گزارش «رصد روند‌های سرمایه‌گذاری» از سوی کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد موسوم به آنکتاد منتشر شد. در این گزارش روند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۷ مورد بررسی قرار گرفته است. براساس اعلام آنکتاد، درحالی‌که جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۷ در جهان بیش از پیش افت کرد، اقتصاد در حال رشد آسیا توانست در سال ۲۰۱۷ جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی حفظ کند. پس از آن اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند.
کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) گزارش جدیدی از سری گزارش‌های خود با عنوان «رصد روند‌های سرمایه‌گذاری» را منتشر کرد. در این گزارش روند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۷ مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس اعلام آنکتاد، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۷ در جهان بیش از پیش افت کرد.
در این گزارش با اشاره به اینکه در سال ۲۰۱۶ سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در سطح جهان بالغ بر ۸۱/ ۱ تریلیون دلار بوده است، اعلام شد که این میزان در سال ۲۰۱۷ به ۵۲/ ۱ تریلیون دلار کاهش یافت که افتی ۱۶ درصدی را به ثبت رساند. بنابراین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۷ روندی خلاف روند دیگر متغیرهای اقتصاد کلان را تجربه کرد. به‌عنوان مثال تولید ناخالص داخلی و رشد تجارت از جمله متغیرهایی بودند که طی سال ۲۰۱۷ بهبود خوبی را پشت سر گذاشتند. بنا بر اعلام آنکتاد، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای توسعه‌یافته رشد منفی ۲۷ درصد را تجربه کرد و این به‌عنوان عامل اصلی افت جهانی سرمایه‌گذاری‌ها شناسایی شده است. بر این اساس، افت شدید سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در اروپا (منفی ۲۷ درصد) و آمریکای شمالی (منفی۳۳ درصد) عمدتا ناشی از بازگشت دوباره ورودی سرمایه به انگلستان و آمریکا به سطح پیش از جهش شدید سال ۲۰۱۶ بود. این افت ناشی از رشد ۱۱ درصدی سرمایه‌گذاری‌ها در دیگر اقتصادهای توسعه‌یافته به‌ویژه استرالیاست. آنکتاد افزوده است که در سال ۲۰۱۷ روند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصادهای در حال توسعه باثبات بوده و نسبت به سال قبل تنها ۲ درصد افزایش را نشان داده است.
برآوردها رقم سرمایه‌گذاری ۶۵۳ میلیارد دلار را برای این اقتصادها نشان می‌دهد. جریان ورودی سرمایه در اقتصادهای در حال رشد آسیا، آمریکای لاتین و کارائیب رشد کمی داشته و در آفریقا ثابت بوده است. اقتصاد در حال رشد آسیا توانست در سال ۲۰۱۷ نیز همچنان جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی حفظ کند و پس از آن اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. بر اساس بررسی آنکتاد، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصادهای در حال گذار تا ۱۷ درصد افت داشته و به ۵۵ میلیارد دلار رسید که علت عمده آن افت سرمایه‌گذاری‌ها در فدراسیون روسیه و ورود ضعیف سرمایه به اغلب کشورهای مشترک‌المنافع عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق بوده است. بر این اساس، پس از ۳ سال رشد، خریدها و ادغام‌های فرامرزی در سال ۲۰۱۷ دستخوش کاهش شد. در سال ۲۰۱۷ سرمایه‌گذاری بر دارایی‌ها در سطح جهان تا حدود ۴۰ درصد افت کرد که علت عمده آن کاهش ۲۳ درصدی ارزش خرید و ادغام فرامرزی شرکت‌ها بود.
البته رشد خریدها و ادغام‌های فرامرزی از سال ۲۰۱۶ کاهش یافته بود و در سال ۲۰۱۷ تا ۲۳ درصد افت کرد و ارزش آن به ۶۶۶ میلیارد دلار رسید. با وجود همه اینها این رقم سومین رکورد از سال ۲۰۰۷ تاکنون بوده است. داده‌های اولیه از ارزش اعلام شده سرمایه‌گذاری در پروژه‌های حوزه‌های بکر (پروژه‌هایی که برای نخستین بار در یک حوزه، سرمایه‌گذاری برای آنها انجام می‌شود)، رقم ۵۷۱ میلیارد دلار و افتی ۳۲ درصدی را نشان می‌دهند. تعداد این پروژه‌ها نیز رشد منفی ۱۷ درصدی داشته‌اند. این پایین‌ترین سطح سرمایه‌گذاری در اینگونه پروژه‌ها از سال ۲۰۰۳ تا کنون بوده است. اگر این داده‌های اولیه به‌طور قطعی مورد تایید قرار گیرند، افت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بکر می‌تواند نشانه‌ای منفی برای درازمدت باشد. یکی از نگرانی‌های مهم، نزدیک به نصف شدن ارزش پروژه‌ها در اقتصادهای در حال توسعه است هر چند افت تعداد این پروژه‌ها به ۲۳ درصد محدود شد. بنا بر پیش‌بینی آنکتاد، چشم‌انداز افزایش رشد اقتصادی، حجم تجارت و قیمت کالاها، به‌طور طبیعی می‌تواند دال بر رشد بالقوه سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در ۲۰۱۸ باشد. اما افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک و نااطمینانی از سیاست‌ها می‌تواند بر ابعاد و شکل احیای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۱۸ اثرگذار باشد. علاوه بر این، اصلاحات مالیاتی در آمریکا به احتمال زیاد تاثیر قابل توجهی بر تصمیمات شرکت‌های چندملیتی واقع در آمریکا خواهد گذاشت، تاثیری که تبعاتی برای الگوهای سرمایه‌گذاری جهان در پی خواهد داشت.
منبع: دنیای اقتصاد
