مصطفي قليخسروي، رئيس اتحاديه مشاوران املاك كشور، در گفتوگو با «شرق» در سخناني متفاوت از بههمريختگي بازار مسكن با عوامل اجتماعي گفت. به گفته او فشار در هتلها براي كنترل افراد، افراد طبقه متوسط به بالا را به خريد خانه در شهرهاي پرجمعيت سوق داده است و همين اتفاق، كنترل مسكن در كشور را با سختي مواجه كرده است. او همچنين با اشاره به اينكه بايد آزاديها را افزايش دهيم، بر محترمشمردن مالكيت خصوصي نيز تأكيد كرد؛ اما در پاسخ به اين پرسش كه از اجاره ساعتي خانهها مطلع است يا نه، اظهار بياطلاعي كرده و هشدار ميدهد با مشاوران املاكي كه ساعتي خانه اجاره دهند، برخورد كرده و دفتر آنها را پلمب خواهند كرد. قليخسروي همچنين در اين گفتوگو از خريد و فروش خانههاي چند صدميلياردي در تهران نيز خبر داد. او همچنين احتمال داد كه سال آتي رشد چنداني در افزايش قيمت نداشته باشيم، البته تأكيد كرد كه بازار آبستن افزايش قيمت دلار و طلاست و همين عامل ميتواند بر قيمت مسكن اثرگذار باشد. رئيس اتحاديه مشاوران املاك كشور همچنين از افزايش خريد و فروش مسكن و درعينحال كاهش اجاره در سال جاري نيز خبر داد.
تعداد معاملات در سالی که گذشت، با افزایش روبهرو بود و همینطور شاهد افزایش قیمت مسکن هم بودیم. این مسئله نشان از خروج از رکود بخش مسکن دارد؟
امیدوارم در سال آتی با رشد معاملات مسکن مثل امسال روبهرو باشیم، البته رشد معاملات و نه رشد قیمت، زیرا افزایش قیمت مسکن، قدرت خرید خانوار را کاهش میدهد و درعینحال، هرگاه قیمت با افزایش روبهرو شده، با بیرونقشدن بازار مسکن روبهرو بودیم. عموما بعد از محرم و صفر، خریدوفروش خانه رونق بیشتری میگیرد. بعد از این ماهها شاهد بودیم دلار هم رو به افزایش نهاد و شاخص بورس هم با جهش همراه شد و طلا هم با روند رشد همراه بود. از طرفی گزینه چهارم عوامل اثرگذار بر قیمت، یعنی همان حاملهای انرژی با زمزمه افزایش قیمت همراه شد. هرچند قیمت حاملهای انرژی افزایش نداشت، اما بیان احتمال افزایش آن، اثر روانی خود را بر بازار مسکن گذاشت.
اکنون بازار مسکن با چه مشکلاتی روبهروست؟
مشکلاتی را که برای مسکن در بعد از انقلاب به وجود آمده میتوان در چهار دسته تقسیم کرد. نخست، پدیده مهاجرت است. دوم، رشد موالید، سوم، اهمیت اسلام و محرم و نامحرمبودن. در گذشته اگر آپارتمانی یکخوابه بود، اتاق خواب برای زوج جوان در نظر گرفته میشد و باقی در پذیرایی میخوابیدند، اما بعد از انقلاب، مردم خواهان آزادی بیشتری شدند. بنابراین باید خانههای بیشتری میساختیم تا معضل کمبود مسکن جبران شود. مشکل بعدی، افزایش طلاق است. یک زوج با هم در یک خانه زندگی میکنند، اما وقتی جدا میشوند دیگر به خانه پدر و مادر برنمیگردند، در نتیجه دو خانه مجزا نیاز دارند. امیدوارم زوجهای جوان با دید باز ازدواج کنند که بعدا معضل برای بازار مسکن درست نکنند! مسئله دیگری که به این بهانه قصد اشاره به آن را دارم، این است که باید یک مقدار دریچه آزادی را باز کنیم. وقتی هتلها در ماهیت ورودیها و خروجیها و محارم کنکاش میکنند، طبیعی است که دچار مشکل میشویم. اکنون ٤٠٠ شهر و ٣٠ استان داریم. هر کدام پولدار میشوند، در شهرهای پرجمعیت برای خود خانه خریداری میکنند. اگر هتلها را کمی آزاد بگذاریم، کنترلمان هم بیشتر میشود. تعداد بالای خانه خالی را که مدام بیان میشود قبول ندارم. طبقه متوسط به بالا که خانه دوم میخرد که آن را خالی نمیگذارد. این خانه برایش قلک محسوب میشود، پولساز است. اینکه مدام روی خانه خالی تأکید میکنند، از نظر من درست نیست. به نظر من باید قانون مالک و مستأجر تغییر کند.
