يك هفته‌اي است شايعاتي پيرامون شهردار تهران در شبكه‌هاي اجتماعي و محافل خصوصي به گوش مي‌رسد كه حكايت از استعفاي «محمدعلي نجفي» و جايگزيني يكي از اصلاح‌طلبان نزديك به «سيد محمد خاتمي» دارد. اين شايعات وقتي قوت گرفت كه موضوع استعفاي محمدعلي نجفي از حزب كارگزاران سازندگي مطرح شد و در تحليل آن يكي از روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب با كنايه آن را دوري از كارگزاران و نزديكي به «ديگران » توصيف كرد.
فارغ از آن كه بسياري سابقه حضور كوتاه‌مدت نجفي در سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در سال ٩٢ را ملاك استدلال خود قرار مي‌دادند تا بگويند او مدت زيادي در شهرداري دوام نمي‌آورد شايعه ديگري نيز به اين بحث افزوده شد كه محمدباقر قاليباف در اظهارنظري مدعي شده شهردار كنوني ٦ ماه بيشتر در اين پست دوام نمي‌آورد. اظهارنظري كه هيچ يك از نزديكان قاليباف آن را تاييد نكردند. تلاش خبرنگار «اعتماد» براي ريشه‌يابي اين شايعه‌ها به آدرس‌هايي منجر شد كه سر در آن سوي مرزها داشت. از يك‌سو اصلاح‌طلبان منتقد نجفي چنين برنامه‌اي را منتفي مي‌دانستند از سوي ديگر برجسته شدن شايعات، اعضاي شورا پنجم را به واكنش واداشت و آنها نيز موضوع را متوجه متضرران از تصميمات نجفي در شهرداري مي‌دانستند و در عين حال اصولگرايان فعال در حوزه شهري نيز منكر خشنودي از شكست شهردار كنوني شده‌اند.
به نظر مي‌رسد بيش از همه سناريوهايي كه براي طرح اين شايعات مي‌توان پذيرفت موضوع ضرر و زيان ناشي از تصميمات نجفي در حذف برخي از فعاليت‌هاي مالي و اقتصادي در شهرداري تهران مي‌تواند منشا اين شايعه‌ها باشد.
اما مهم‌ترين پرسشي كه اين گزارش براي يافتن پاسخ آن به رشته تحرير در آمد اين است كه چه كسي يا چه گروه‌هايي از شكست نجفي بيشترين سود را مي‌برند؟
آغاز سناريوي بركناري شهردارجديد تهران برمي‌گردد به تابستان امسال. يعني همان زمان كه زمزمه‌هاي انتخاب محمدعلي نجفي به عنوان اصلي‌ترين گزينه تصاحب كرسي شهرداري تهران، بيشتر و بيشتر مي‌شد. همان دوران شايعاتي در فضاي مجازي دست به دست مي‌شد كه مضموني اينچنيني داشت: نجفي قرار است فقط ٧-٦ ماه شهردار تهران باشد و بعد از آن جاي خود را به فردي ديگر خواهد داد. به زعم اين افراد، نجفي قرار بود با تجربه‌اي كه دارد، شهرداري آن روزها كه به گفته اصلاح‌طلبان، نهادي سوخته بود را، از وضعيت بحراني‌اش خارج كند و بعد از فروكش كردن حملات احتمالي اصولگرايان، شخص ديگري سكان هدايت شهر را عهده‌دارشود. اين اخبار حتي پا را از اين نيز فراتر گذاشته، شهردار بعدي تهران را، محسن هاشمي معرفي مي‌كردند. اين شايعات اما در آن زمان كاملا از سوي اصلاح‌طلبان رد شد. حالا دقيقا ٦ ماه بعد از انتصاب نجفي به عنوان شهردار تهران و درست زماني كه وي براي نخستين‌بار در ويژه نامه يك روزنامه اصلاح‌طلب، درمقام دفاع از خود برآمده بود، دوباره بازار اين اخبار و «رفتن» وي، داغ شد. اين اخبار غيررسمي مدعي بود كه در جلسه‌اي با حضور سران اصلاح‌طلبان، حاضران ضمن تاكيد برعملكرد پرانتقاد شهردار تهران خواستار بركناري وي شده‌اند. براساس اين اخبار، درنهايت حتي گزينه‌هايي نيز براي جايگزيني شهردار كنوني در سال آتي، مطرح شده است. «اسحاق جهانگيري، حبيب‌الله بيطرف و محسن هاشمي» گزينه‌هايي بوده‌اند كه در جلسه اصلاح‌طلبان به عنوان گزينه‌هاي جانشيني شهردار كنوني تهران مطرح شده‌اند. اين اخبارو شايعات باعث شده تا اين روزها و در محافل مختلف اين سوال با قوت و شدت هر چه بيشتر مطرح شود كه: واقعا شهردار تهران كه خواهد بود ؟ نجفي يا...؟
اما با اين وجود اعضاي شوراي شهر تهران كه همگي از اصلاح‌طلبان حامي شهردار تهران هستند، اكثرا همچنان به حمايت از نجفي ادامه مي‌دهند و اين اخبار را شايعاتي در جهت تخريب وي از سوي جناح رقيب و البته برخي از جريان‌هايي كه منافع آنها با روي كار آمدن نجفي خدشه‌دار شده است، مي‌دانند. «حسن رسولي» يكي از چهره‌هاي سياسي عضو شوراي شهر پنجم تهران يكي از همين افراد است كه در واكنش به شايعه بركناري قريب‌الوقوع نجفي از شهرداري تهران گفت: اخيرا شايعاتي مبني بر رفتن شهردار تهران مطرح شده است، چون از پشت پرده اين شايعات مطلع هستم، خدا را شكر مي‌كنم كه مشخص شد يكي از گلوگاه‌هاي فساد را بسته‌ايم. خزانه‌دار شوراي شهر تصريح كرد: اطمينان مي‌دهم «محمدعلي نجفي» بر اساس قول و قراري كه گذاشته‌ايم، عالمانه، آگاهانه و با تعهد كامل اين مسووليت سنگين را با هدف ارايه تجارب چندين ساله مديريتي خود به حوزه مديريت شهري پايتخت پذيرفته است و با اطلاعات موثق و با قول و قرار و تعهدي كه بين او و ٢١ نفر از اعضاي شوراي شهر تهران بسته شده، انجام وظيفه خواهد كرد. وي افزود: دليل توزيع اين شايعات اين است كه نجفي مدير پاكدست، روي گلوگاه‌هايي كه در گذشته به دور از چشم قاليباف به مركز انواع فساد مديريتي و اداري تبديل شده بود، دست گذاشته و منافع برخي‌ها را به خطر انداخته است.
ن‍ژاد بهرام: تكذيب مي‌كنم
«صراحتا اين شايعات را تكذيب مي‌كنم». اين جمله آغازسخنان «زهرا ن‍ژادبهرام»، يكي ديگر از فعالان سياسي عضو شوراي شهر تهران است. وي با رد قاطع اينگونه شايعات به «اعتماد» گفت: البته نقدهايي به عملكرد نجفي وجود دارد. ولي ما مثل هميشه از مديري كه انتخاب كرده‌ايم حمايت مي‌كنيم و ايشان هم در بيشتر امور با ما مشورت مي‌كند. مصداق بارز آن هم، لايحه بودجه سال ٩٧ شهرداري تهران بود كه شايد از حيث شفافيت و اينكه در اختيار مردم هم قرار گرفت بي‌سابقه بود. در مورد همين بودجه هم ما انتقادهايي كه داشتيم را مطرح كرديم. مثل انتقادهايي كه در مورد «پاداش‌هاي اتفاقي» يا «حذف بخشي از بودجه زنان» داشتيم.
اين عضو هيات رييسه شوراي شهر تهران معتقد است كه اصولا رويكر اصلاح‌طلبان رويكردي حمايتي و در عين حال نقد منطقي و عادلانه است. اما از آنجايي‌كه مردم ١٢ سال با رويكرد شهردار پيشين خو گرفته‌اند، اقدامات كنوني شهردارتهران را پراشكال مي‌بينند: مدلي كه پيش از اين براي مديريت شهري ديده مي‌شد، مدلي بود مبتني برحمايت تام و همه‌جانبه و بي‌قيد و شرط از قاليباف. اما ما در عين حمايت خود از شهردار تهران انتقادهاي زيادي را هم به ايشان داشته‌ايم كه آنها را شفاف بيان كرده‌ايم.
