محمود اسلاميان، مديرعامل صندوق بازنشستگي کشوري، استعفاي خود را تقديم ربيعي، وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعي، کرد. اين خبر کوتاهي بود که روز گذشته از سوی مشاور وزير و رئيس مرکز روابط‌عمومي و اطلاع‌رساني وزارت کار اعلام شد و شايعات دامنه‌داري را که در طول يک‌ماه گذشته از رفتن اسلاميان از صندوق بازنشستگي حکايت داشت، تأييد کرد؛ شايعاتي که تصميم وزير براي تغيير مديرعامل صندوق بازنشستگي را قطعي مي‌دانست و البته به صورت مرتب و ضمني از سوی افراد مطلع تکذيب مي‌شد. بااين‌حال استعفاي اسلاميان از مديريت صندوق بازنشستگي نشان داد آن شايعات چندان هم بي‌پشتوانه نبوده‌‌اند و بايد منتظر مديريت جديدي در صندوق بازنشستگي کشور باشيم، اما هم‌زماني طرح استيضاح وزير کار با استعفاي مدير صندوق بازنشستگي کشور مي‌تواند نشان‌دهنده کشمکش‌هاي پنهان موجود بين نمايندگان و وزارت کار باشد؛ مسائلي که روشن‌شدن آن نيازمند گذشت زمان و روشن‌ترشدن موضع‌گيري‌هاي وزير و نمايندگان استيضاح‌کننده است. هنوز از کارت زرد مجلس به ربيعي بيشتر از يک‌ماه نمي‌گذرد که ٥٠ امضا براي استيضاح او جمع‌آوري شده است.
نامهاي براي خداحافظي
استعفاي اسلاميان از وزارت کار، هم‌زمان با انتشار نامهاي خطاب به بازنشستگان کشوري بود که در همان ساعات آخر کارش منتشر کرد؛ نامهاي که اگرچه عنوان خداحافظي با بازنشستگان را يدک مي‌کشيد، اما شباهتي به سخنان مديري که خود مايل به پايان کارش باشد نداشت. اسلاميان در نامه خداحافظي خود به فعاليت‌هاي سه‌ساله‌اش در صندوق اشاره کرد و از افزايش وام‌هاي قرض‌الحسنه، سفرهاي زيارتي- سياحتي، واگذاري خودرو و ساخت خانه‌هاي اميد در سطح کشور خبر داد. او به خريد سهام بيمه ملت نيز اشاره کرد و بازپس‌گيري دوهزارو صد ميليارد تومان از اموال ازدست‌رفته صندوق با حمايت دستگاه قضائي را از خدمات خود در دوره مديريتش برشمرد. اسلاميان در نامه خود به تنها نکته‌اي که اشاره نکرد، دليل استعفايش از مديريت صندوق بازنشستگي بود تا دلايل رفتنش از صندوق همچنان در پرده‌اي از ابهام باقي بماند. او که پيش از اين نيز سابقه‌اي طولاني در مديريت ورزشي دارد، احتمالا در ماه پيش‌رو کانديداي انتخابات هيئت‌رئيسه فدراسيون فوتبال خواهد بود و براي رسيدن به کرسي نايب‌رئيسي فدراسيون با علي کفاشيان رقابت خواهد کرد؛ جايي که درحال‌حاضر عضويت موقت در هيئت‌رئيسه آن را برعهده دارد.
شافعي: سکوت مي‌کنم
با رفتن اسلاميان، مسئله انتخاب جايگزين او براي مديريت صندوق بازنشستگي کشور نيز مورد توجه قرار گرفت. تنها در چند ساعت ده‌ها نام مختلف براي مديريت صندوق شنيده شد و منابع مختلف از قطعي‌شدن هرکدام از گزينه‌ها براي نشستن بر صندلي اسلاميان خبر دادند؛ گزينه‌هايي که البته احتمال انتخاب هرکدامشان وجود دارد و تا لحظه تهيه اين گزارش هيچ‌کدام حکمي براي مديريت صندوق بازنشستگي دريافت نکرده‌اند. در اين بين و از ميان گزينه‌هاي مطرح‌شده، غلامرضا شافعي که سابقه معاونت محمدباقر نوبخت در سازمان برنامه‌وبودجه را نيز دارد، از شناخته‌شده‌ترين چهره‌هاي مطرح‌شده براي مديريت صندوق بازنشستگي است. شافعي که سابقه وزارت صنايع در دوران جنگ، وزارت تعاون در کابينه هاشمي‌رفسنجاني و وزارت صنايع در کابينه خاتمي را دارد، در پاسخ به سؤال «شرق» درباره احتمال انتخابش به‌عنوان مدير صندوق بازنشستگي کشور مي‌گويد دراين‌باره اظهارنظري نمي‌کند. از ديگرسو برخي منابع از عدم امکان انتخاب شافعي براي مديريت صندوق خبر مي‌دهند و قانون ممنوعيت به‌کارگيري بازنشستگان را مانع رفتن شافعي به صندوق بازنشستگي مي‌دانند.