یعنی چطور شود؟
هر کجا که با سرمایهدار و مالک برخورد کردیم، ضرر کردیم. بههرحال آن فرد تلاش کرده و سرمایه را خدا به او داده است و ثروت او جزء اسرار است. اینکه در ثروت او کنکاش کنیم، درست نیست. اسلام هم بر حقوق مالکیت تأکید دارد. باید به این حقوق مالکیت، احترام بگذاریم. خانهای ٨٠ میلیارد تومان قیمت داشت. اخیرا صد نفر را بردیم، نخریدند. یک نفر آمد و ٨٥ میلیارد تومان آن را خرید. ٢٥ میلیارد تومان نقدی داد و ٦٠ میلیارد دیگر را هم در محضر میپردازد. فردای آن روز، فرد دیگری در بین آن صد نفر که خانه را نخریده بودند، آمد و جویای خانه شد. گفتیم خانه را فروختیم. گفت برای من ٩٠ میلیارد تومان بخر. طرف نفروخت. آنقدر قیمت را بالا برد تا آن را ١٣٠ میلیارد تومان فروخت.
این خانه کجاست با این ارزش؟
از این خانهها بسیار زیاد است. این خانه را در فرشته، روسها ساخته بودند. بسیار عالی ساخته شده و حدود دو هزار متر است. البته ما خانه ١٥٠میلیاردتومانی هم داریم و بسیار قدیمی است. در منطقه شمیرانات از این خانهها زیاد است.
بالاترین رقمی که در سایت املاک کشور خریدوفروش شده چقدر بوده است؟
بستگی به ساخت و بنا دارد. الان برجهایی که ساخته میشود، ٣٠٠ تا ٤٠٠ میلیارد تومان خریدوفروش میشود.
چه متراژی؟ متری چند؟
من نمیتوانم قیمت برای متراژ بگویم زیرا بازار را تحتتأثیر قرار میدهد. اینکه مسئولان به راحتی در مورد افزایش درصدی قیمتها میگویند را قبول ندارم. بازار اثر میپذیرد و قیمتها فراتر از آنچه اعلام میشود، خواهد شد.
اکنون خانههایی وجود دارند که ساعتی یا روزانه اجاره داده میشوند. آیا آماری از این خانهها دارید؟
اطلاعی ندارم، اما اگر متوجه شویم یک مشاور املاک، ساعتی خانه اجاره داده، قطعا آن را پلمب میکنیم. با اینکه اسلام و تمامی ادیان میگویند حق تجسس در زندگی مردم را نداریم، اما به سبب آنکه آثار منفی در جامعه دارد، با آن برخورد میکنیم تا بازدارنده باشیم. این اقدام، مصداقی برای اشاعه فحشاست.
نگاهی داشته باشیم به آمارهای موجود. معاملات در سالی که گذشت نسبت به سال ٩٥، چه تغییری داشت؟
مدت زمان اول اسفند تا ١٣ اسفند دو سال ١٣٩٥ و ١٣٩٦ را با یکدیگر بررسی کردیم. در این مدت در سال ٩٥، ٤٧هزارو ٨١٣ قرارداد در کل کشور داشتیم. این رقم در زمان مشابه امسال به ٤٥هزارو ١٩٩ قرارداد کاهش داشته است؛ از این میزان، تعداد مبایعهنامه در اول اسفندماه ١٣٩٥، ٢٣هزارو ٣٨٠ بوده که این رقم در سال ٩٦، به ٢٥هزارو ٢٣٧ رسیده است. درعینحال، اجارهنامهها که در سال گذشته، ٢٣هزارو ٦٨٦ عدد بود، امسال با کاهش چهارهزارو ٣٨٧ عددي روبهرو شده و به ١٩هزارو ٢٩٩ اجارهنامه کاهش پیدا کرده است. این یعنی تعداد افرادی که اقدام به خرید خانه کردهاند، افزایش داشته است که این خرید، مشمول مستأجرانی میشده که قبلا خانه اجاره کرده بودند.
این یعنی افزایش قدرت خرید خانوار؟
تا حدودی افزایش قدرت خرید را شاهد بودیم.
آیا افزایش سقف وام مسکن و مسکن یکم، در افزایش قدرت خرید اثرگذار بوده است؟
تا حدودی اثر داشت، اما میزان آن چندان نبود.
پیشبینی شما از افزایش قیمت مسکن در سال آتی چیست؟
به نظر نمیرسد افزایش قیمت چندانی داشته باشیم. امسال به گفته آمار، ١٥ درصد افزایش قیمت داشتیم و ٧,٧ درصد هم معاملات مسکن در کل کشور افزایش داشت.
افزایش نرخ دلار، تأثیری روی قیمت مسکن نخواهد داشت؟
وقتی شاخص تورم اعلام شود، ما اعلام کردیم از شاخص تورم عبور نخواهد کرد؛ با توجه به اینکه آبستن حوادث دلار، ارز و سکه هستیم. اما معاون مسکن و ساختمان وزیر راهوشهرسازی پیشبینی کرده است قیمت مسکن دو درصد از نرخ تورم هم عبور خواهد کرد.