اجازه افتتاح هيچ حساب جديدي به آنها داده نمی‌شود. اين خبر در روزهايي که نگراني وضع تحريم‌هاي اقتصادي در بين فعالان اقتصادي جدي شده و بسياري از آنها در انتظار موضع‌گيري قطعي اتحاديه اروپا براي ماندن در برجام هستند، بسيار مهم است. آيا تحريم‌هاي اقتصادي در کشورهاي اروپايي آغاز شده؟ آيا انسداد حساب‌‌هاي ايرانيان در گرجستان نقطه شروعي براي تکرار اين رخداد در ديگر کشورهاي اروپايي است؟ فاطمه مقيمي، رئيس اتاق بازرگاني ايران و گرجستان، اميدوار است با پيگيري‌ از طريق سفارت ايران در گرجستان اين مشکل حل شود اما محمود دودانگه، معاون سابق وزير صنعت، معدن و تجارت، اين انسداد حساب‌ها را بيشتر از اينکه به تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا مرتبط بداند، معتقد است به‌دلیل رعايت‌نکردن ضوابط FATF (مبارزه با پول‌شويي و حمايت مالي از تروريسم) است.
ايران درگير تحريم‌هاي غيرهسته‌اي
به گزارش «شرق»، سيده‌فاطمه مقيمي، رئيس اتاق بازرگاني ايران و گرجستان، درباره بلوکه‌شدن حساب تجار ايراني در گرجستان به پژوهشکده پولي و بانکي گفته است: اين مسئله را پيگيري کرده‌ايم، اما به‌صورت مبهم جواب دادند که تعدادي از حساب‌هاي ايرانيان مسدود شده و همچنين فعلا به‌دلايلي، اجازه افتتاح حساب جديد را نمي‌دهند.
او اضافه کرده است: بسياري از موارد به‌دليل بحث اقامتي و مهاجرتي بوده که در حال بررسي است، همچنين مقداري هم به شرايط تحريمي بازمي‌گردد که آمريکا دوباره عليه ايران اعمال کرده است.
رئيس اتاق بازرگاني ايران و گرجستان تأکيد کرد: با توجه به اينکه اتحاديه اروپا تحريم‌ها را تأييد نکرده، انتظار مي‌رود اين مسئله حل شود که به عنوان اعتراض اين موضوع را اعلام کرديم. همچنين با سفارت ايران در گرجستان صحبت کرديم و قرار شد که پيگيري بيشتري داشته باشند و اعلام نتيجه کنند.
فاطمه مقيمي گرچه دليل انسداد حساب ايرانيان در گرجستان را وضع تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا بعد از خروج از برجام گمانه‌زني کرده بود، اما در توضيحات تکميلي به «شرق» گفت: بعد از پيگيري‌هاي سفارت ايران در گرجستان متوجه شديم حساب ايرانيان در گرجستان به‌دليل رعايت‌نکردن ضوابط FATF بوده و نه تحريم‌هاي اقتصادي مربوط به برجام. او اضافه کرد: باتوجه به اينکه180روز به مهلت وضع تحريم‌هاي اقتصادي خروج آمريکا از برجام باقي مانده و اتحاديه اروپا نيز تا اين لحظه هيچ اطلاعيه‌اي مبني بر خروج از برجام ارائه نداده است، علت انسداد حساب ايرانيان در کشور اروپايي گرجستان براي ما بسيار مبهم بود. ابتدا حدس ما اين بود که گرجستان تحريم هسته‌اي عليه ايران را آغاز کرده اما بعد مطلع شديم، بلوکه‌شدن حساب ايرانيان در اين کشور به‌دليل رعايت‌نکردن ضوابط FATF بوده است.
کشورهاي تحت ضوابط FATF ما را حذف مي‌کنند
محمود دودانگه، معاون سابق وزير صنعت، معدن و تجارت، نيز اين گفته فاطمه مقيمي را تأييد کرد و به «شرق» گفت: در گرجستان تعداد زیادی از ايرانيان حضور دارند و مبادلات مالي چشم‌گیری انجام مي‌دهند. اما نکته‌اي که درخصوص اين اتفاق وجود دارد اين است که شفافيت حساب‌ها در گرجستان بسيار دقيق است و مبدأ مبادلات بايد روشن و شفاف باشد.