استيضاح وزير کليد خورد
در اين بين حسين مقصودي، عضو کميسيون شوراها و امور داخلي کشور، نيز در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان از کليدخوردن استيضاح وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعي با ٥٠ امضا خبر داد و با اشاره به وضعيت صندوق‌هاي بازنشستگي گفت: اين صندوق‌ها وضعيت مناسبي ندارند و بازنشستگان نيز از اين موضوع ناراضي هستند. به گفته مقصودي، ادغام چند وزارتخانه مهم تحت عنوان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي از ابتدا اشتباه بود و شخصي بايد سکاندار وزارت کار مي‌شد که جوان و فعال‌تر بود، درحالي‌که آقاي ربيعي نظارت مناسبي بر زيرمجموعه خود ندارند. مقصودي همچنين گفت: اين طرح پس از سرکشي نمايندگان به حوزه‌هاي انتخابيه‌شان در هفته آينده تقديم هيئت‌رئيسه مجلس خواهد شد. هم‌زماني طرح استيضاح وزير کار با استعفاي مدير صندوق بازنشستگي کشور نيز از نکات جالبي بود که مي‌تواند نشان‌دهنده کشمکش‌هاي پنهان موجود بين نمايندگان و وزارت کار باشد؛ مسائلي که روشن‌شدن آن نيازمند گذشت زمان و روشن‌ترشدن موضع‌گيري‌هاي وزير و نمايندگان استيضاح‌کننده است.
صندوق بازنشستگي کشوري چه دارد؟
نگاهي به دارايي‌هاي صندوق بازنشستگي کشوري نشان مي‌دهد اين صندوق صاحب شش هلدينگ بزرگ اقتصادي است که شامل هلدينگ نفت، گاز، پتروشيمي و نيروگاه، هلدينگ صنايع و معادن، هلدينگ بورس، بانک، بيمه و امور سهام، هلدينگ غذايي، دارويي و کشاورزي، هلدينگ حمل‌ونقل و گردشگري و هلدينگ عمران و ساختمان مي‌شوند که هرکدام سهام شرکت‌هاي متعددي را در زيرمجموعه خود دارند. شرکت‌هايي مانند شرکت صنايع شير ايران «پگاه»، شرکت ملي نفت‌کش ايران (NITC)، شرکت پتروشيمي جم، شرکت کشتي‌راني جمهوري اسلامي ايران، صبا فولاد خليج‌فارس، پتروشيمي اميرکبير، لوله‌سازي اهواز، مجموعه هتل‌هاي ايرانگردي و جهانگردي، کفش ملي، هواپيمايي آسمان و آپاداناسرام تنها برخي از شرکت‌هاي زيرمجموعه صندوق بازنشستگي هستند که اين صندوق را به يکي از ثروتمندترين صندوق‌هاي کشور بدل مي‌کند. فارغ از درآمدهاي حاصل از سرمايه‌گذاري، هرماهه درصدي نيز تحت عنوان کسور بازنشستگي سهم کارمند و کارفرما به اين صندوق واريز مي‌شود تا صرف پرداخت حقوق و مستمري بيش از يک ميليون بازنشسته عضو اين صندوق شود. صندوقي که البته باوجود دارايي‌هاي بسيارش گرفتار مشکلات عديده است و اغلب در رديف صندوق‌هاي ورشکسته يا در آستانه ورشکستگي شمرده مي‌شود.
صندوق بازنشستگي کشوري يکي از ثروتمندترين صندوق‌هاي بازنشستگي در ايران است که در سال‌هاي اخير همواره خبرساز بوده است. اعتراضات دامنه‌دار بازنشستگان عضو اين صندوق به وضعيتشان در سال‌ها از يک‌سو و حواشي مديريتي آن از سوي ديگر باعث شده اغلب کارشناسان وضعيت فعلي و آينده اين صندوق را چندان روشن ارزيابي نکنند. سوءمديريت‌هاي پيش‌آمده در سال‌ها نيز شرکت‌هاي زيرمجموعه اين صندوق را تا مرز ورشکستگي پيش برده است و از نامهاي تجاري مطرحي که روزي معتبرترين برندهاي توليدي و خدماتي کشور بوده‌‌اند، چيزي جز همان نام و پيشينه باقي نمانده است. شرکت کفش ملي که روزي بزرگ‌ترين صادرکننده کفش در خاورميانه بود، امروز در تأمين هزينه‌هاي جاري خود درمانده است و هتل‌هاي ايرانگردي و جهانگردي که روزي مقصد اول گردشگران ايراني و خارجي بودند، امروز قافيه را به رقباي خود باخته‌اند. در چنين شرايطي درگيري‌هاي پنهان و آشکار سياستمداران در نحوه مديريت اين صندوق و زيرمجموعه‌هاي آن و حتي تصميم براي واگذاري يا حفظشان نيز به مشکلات صندوق بازنشستگي کشوري اضافه شده و اميد به خروج از وضعيت موجود را نيز کم‌رنگ کرده است.
منبع: شرق