وي همچنين ادامه داد: در كنار اين موضوع، آنچه تاكنون مديريت شهري در طول ١٢ سال انجام داده بود، سياستي مبتني بر «شو آف» بود. سياستي مبني براينكه شهردار تهران ٤ صبح از منزل بيرون مي‌آيد و ١١ شب به خانه برمي‌گردد يا روشي كه براساس آن شهردار به محض اينكه اتفاقي بيفتاد، برترك موتور مي‌پرد و خودش را به محل حادثه مي‌رساند. درحالي كه كلانشهر تهران، «مدير» مي‌خواهد. درست مثل مدل مديريتي «نجفي». قرار نيست شهردار تهران كارهاي اجرايي انجام دهد، قرار نيست بلافاصله بعد از وقوع حادثه‌اي كوچك، شهردار تهران شال و كلاه كند و به محل حادثه برود. اگر اينچنين بود پس چرا مدير و معاون انتخاب كرده است؟ همين‌ها مي‌تواند دلايلي باشد درمورد انتقادهايي كه امروز به شهردار تهران مطرح مي‌شود.
وي در پاسخ به اين سوال كه فكر مي‌كنيد، اين شايعات از سوي چه افراد يا طيف‌هايي مطرح مي‌شود، نيز گفت: به نظر خوشبينانه‌ترين جواب براي سوال شما اين است كه بگوييم اين شايعات بيشتر از سوي افرادي منتشر مي‌شود كه به شيوه مديريت ١٢ ساله شهردار گذشته خو گرفته‌اند و حالا انتظار دارند نجفي هم به همان سبك و سياق مديريت كند. در كنار اينها بايد به ليست مورد نظر اسامي افرادي كه در انتخابات شهرداري و شوراي شهر شكست خوردند راي نياوردند را نيز اضافه كرد. افرادي كه مدل مديريتي شهردار تهران را ضعيف مي‌دانند درحالي كه اين ضعف نيست، بلكه درست منطبق براصول مديريتي است.
اعطا: شوراي پنجم پشتيبان پرسشگر نجفي است
سخنگوي شوراي شهر تهران نيز چند روز قبل اخبار منتشر شده در مورد بركناري نجفي را رد كرده بود. علي اعطا در همين خصوص و نقدهايي كه به عملكرد شهردار تهران مي‌شود به «اعتماد» گفت: درپاسخ به كساني كه «اينگونه مباحث» را مطرح مي‌كنند، بايد گفت يادتان نرود كه فقط ٦ ماه از عمر مديريت جديد گذشته است. ما معتقديم در اين ٦ ماه، برخلاف وجود برخي انتقادها، برآيند اقدامات و جهت‌گيري‌ها قابل دفاع بوده است.
وي همچنين توضيح داد: البته ما سعي مي‌كنيم منصف باشيم. يعني همان‌طور كه دستاوردهاي مثبت مديريت دوره قبل را انكار نكرده و بازگو مي‌كنيم، منكر وجود نقص و كاستي در اين ٦ ماهه هم نباشيم.
اعطا در مورد «سياسي» بودن انتشار اين اخبار نيزگفت: اگر طرح «اين مباحث» به دلايل سياسي است؛ بايد گفت، اينكه عرصه حوزه مديريت شهري به رقابت‌هاي سياسي و گروهي تبديل شود به هيچ‌وجه به مصلحت شهر و شهروندان و حتي به مصلحت جريان‌هاي سياسي نيست.
وي با تاكيد براينكه بايد سرمايه‌هاي اجتماعي موجود را حفظ كنيم، گفت: هنر ما بايد اين باشد كه حضور منتقدان را نيز به سرمايه اجتماعي مديريت شهري تبديل كنيم.
سخنگوي شورا در بخش ديگري از سخنان خود به رويكرد شورا در اين دوره اشاره كرده و گفت: راهبرد ما در شوراي پنجم اين است كه در بعد خدمت‌رساني به شهر و شهروندان، پرسشگرانه، پشتيبان و حامي شهردار تهران و مجموعه مديريت شهري باشيم. در واقع بايد گفت «شوراي پنجم پشتيبان پرسشگر نجفي است.»
