اقتصاد بازار: شنبه شب هفته گذشته 28 شهریور ماه به دنبال بارندگی شدید در منطقه غرب اصفهان، رودخانه زاینده رود سیلابی شد و با کدورت و گل آلود شدن آب، تصفیه خانه باباشیخعلی از مدار خارج شد و این اتفاق موجب شد اصفهانی ها بار دیگر همچون سال گذشته یک روز را بدون آب سپری کنند.
البته این حادثه این بار از سوی مسئولان شرکت آب و فاضلاب تکذیبی نداشت چرا که یک عامل طبیعی موجب آن شده بود و معاون بهره‌برداری شرکت آبفای استان اصفهان با تایید این موضوع در آن روز اعلام کرد که سیلابی شدن رودخانه زاینده‌رود ظرفیت تولید آب در تصفیه‌خانه آب باباشیخعلی را 80 درصد کاهش داد و موجب افت فشار آب در بیشتر مناطق اصفهان و قطعی آب در برخی مناطق شد.
به گفته حسن غلامی با وقوع سیلاب در بالادست رودخانه زاینده‌رود کدورت آب به 300PPM رسید، حتی این رقم در نیمه‌های شب به 15 هزار PPM رسید و منجر به مختل شدن فرایند تصفیه در تصفیه خانه باباشیخعلی شد به طوریکه دبی تصفیه‌خانه به حدود 1.5 مترمکعب در ثانیه کاهش یافت در حالیکه ظرفیت تصفیه‌خانه در شرایط طبیعی 11.5 مترمکعب است.
در این اتفاق با تدبیر مسئولان استان و شرکت آب و فاضلاب حمل آب با تانکر در برخی مناطق اصفهان صورت گرفت و حدود 26 حلقه چاه و همچنین برخی از چاه های شهرداری اصفهان که از نظر کیفی بدون مشکل بودند وارد مدار شدند تا قطعی آب به حداقل ممکن برسد. علاوه بر این تمام چاه های فلمن نیز وارد مدار شبکه آبرسانی اصفهان بزرگ شد اما به دلیل خشکی زاینده رود حداقل 600 لیتر در ثانیه آب وارد مدار شبکه آبرسانی شد در حالیکه اگر زاینده رود جاری بود چاه های فلمن می توانست 3 متر مکعب در ثانیه آب در اختیار اصفهان قرار دهد.
البته خروج تصفیه خانه باباشیعلی از مدار تصفیه آب شرب اصفهان اتفاق تازه ای نبود. 31 مرداد سال گذشته نیز با نشت گازوئیل به آب زاینده رود بار دیگر تصفیه خانه باباشیعلی از مدار خارج شده بود و بار دیگر تامین آب 4 میلیون اصفهانی به مخاطر افتاد و مردم بیش از 8 ساعت روز گرم تابستان خود را بدون آب سپری کردند. البته در آن زمان دلیل خروج تصفیه خانه باباشیعلی از مدار فعالیت از سوی مسئولان استان بارها با تایید و تکذبیه هایی همراه شد با این حال هر چه بود اصفهان ها یک روز دیگر آب نداشتند و به یاد قطعی روزه آب این شهر در 6 سال پیش افتادند.
شاید اصفهانی ها هنوز اردیبهشت سال ۸۷ را از یاد نبرده اند که یک دستگاه بولدزر اداره راه و ترابری با خط لوله انتقال نفت خام در منطقه سامان برخورد کرد و زلالی رودخانه زاینده رود آغشته به صدها تن نفت خام شد و مسئولان مجبور شدند برای رفع آلودگی آب اصفهان تا مدتی تصفیه خانه باباشیخعلی را از مدار خارج کنند و در آن زمان بازار داغ دلالی آب معدنی در شهر رونق چندانی به خود گرفت اما به جایی نکشید که بختیاری استاندار وقت اصفهان و مسئولان آب و فاضلاب استان اعلام کردند که آلودگی نفتی آب اصفهان مرتفع شده با این حال شهروندان تا مدت ها بوی نفت را در آب آشامیدنی خود احساس می کردند.
