اوپکیها، بار دیگر علیه بازار همدست شدند تا قیمتها را مجبور کنند که زیر سایه تصمیمات آنها به تغییر تن بدهند. اتفاقی که تا پیش از نوامبر 2016 میلادی، هدفی غیرقابل دسترس به نظر میرسد و براساس آن بسیاری از تحلیلگران بازار نفت با اشاره به اینکه اوپک دیگر قدرت گذشته را ندارد و عدم پایبندی اعضای آن، از قدرت این نهاد بزرگ کاسته، معتقد بودند که تصمیم اعضای اوپک در کنار برخی دیگر از صادرکنندگان نفتی برای کاهش سقف تولید و پایبندی به فریز نفتی، نشدنی است و اعضای این سازمان به تصمیم مهمی که گرفتهاند پایبند نخواهند بود.
این پیش بینی چندان با واقعیت همخوانی پیدا نکرد، اعضای اوپک در کنار روسیه، به توافقی که در نشست نوامبر سال گذشته تصویب شده بود، پایبندی نشان دادند و همین امر باعث شد، قیمت نفت که روندی نزولی داشت، در محدودهای بالای 50 دلار برای هر بشکه باقی بماند.
تأثیری که اوپکیها روی بازار نفت در یکسال گذشته، گذاشتند، تمدید دوباره کاهش سقف تولید و پایبندی به فریز نفتی را در دستور کار نشست امسال اوپکیها قرار داد. عربستان سعودی که تا نوامبر سال 2016 بسیاری آن را عامل شکست سیاستها و برنامههای اوپک میدانستند، بار دیگر برای پایبندی به این تعهد پیش قدم شد و مذاکره با روسها را آغاز کرد تا پروژه فریز نفتی دو ساله شود. در 30نوامبر سال 2016 میلادی کشورهای عضو اوپک طی دیداری توافق کردند تولید روزانه نفت خود را از یک ژانویه 2017 میلادی به میزان یک میلیون و 200 هزار بشکه به مدت شش ماه کاهش دهند. همچنین این کشورها به صورت خودجوش پیشنهاد دادند تا داوطلبانه صادرات نفت خود را از یکم ژانویه سال 2017 میلادی و به مدت شش ماه به میزان 588هزار بشکه کمتر کنند. این توافق در صد و هفتاد و سومین نشست عادی کشورهای اوپک و سومین نشست کشورهای غیر اوپک، تمدید شد. نشستی که بررسی بازرار نفت، تصمیمگیری در زمینه تمدید توافق کاهش عرضه نفت، افزایش تولید شل اویل و نیز میزان پایبندی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک را در راستای توافق نوامبر 2016 در دستور کار داشت و درنهایت تصمیم گرفت که توافق سال گذشته را تمدید کند تا همچنان بازیگر مهمی در بازار نفت باشد.
در نشست اوپکیها که روز پنجشنبه برگزارشد، خالد الفاتح بهعنوان رئیس کنونی اوپک و رئیس این جلسه به راه طولانی که اوپک در سالهای گذشته پیموده تا بازارهای نفتی را متوازن کند، اشاره کرد. رئیس فعلی اوپک معتقد است که تاکنون کار زیادی در این زمینه صورت نگرفته است. این موضوع درحالی مطرح شد که تحلیلگران حوزه انرژی چنین موضوعی را مدتهاست هشدار دادهاند و به ناکارآمد بودن سیاستهای اوپک اشاره کردهاند. خالد الفاتح به این نتیجه رسیده است که کشورهای عضو اوپک باید به سهمیهبندی خود قانع باشند و به تولید بیش از اندازه نفت نپردازند. این مسئله نیاز به اتحاد کشورهای عضو اوپک دارد و این وحدت را میطلبد تا بتوانند در کنار یکدیگر
باقی بمانند.
