اندر حكايت وعده‌هاي رياست‌جمهوري
اما در اين مدت كانديداهاي رياست‌جمهوري وعده‌هاي عجيبي هم داده‌اند كه برخي اين وعده‌هاي اقتصادي را شعارهاي عوام‌گرايانه مي‌دانند از آن جمله مي‌توان به پرداخت يارانه ۴۵۰ هزار توماني به جاي يارانه ۴۵ هزار توماني كنوني بدون اعلام منابع درآمدي آن، حل معضل بورس در سه روز، پرداخت وام ۵۰۰ ميليون توماني به زوجين جوان، حل سريع مشكل مسكن، حذف ۷ صفر از پول ملي به جاي ۳ صفر براي تقويت پول ملي و بالا بردن ارزش ريال پس از دلار و يورو و وعده رساندن تورم به زير 5درصد اشاره كرد كه به نظر مي‌رسد اجراي اين وعده‌ها در شرايط كنوني كار بسيار سختي است.
تازه‌ترين گزارش سازمان تامين اجتماعي نشان مي‌دهد كه حدود ۳۰درصد از ايراني‌ها زير خط فقر مطلق زندگي مي‌كنند (يعني با كمتر از ۲،۱۹ دلار در روز يا به عبارتي كمتر از ۵۰ هزار تومان در روز). بنابراين دولت آينده مجبور است با چتر حمايتي، از اين اقشار حمايت كند و قطعا كانديداها روي اين موضوع مانور خواهند داد. موضوعي كه به «فريبندگي وعده يارانه نقدي» براي مردمي مي‌انجامد كه قرار است دولت آينده را برمبناي آن انتخاب كنند.
آلبرت بغوزيان، اقتصاددان درخصوص وعده‌هاي اقتصادي كانديداهاي رياست‌جمهوري معتقد است؛ كانديداها بايد براساس امكانات مشخص كشور و به صورت معقول ادعا كنند و وارد مسائل آرماني نشوند.
او با بيان اينكه اكثر وعده‌ها زمان‌بر است به «اعتماد» گفت: حل كردن مشكل مسكن يا كاهش نرخ تورم، كاهش نرخ بيكاري جوانان و بهبود اوضاع بورس و... ازجمله مسائلي است كه زمان‌بر است، چراكه طي يك روز يا يك سال تخريب نشده و سال‌هاست كه به معضلات جامعه منجر شده است. بغوزيان تصريح كرد: به عنوان مثال در صورتي كه كانديدايي به دنبال حل مشكل مسكن در كشور است ابتدا بايد مشكل مربوط به هزينه تمام‌شده مصالح ساختماني را حل كند، زيرا مشكل مسكن به هزينه مربوط به كالاهايي نظير فولاد، سيمان و... برمي‌گردد كه همه اين كالاها هم ارتباط مستقيم با نرخ ارز دارند پس اگر كانديدايي در پي حل اين مشكل است بايد از ابتداي زنجيره آن را دنبال كند. اين اقتصاددان با تاكيد بر اينكه بايد سرمنشا گل‌آلود كردن رودخانه را پيدا كرد، افزود: اين سرمنشا نرخ بالاي ارز و افزايش تحريم‌هاست و به عنوان مثال امروز اگر كانديدايي به دنبال بهبود وضعيت خودروسازي و ساختار توليد آن و قيمت‌گذاري خودرو در كشور است ابتدا بايد قيمت‌گذاري دستوري را درست كند. بغوزيان خاطرنشان كرد: بخش توليد امروز نياز به منابع دارد و نيازمند سرمايه در گردش است زيرا هزينه توليد بالا رفته و قيمت نهاده‌هاي توليد بالاست و بايد منابعي براي تهيه نهاده‌ها در دست توليد‌كننده باشد اما شاهد آنيم كه توليدكنندگان براي حل مشكلات‌شان به دنبال هزينه‌هاي بالايي مي‌روند. او با بيان اينكه وعده‌هاي كانديداها در مجموع كل چالش‌هاي كشور را دربرمي‌گيرد، گفت: به نظر مي‌رسد بين آقايان در وعده دادن تقسيم چالش شده است و بعضي از اين افراد به چالشي كه كانديداي ديگر وارد شده ورود نمي‌كند و اين‌گونه حس مي‌شود كه هر كسي يك بخشي را عنوان مي‌كند و به ساده‌ترين وجه در مورد آن شعار مي‌دهد.
افزايش يارانه؛ ملموس‌ترين شعار كانديداها
بغوزيان در مورد وعده افزايش مبلغ يارانه به مردم گفت: باتوجه به اينكه اين بخش براي مردم قابل لمس است و يك‌بار هم تجربه شده كه دولت اگر هر وعده‌اي را عمل نكرده اما اين‌بار ۴۴ هزار تومان را پرداخت كرده است پس مردم فكر مي‌كنند مي‌توانند آن را مطالبه كنند.
او خاطرنشان كرد: اينكه امروز كانديدايي اعلام مي‌كند كه به جاي ۴۴ هزار تومان ۴۵۰ هزار تومان پرداخت مي‌كند براي مردم خوشايند است؛ اين در حالي است كه همين كانديدا بايد به مسائل مهم‌تري نظير كاهش تورم و افزايش توليد توجه بيشتري داشته باشد.