این حادثه مسئولان وقت را متوجه شکننده و آسیب پذیر بودن شبکه تامین آب شرب اصفهان کرد و در این راستا طرح تونل "گلاب دو" در سفر استانی هیات وزیران دولت وقت در سال ۸۸ مصوب شد و در 15 مرداد سال 93 نیز صالح معاون امور هماهنگی استان‌های معاونت راهبردی و برنامه ریزی رئیس جمهور، سامانه دوم آبرسانی به اصفهان بزرگ یا "گلاب دو" را طرحی درون استانی و نقش پدافند غیر عامل برای اصفهان عنوان کرد و گفته بود با توجه به اینکه در سال 87 به مدت 2 هفته آب تمام شهرها و روستاهایی که از رودخانه زاینده رود مشروب می‌شدند قطع شد تونل "گلاب دو" در دستور کار قرار گرفت تا در صورت هر گونه مشکل بتوان آب حدود چهار میلیون نفر اصفهانی را تامین کرد.
سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ به طول ۱۷ کیلومتر و با هدف انتقال آب از منطقه بالادست زاینده رود در محدوده استان اصفهان به اجرا گذاشته شده است. این سامانه با هدف تأمین کمبود آب شرب شبکه اصفهان بزرگ اجرا می‌شود. در شبکه آبرسانی اصفهان بزرگ آب تصفیه شده در تصفیه خانه باباشیخعلی از طریق تونلی به شبکه آبرسانی انتقال داده می‌شود. این تونل حداکثر ظرفیت عبور ۱۰ متر مکعب آب در ثانیه را دارد. به دلیل رشد جمعیت و مصارف، نیاز شبکه آبرسانی از ۱۰ مترمکعب در ثانیه بیشتر شده که این کمبود به صورت نارسائی در شبکه و افت فشار نمود دارد. آثار و نشانه های این نارسایی هم اکنون مشاهده می شود.
خروج تصفیه خانه باباشیخعلی از مدار طرح آبرسانی اصفهان بزرگ نشان داد که این سامانه چقدر متزلزل است و اصفهان نیازمند سامانه جایگزین دیگری برای تامین آب شرب است تا هر زمانی که باباشیخعلی به هر علتی دچار مشکل شد شبکه دیگری وارد مدار شود و اصفهانی ها با مشکل قطعی آب را تجربه نکنند.
با این وجود فرقی نمی کند نشت گازوئیل، نفت و یا شکسته شدن لوله و یا هر بلای طبیعی همچون سیلابی شدن رودخانه زاینده رود! تصفیه خانه باباشیخعلی با حوادثی این گونه متزلزل و آسیب پذیر است و حادثه هفته گذشته همچون سال های 93 و 87 هشداری بود که سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ تا چه اندازه برای اصفهان اساسی و ضروری است.
سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ و یا همان تونل گلاب دو، مسیری است که کمبود آب تصفیه خانه را تامین می کند به دلیل اینکه مسیر آب آن از منطقه ای دیگر است در این گونه مواقع می تواند بخشی از مشکل تامین آب اصفهان را حل کند.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اتفاق هفته پیش و مشابه آن در سال های گذشته ضرورت اجرای سریع سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ را بیش از هر زمان بیشتر کرد. قطعی آب اصفهان امسال بر اثر یک اتفاق طبیعی رخ داد اما هر عاملی که زاینده رود را دچار شرایط بحرانی کند منجر به مشکلاتی برای انتقال آب تصفیه خانه باباشیخعلی می شود که موثرترین و بهترین راه علاج این مشکل تسریع ساخت سامانه دوم آبرسانی اصفهان است.
به گفته هاشم امینی این اتفاقات تلنگری بزرگ برای عدم اطمینان همیشگی به سامانه اول آبرسانی اصفهان است چرا که نمی توان جلوی مسائل طبیعی همچون سیلاب را بگیرم و این نشان می دهد که اگر سامانه دوم آبرسانی وارد مدار بود هیچ مشکلی برای تامین آب شرب اصفهان در روز گذشته ایجاد نمی شد و از نظر پدافند غیرعامل به صلاح نیست که اصفهان وابسته به یک منبع تامین آب شرب باشد که این اتفاقات مشابه ضرورت وجود سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ را بیشتر می کند.
سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ در صورت اجرا و بهره برداری می تواند کمبود ۳ متر مکعب آب در بر ثانیه را تامین کند و در افق چشم انداز این طرح می تواند تا ۱۰ متر مکعب بر ثانیه آبرسانی کند. چرا که اگر به هر دلیل تاسیسات تصفیه خانه باباشیخعلی از مدار خارج شود تامین آب شرب ۴ میلیون نفر از جمعیت استان اصفهان با تهدیدی جدی مواجه می شود که این اتفاق توجه ویژه مسئولان استان و به خصوص وزارت نیرو را می طلبد چرا که این سامانه برای اصفهانی ها نقش پدافند غیرعامل را ایفا خواهد کرد.
ریحانه سجادی