دفاع هاشمي از نجفي؛ اجتماع ٢١ عضو شورا
اين شايعات تا جايي بالا گرفت كه حتي رييس شوراي اسلامي شهر محتاط تهران را نيز وادار به واكنش كرد. محسن هاشمي، با تاكيد بر اينكه شايعات روزهاي اخير در برخي شبكه‌هاي مجازي مبني بر كناره‌گيري نجفي از سمت شهردار تهران و مذاكره شوراي شهر با كانديداهاي جايگزين، از سوي سخنگوي شورا تكذيب شده به پايگاه اينترنتي «شهرنوشت» گفت: با اينگونه برخوردهاي رسانه‌اي و سياسي، سعي در تخريب و كاهش انگيزه مديران و كاركنان مجموعه شهرداري تهران دارند.
هاشمي با بيان اينكه راهكار رفع كاستي‌ها، جبران كمبودها است و در اين ميان تخريب، تيشه به ريشه اعتماد عمومي مردم نسبت به نظام و اميدواري آنان به آينده مي‌زند، تصريح كرد: انتظار از رسانه‌ها اين است كه با توجه به مسووليت اجتماعي خود و با در نظرگرفتن چالش‌ها و شرايط دشوار فعلي شهرداري تهران كه با كمبود نقدينگي و مشكلات جدي مواجه است، از هرگونه شايعه‌سازي و تضعيف مديريت شهري بپرهيزند.
رييس شوراي اسلامي شهر تهران با تاكيد بر اينكه البته اين به معناي ناديده گرفتن مشكلات نيست، خاطرنشان كرد: تبديل رويكرد مخرب و سياه‌نمايي به انتقاد سازنده و ارايه پيشنهادهاي مفيد جهت بهبود وضعيت شهر و تامين رضايت شهروندان است.
اصولگرايان: ما اين اخبار را منتشر نكرده‌ايم!
تا اينجاي كار به نظر مي‌رسد، اصلاح‌طلبان، اصولگراياني كه ١٤ سال حكومت بر پايتخت را از دست داده‌اند را عامل اصلي انتشار اين شايعات مي‌دانند. ولي در مقابل اصولگرايان معتقدند كه اقدامات اصلا به آنها نمي‌چسبد و در مرام آنها نيست. ابوالفضل قناعتي، عضو هيات رييسه شوراي پيشين كه از چهره‌هاي مطرح اصولگرايان است در گفت‌وگو با «اعتماد» با رد اين ادعاي اصلاح‌طلبان گفت: هيچ عقل سليمي را برنمي تابد كه بخواهد از روي عملكرد ٦ ماهه يك مدير، شيوه مديريت وي را نقد كند. بر همين مبنا اگر هركسي – چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا – بخواهد به نقد عملكرد نجفي بپردازد، به نظرم كمي بي‌انصافي است و مي‌تواند مغرضانه باشد.
وي ادامه داد: به نظرم اگر هم بخواهيم نقدي درمورد عملكرد شهردار جديد تهران داشته باشيم، بايد اين نقد را در نيمه دوم سال ٩٧ داشته باشيم چرا كه آقاي نجفي در ٦ ماهه گذشته، مجبور بوده تا برنامه‌هاي شوراي چهارم و شهردار گذشته را ادامه دهد تا در سال جديد بتواند، برنامه‌هاي خودش را پياده كند. تنها در اين صورت است مي‌توان انتقادها را منصفانه و سازنده دانست.
قناعتي بركناري نجفي از شهرداري تهران را آفتي براي شهر دانسته و گفت: درست كه در برهه‌اي، ما و شوراي پنجم و شهردار كنوني رقيب هم بوديم، ولي هم اينك اعتقاد داريم كه رفتن وي از شهرداري نه به صلاح اصلاح‌طلبان است و نه اصولگرايان و از همه بدتر نه به صلاح شهروندان تهراني. شهر را نبايد فداي احساسات كرد. چه بسا اگر هم بعد از ٩-٨ ماه ديگر فرد ديگري هم شهردار شود نمي‌توان در مورد عملكرد نجفي اظهارنظر كرد و از وي جواب خواست.