بغوزيان با بيان اينكه مردم اصلا به اين موضوع فكر نمي‌كنند كه اين افزايش مبلغ يارانه قرار است از كجا تامين شود، افزود: مردم مستحق يارانه به اين موضوع كه با چه كسري بودجه‌اي يا با كدام نرخ ارزي قرار است اين منابع تامين شود، نمي‌انديشند هر چند يكي از كانديداها گفته است از ماليات تورمي براي اين بخش بهره خواهد برد و از اين طريق منابع را تامين خواهد كرد، بنابراين مردم نبايد خوشحال باشند ميزان يارانه پرداختي دولت بيشتر شود، ضمن آنكه از زماني كه دولت آغاز به كار كند و اين‌گونه تصميمات درخصوص افزايش مبلغ يارانه‌هاي پرداختي اجرايي شود و به دست مستمندان برسد زمان زيادي خواهد برد.
توزيع فقر يا مقابله با آن؟
او با بيان اينكه اين منابع براي افراد مستحق در حال حاضر هم موجود است، گفت: اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا ۶۰ ميليون نفر واقعا واجد شرايط دريافت يارانه هستند؟ مسلما خير و بايد افرادي كه هنوز يارانه دريافت مي‌كنند اما مستحق دريافت آن نيستند را از دفاتر ثبت اسناد و املاك پيدا كرده و اسامي آنها حذف شوند، ضمن آنكه بايد به اين موضوع هم انديشيد كه با افزايش ميزان يارانه آيا فرد دريافت‌كننده به دنبال شغل و فعاليت و مهارت خواهد رفت؟ بغوزيان با بيان اينكه توزيع فقر و نيازمند دانستن عده كثيري از جامعه درست نيست، افزود: كانديداها بايد به اين موضوع توجه كنند كه افراد نيازمند را ابتدا بايد شناسايي كنند و از افراد فاقد شرايط دريافت يارانه كسر و به اين افراد نيازمند مبالغ بيشتري را بپردازند. اين اقتصاددان خاطرنشان كرد: برنامه تيم اقتصادي رييس‌جمهور آينده بسيار مهم است كه چگونه مي‌خواهد ادعاهايي كه در اين مدت از سوي اين فرد شده را به واقعيت نزديك كنند به عنوان مثال اگر ادعا شده كه بيكاري در جامعه كاهش خواهد يافت بايد براي اين موضوع جنبه‌هاي مختلفي در‌نظر گرفته شود و نمي‌توان گفت كار آساني است.
تجربه دولت هشتم و نهم با شعار پرداخت يارانه تكرار شد
قدرت‌الله امام‌وردي اقتصاددان، در واكنش به وعده‌هاي انتخاباتي كانديداها به خصوص در زمينه افزايش مبلغ يارانه كه به ادعاي برخي نامزدها تا پنج برابر خواهد شد به «اعتماد» گفت: با توجه به وضعيت كنوني اقتصاد و كاهش قدرت خريد مردم و با وجود افزايش قيمت همه كالاها و كاهش ۸۰درصدي ارزش پول ملي و كوچك شدن سفره‌هاي مردم، موضوع پرداخت يارانه براي قشر ضعيف جامعه بسيار مهم است. او با بيان اينكه تعداد افراد طبقات اجتماعي فرودست كه نيازمند كمك‌هاي دولتي هستند امروز بيش از گذشته شده است، افزود: تجربه دولت هشتم و نهم با موضوع هدفمند كردن يارانه‌ها باعث شد تا اين دولت بتواند راي خوبي از مردم كسب كند و مردم هم پس از آن به اين قضيه اميدوار شدند و بخشي از مردم به اين ميزان يارانه وابستگي پيدا كردند. اين اقتصاددان با اشاره به سفري كه به يكي از روستاهاي دورافتاده داشت، اظهار كرد: در اين سفر متوجه شدم در برخي روستاها افراد كسب‌و‌كارهاي خود را رها كرده و با همين ميزان يارانه دلخوش بودند و گذران زندگي مي‌كردند و همين امر باعث شده بود تا در مناطق محروم تاثير منفي بگذارد و ديگر انگيزه‌اي براي كار نداشتند هر چند از ابتدا موضوع پول‌پاشي و تخصيص يارانه به كل جامعه هم كار درستي نبود.
مسابقه افزايش مبلغ يارانه
امام‌وردي با بيان اينكه مسابقه افزايش مبلغ يارانه بين نامزدها به وجود آمده، تصريح كرد: در حال حاضر نيز پرداخت يارانه‌ها انگيزه‌اي براي كانديداها شده تا بتوانند آراي بيشتري جذب كنند و با توجه به پايگاه فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي در طبقات متوسط به پايين جامعه موضوع يارانه براي‌شان حائز اهميت است هر چند اين موضوع به اعتقاد من آتش‌زدن و سوزاندن سرمايه ملي در كوتاه‌مدت است. امام‌وردي خاطرنشان كرد: با توجه به تجربه‌هاي گذشته در صورتي كه نامزدي به افزايش ميزان يارانه پرداختي تاكيد كند موفق خواهد بود و قطعا راي طيف ضعيف جامعه كه ميزان يارانه براي‌شان مهم است را به دست خواهند آورد. اين اقتصاددان ادامه داد: متاسفانه نامزدها منابعي كه قرار است براي يارانه پرداخت شود را اعلام نمي‌كنند اين در حالي است كه هر مصرفي نيازمند يك منبعي است، نمي‌توان تنها به وعده و وعيد اكتفا كرد. اين اتفاق مسلما باعث خواهد شد كه دولت به انتشار پول دست بزند كه نهايتا باعث افزايش نقدينگي در جامعه و سيكل معيوب كسري بودجه دولت و تورم خواهد شد و اين چرخه معيوب ادامه خواهد يافت.