اقتصاد بازار: از معدود افرادی است که از همان سال های اولیه تشکیل شوراها پا به این عرصه گذاشته است؛ او رییس اسبق و عضو فعلی شورای اسلامی شهر اصفهان؛ متولد 16 مهرماه 1331، در محله حاج رسولیهاست، وقتی که چهارباغ شکل دیگری داشت.
حاج عباس حاج رسولیها، نزدیک به 20 سال است که در عرصه شوراها فعالیت می کند و تمام دغدغه اش را تحقق مدیریت واحد شهری می داند. او رییس شورای دوم و سوم شهر اصفهان بوده و نظرات او در برخی پروژه های اصفهان هنوز زبانزد است. مرد 63 ساله این روزهای شورای اسلامی شهر اصفهان همچنان میدان امام علی(ع) را بهترین پروژه قرن می داند! هنوز هم معتقد است که مسئولان یونسکو به خصوص دبیرکل آن باید به شورای اسلامی شهر اصفهان در خصوص برخی اظهار نظرهایشان پاسخگو باشند، یار دیرین شهردار سابق اصفهان و کسی که از وی همواره به نیکی یاد می کند، اعتقاد دارد که سقاییان نژاد نه تنها بهترین شهردار ایران، بلکه بهترین مدیر 20 سال اخیر منطقه خاورمیانه است! از اینکه وی به شهرقم رفته ناراحت است، اما ناراحتی اش را با این موضوع که قمی ها به مدیریت اصفهانی ها نیاز دارند پنهان می کند. اما حاج عباس، استیضاح او را بر نمی تابد و شانه هایش را در برابر پرسش استیضاح شهردار سابق بالا می برد: "مگر شک داری که سیاسی بود"؛ آقای رییس سابق، که این روزها روی صندلی نشسته و کمتر حرف می زند در گفتگو با اقتصاد بازار حرف های جدیدی مطرح کرد .
اقتصاد بازار: به نظر می رسد که بدنه مدیریتی شهر اصفهان درک کرده است که به تغییر و تحول اساسی نیازمند است و سرعت این تحولات از زمانیکه بحث سرمایه گریزی اصفهان مطرح شد شدت یافته است. فکر می کنید شهرداری اصفهان برای جلوگیری از سرمایه گریزی از این شهر چه اقدامی باید انجام دهد؟
متاسفانه ارگان های اصفهان فرصت سوزی می کنند و دست و پاهای یک سرمایه گذار را می بندند چراکه این ارگان ها به دولت متصل بوده و نمی توانند هزینه های درستی داشته باشند و هزینه ای هم نمی توانند پرداخت کنند به همین دلیل هرآنچه فرصت در این شهر و یا استان به وجود می آید می سوزد. اما سازمان های چابکی که در کنار شهرداری ها ایجاد می شوند به دلیل اینکه از مرکز مدیریت نمی شوند می توانند با فراق بال بیشتری کارها را پیش ببرند و دقیقا می توانند فرصت ها را شناسایی و بدون قید و بند دولتی در آنها سرمایه گذاری کنند و هزینه ها را بپردازند. اینجاست که وقتی سازمانی در غالب شهرداری شکل می گیرد قطعا به دنبال افرادی می روند که انسان هایی توانمند باشند و سازمانی را شکل می دهد که خودش روی ریل افتاده و جلو می رود. البته شهرداری و شورای شهر هم کمک می کنند، اما چون سازمان های شهرداری سیستمی حرکت می کنند قطعا افرادی را به کار گیری می شوند که شاخص باشند چراکه در سازمان 80 درصد سیستم و 20 درصد نیروی انسانی موثرند.
اقتصاد بازار: با توجه به اینکه محور توسعه شهر اصفهان صنعت گردشگری اعلام شده است، فکر می کنید تشکیل سازمان گردشگری که از مهمترین برنامه های شهردار فعلی اصفهان است می تواند گره مشکلات این حوزه را باز کند؟
در سازمان گردشگری، در درجه اول مدیریت و حفظ آثار گرانقدر که بسیارهم تلقی می شود مورد توجه است و به همین دلیل یکی از اعضای ثابت هیات مدیره سازمان گردشگری شهرداری قطعا مدیرکل میراث فرهنگی خواهد بود. چراکه به نظر بنده در این شرایط مدیران دولتی هم باید برای پیش برد برخی از اهداف نقش داشته باشند ولی سازمان باید خودکفا عمل کند.