به نظر میرسد با سخنان رئیس اوپک این سازمان به تکاپو افتاده تا بیتدبیریها و کوتاهیهای صورت گرفته را با تمدید این توافق جبران کند. این تقاضا از کشورهای عضو اوپک در حالی صورت گرفته است که تجربه نشان میدهد کشورهای عضو این سازمان بارها به تعهدات خود در زمینه سهمیهبندی نفت باقی نمانده و بارها این عهد را زیرکانه زیر پا گذاشتهاند. تجربههای پیشین، الفاتح را به یادآوری این نکته واداشت که کشورهای تولیدکننده نفت باید در بلند مدت برای تضمین تولید کمتر، وارد زیرساختهای جدید سرمایهگذاری شوند.
رئیس اوپک این نوید را داد که اگر کشورهای تولیدکننده نفت بر سر تعهد خود در زمینه تولید کمتر باقی بمانند، بازار جهانی نفت به وضعیت متعادل برخواهد گشت. نارضایتی از وضعیت کنونی و روند فعلی اوپک موضوع دیگری بود که الفاتح به آن اشاره کرد. او تأکید کرد، اوپک در سال جاری کار را نیمه تمام گذاشته است و به سال آینده برای اتمام سیاست تازه خود
نیازمند است.
یکصدوهفتادوسومین نشست عادی اوپک و سومین نشست مشترک تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک روز پنجشنبه 9آذر سال جاری درحالی به پایان رسید که بیانیهای در زمینه اهداف پیشرو صادر شد. کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک و غیراوپک به تعهدات زیر دست پیدا کردند.
1- اوپک تصمیم خود را که در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۷ اتخاذ شد، تثبیت میکند.
2- توافق جهانی کاهش تولید نفت به این وسیله اصلاح میشود تا برای کل سال ۲۰۱۸ میلادی و از ماه ژانویه سال ۲۰۱۸ میلادی اجرایی شود و همزمان پایبندی کامل و به موقع اوپک و کشورهای امضاکننده غیر عضو اوپک همسو با کاهش داوطلبانه و توافقی تعهد میشود.
3- با توجه به ابهامهای عمدتا مربوط به عرضه و تا حدی رشد تقاضا، قصد بر این است که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ میلادی، فرصت اقدامات اصلاحی بیشتر براساس شرایط مسلط بازار و پیشرفتهای به دست آمده در جهت بازگشت دوباره توازن به بازار نفت در آن زمان، در نظر گرفته خواهد شد.
4- آذربایجان، بحرین، قزاقستان، مالزی، مکزیک، عمان، روسیه، سودان و سودان جنوبی، همچنان به اصلاح تولید نفت خود بهطور داوطلبانه و تدریجی ادامه میدهند.
5- متعهد میشوند که تعهد کامل خود در قالب توافق جهانی کاهش تولید نفت به طور انفرادی و جمعی را محقق کنند.
6- همکاری خود را در قالب یک چهارچوب پویا و شفاف، شامل نظارت مستمر، تحلیل و دورنماهای مشترک برای ثبات پایدار بازار در میان مدت و کوتاه مدت در جهت سود تولیدکنندگان و مصرفکنندگان، تقویت کنند.
7- از تمدید شرح وظایف کمیته مشترک وزارتی نظارت شامل الجزایر، کویت، ونزوئلا و عربستان و دو کشور امضاکننده غیر عضو اوپک یعنی روسیه و عمان به ریاست عربستان و روسیه و برخوردار از کمک کمیته مشترک فنی در دبیرخانه اوپک حمایت میکند تا این کمیته وزارتی به دقت وضع پایبندی به توافق جهانی کاهش تولید نفت را بررسی کند و به نشست اوپک و غیر اوپکگزارش دهد.
8- استمرار و همکاری خودجوش در قالب نشستهای منظم نهادینه شده در سطح فنی و وزارتی را تضمین کنند.
اوپک برای رسیدن به اهداف مورد نظر به ویژه کاهش تولید نفت برای متعادلسازی بازار جهانی نفت نیازمند پایبندی و نیز مشارکت 24 کشور شرکتکننده در این نشست است. اوپک امید دارد که خلف وعدههای پیشین در زمینه تولید کمتر نفت صورت نگیرد تا بتواند به اهداف تعیین شده خود که تاکنون نیز به شدت از آن بازمانده است، برسد.