وي تاكيد كرد: بنابراين شهردار تهران بايد بماند، حتي اگر خودش هم بخواهد كه برود! يعني اصلاح‌طلبان نبايد بگذارند كه برود. اداره تهران كار كوچكي نيست و مديران ضعيف را برنمي‌تابد. در تهران روزانه فقط چيزي حدود ٢ ميليارد تومان براي رفت و روب كوچه‌ها و معابر هزينه مي‌شود. اين شهر مديراني مقتدر و باصلابت مي‌خواهد نه اينكه اگر ٤ نفر آدم جاهل خواستند شهردار را به قول خودشان بركنار كنند، جا بزند.
قناعتي با تاكيد بر اينكه نبايد روحيه شهردار تهران را خراب كرد، گفت: همه ما بايد كمك كنيم تا شهرمان به بهترين نحو ممكن اداره شود. اگر انتقادي هم داريم به دور از غرايض شخصي و سياسي باشد. بله، ما هم به عملكرد نجفي انتقاد داريم. مثلا مي‌خواهيم بدانيم كه نمي‌شد خط ٧ مترو را همزمان با بهره‌برداري، ايمن‌سازي كرد؟ يا اينكه چرا اينهمه در مورد اجراي طرح ترافيك جديد تهران، عجولانه برخورد مي‌كنيد؟ ولي با اين حال، اين موارد نمي‌تواند دليلي باشد كه ما بخواهيم شهردار تهران را تخريب كنيم.
عضو هيات رييسه شوراي چهارم شهر تهران در پاسخ به اين سوال كه فكر مي‌كنيد چه كساني اين اخبار را منتشر مي‌كنند و هدف‌شان از اين اقدامات چيست؟ نيز گفت: تصورم اين است كه ريشه اين اخبار در خارج از مرزهاست. چون بالاخره تهران وجهه‌اي جهاني دارد و مديريت آن مي‌تواند در وجهه نظام موثر باشد. ضمن آنكه اگر هم ريشه آن داخلي هم باشد مسلما از سوي دلسوزان نظام نيستند ولي درهرصورت يقين بدانيد كه اين اخبار چه درست و چه غلط از جبهه اصلاح‌طلبان نشات نمي‌گيرد.
پلان دوم از سناريوي بركناري شهردار
تجربيات تاريخي چند دهه اخير كشور ما ثابت كرده كه بسياري از اخبار درگوشي و پشت‌پرده‌اي كه دهان به دهان مي‌چرخد يا از طريق فضاي مجازي منتشر مي‌شود، برخلاف اينكه از سوي مسوولان انكار مي‌شود، بعد از مدتي به حقيقت مي‌پيوندد! درست مصداق ضرب‌المثل معروف: تا نباشد چيزكي، مردم نگويند چيزها...!
مخالفان نجفي كه پروژه خداحافظي او را از شهرداري كليد زده بودند با اين انتخاب شكست خوردند.
اما انتقادها نسبت به عملكرد نجفي در ٦ ماهه گذشته تنها به اين نهادها و ارگان‌ها محدود نمي‌شود. در مقابل اخباري به گوش مي‌رسد كه حكايت از برگزاري جلساتي درخصوص شهردار آينده تهران دارد. بنا بر اخبار غيررسمي، گويا حتي گزينه‌هايي نيز براي جايگزيني شهردار تهران پيشنهاد شده است.
علي اعطا:
شوراي پنجم پشتيبان پرسشگر نجفي است
محسن هاشمي:
اينگونه برخوردهاي رسانه‌اي و سياسي، سعي در تخريب و كاهش انگيزه مديران و كاركنان مجموعه شهرداري تهران دارند.
زهرا ن‍ژاد بهرام:
صراحتا اين شايعات را تكذيب مي‌كنم
حسن رسولي:
شايعاتي مبني بر رفتن شهردار تهران مطرح شده است، چون از پشت پرده اين شايعات مطلع هستم، مشخص شد يكي از گلوگاه‌هاي فساد را بسته‌ايم.