او ادامه داد: گرچه آمريکا از برجام خارج شده اما سه ماه فرصت به وضع تحريم‌ها و الزام و تعهد کشورها به آن باقي مانده است؛ ضمن اينکه اروپا همچنان به برجام متعهد است و اگر تحريمي هم وضع شود بعد از اعلام موضع قطعي اروپا و گذشت فرصت 180روزه آمريکاست.
دودانگه تأکيد کرد: بنابراين تنها دليلي که مي‌توان براي اين تصميم گرجستان مبني بر مسدودکردن حساب ايرانيان برشمرد، رعايت ضوابط FATF است. در همين زمینه نظر کاظم دوست‌حسيني، عضو کميسيون بازرگاني اتاق بازرگاني تهران، را نيز جويا شديم؛ اينکه تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا و همچنين تحريم‌هاي مبتني بر عدم الحاق ايران به قرارداد بين‌المللي مبارزه با پول‌شويي و حمايت مالي از تروريسم، چه موانعي بر سر مراودات بين‌المللي تجار ايراني مي‌گذارد. او توضيح داد: در کشورهايي که سطح نفوذ آمريکا بالاست، ممکن است اين کشورها زودتر از مهلت سه‌ماهه اقدام به تحريم ما کنند. تجربه تحريم‌هاي اقتصادي سال‌هاي 85 و 86 نيز نشان مي‌دهد زماني که وضع تحريم‌ها هنوز درحد تهديد بود، بسياري از کشورهاي تحت نفوذ آمريکا زودتر از موعد ايرانيان دارندگان حساب‌هاي خارجي را تحريم کردند.
او اضافه کرد: در شرايط فعلي ما با کشورهايي مانند امارات هم روبه‌رو هستيم که مدت‌ها بود مترصد فرصتي براي تحريم ايران بودند و نياز چنداني به تهديد ترامپ نداشتند.
انسداد حساب ايرانيان در گرجستان تنها اقدام تحريمي اين بانک نبوده است؛ بانک «تي‌بي‌سي» گرجستان نيز، به‌تازگي با صدور بخش‌نامه‌اي، انجام هرگونه تراکنش بانکي براي ايرانيان بدون کارت اقامت را ممنوع کرده است. بر‌اين‌اساس در‌حال‌حاضر حساب کساني که قبلا در اين بانک حساب داشتند و کارت اقامت آنها آماده نيست، بلوکه شده است. همچنین گرجستان اخيرا مقررات اقامت اتباع خارجي را نيز در اين کشور سخت‌تر کرده و در حال تدوين قانون جديدي است که براساس آن مجوز اقامت دائمي به آن عده از اتباع خارجي داده مي‌شود که در 10 سال اخير در گرجستان اقامت داشته باشند.
همه اينها را در کنار هم بگذاريم، متوجه ضرورت الحاق ايران به FATF مي‌شويم. به گفته وزارت اقتصاد به عنوان متولي اين امر، مشکل عدم الحاق ايران، نه سياسي بلکه فني است. سال گذشته بعد از مذاکرات ايران با گروه ويژه اقدام مالي، ايران به‌مدت يک سال از ليست سياه پول‌شويي خارج شد اما اين تعليق نتوانست دائمي شود. تصويب دو لايحه زيرساختي براي الحاق به FATF در مجلس شوراي اسلامي به‌قدري زمان‌بر شد که به زمان نهايي فرصت FATF نرسيد و درنهايت با رايزني‌هاي وزارت اقتصاد، FATF تعليق ايران را به مدت شش ماه ديگر نيز تمديد کرد. از اين فرصت شش‌ماهه حدود چهار ماه بيشتر باقي نمانده است، يکي از لوايح مبارزه با پول‌شويي به‌صورت ناقص (سه ماده از چهار ماده) تصويب شده و يکي‌ديگر از لوايح نيز در دست بررسي است. اتفاقي که درحال‌حاضر در گرجستان افتاده است نشان مي‌دهد برخلاف اظهارات منتقدان دولت و اقدامات آن براي الحاق به FATF سرمنشأ تحريم‌هاي ايران فقط هسته‌اي نيست و در روزهايي که ايران به‌دنبال راه‌هاي جايگزين براي انجام مراودات مالي و بانکي بين‌المللي بدون آمريکاست، رعايت ضوابط FATF و دائمي‌شدن خروج ايران از ليست سياه پول‌شويي تا چه حد ضروري و راهگشاست.