اولویت دیگر سازمان گردشگری احیای صنعت گردشگری است. هتل سازی ، آماده سازی بستر حمایت از مجموعه آژانس داران و تقویت آنها، تقویت حمل و نقل شهری و همچنین حمل و نقل خاص توریستی از جمله مهمترین اقداماتی است که پس از تشکیل این سازمان باید صورت بپذیرد زیرا امروز این شهر پر از نخبگانی است که باید از تمام ظرفیت و توان این افراد نهایت استفاده را برد. من برنامه روشن و چشم انداز بزرگی را برای این سازمان در اهداف 20 ساله استان قایل هستم.
اقتصاد بازار: یکی از دغدغه هایی که همواره از سوی شما مطرح می شود مدیریت واحد شهری است. فکر می کنید شهرداری ها و در راس آن شورای شهر توان مدیریت واحد شهری را خواهند داشت؟
نگاه کشوری و ساختار مدل در آمدی کشوری نمی تواند هم و غم خود را معطوف به یک استان کند چراکه آنها باید کل نگر باشند و بودجه خود را میان همه استان ها تقسیم کنند، اما برای مثال در همین سازمان گردشگری شهرداری اصفهان اولا یک پشتوانه مردمی به اسم شورا وجود دارد ثانیا شهرداری می تواند با روش های مختلفی به گونه ای کمک کننده باشند که همه سازمان های مردم نهاد و افرادی که فعال هسند وارد این سازمان شده و اصل موضوع گردشگری در اصفهان فعال شود و سیستم های گردشگری به جریان بیافتد، اما هنگامی که این صنعت در اصفهان به جریان افتاد درآمد و هزینه کرد در همین اصفهان به چرخش در خواهد آمد و آنگاه همه سود خواهند کرد.
ما از زمان شورای اول، 23 وظیفه برای شورا های شهر در نظر گرفتیم و در همان سال ها نیز همه مسوولان کشوری و استانی معتقد بودند که شورا باید خودش این 23 وظیفه را اجرایی کند، اما در این سال های اخیر، نگاه به شورا خیلی کمتر شده و پشتیبانی از شورا به حداقل خود رسیده است. چراکه امروز به شورا به چشم یک رقیب نگاه می شود و همین موضوع شوراها را تضعیف کرده است. توجه داشته باشیم که شوراها امروز خیلی ضعیف عمل نکرده اند و 80 درصد شوراها به صورت بالقوه در حال انجام کار هستند. اینکه در قانون اساسی 8 اصل و یک فصل به شوراها اختصاص دارد نشان از نگاه خوب قانون اساسی به شوراها است. ولی هر ساله تلاش می شود از قدرت شوراها کاسته شود.
اقتصاد بازار: در صورت اجرای قانون مدیریت واحد شهری، نقش دولت در شهر چه خواهد بود؟ فکر می کنید دولتی ها اجازه می دهند تا مدیریت شهر به دست شهرداری بیافتد؟
همه دولت ها در طول خدمت خود سعی کرده اند تا با قوانین مختلفی کمبود بودجه خود را از شهرداری ها جبران کنند. برای مثال همین روزها که مسکن با رکود شدید مواجه است قانون جدید مالیاتی که برای ساخت و ساز مصوب شده است این رکود را پیچیده تر می کند. چراکه هنگام ساخت یک ساختمان شهرداری یک مبلغ تراکمی دریافت می کند که همان حکم مالیات را دارد. ولی اگر قانون جدید مالیاتی وارد شود 15 درصد باید به قیمت تراکم افزوده شود. در حالی که ساخت و ساز امروز 20 درصد هم سود ندارد و مردم به دنبال ساخت طبقات اضافی هستند که در اصفهان این کار را هم نمی توانند بکنند.
اقتصاد بازار: به مسئله گردشگری باز گردیم. نقش و جایگاه بخش خصوصی را در توسعه این صنعت تا چه اندازه می دانید؟
صنعت توریسم صنعت عظیمی است. اما توجه داشته باشید که اتاق بازرگانی یک نهاد اجرایی نیست بلکه یک نهاد حمایتی بوده و تنها قادر است بسته های حمایتی و ارتباطاتی ارائه کند و در برگزاری همایش ها و برنامه ها در خصوص موضوعی کمک کننده باشد. اتاق یک پارلمان اقتصادی است که فکر و مغز متفکر اقتصاد خواهد بود.
اقتصاد بازار: با این اوصاف معتقدید که باید تمام بار صنعت گردشگری را شهرداری متحمل شود! این در شرایطی است که بنظر می رسد امروز شهرداری دارای چنان ساختار عریض و طویلی شده که خود در بوروکراسی های متعدد اداری و انجام امور روزمره هم ناتوان شده است؟
ما در شورا و شهرداری بوروکراسی اداری نداریم.بخش هایی که مردم در شهرداری ها گیر می کنند دقیقا ضوابطی است که دولت ایجاد کرده و مردم را سرگردان می کند. برای مثال در مبحث ارتفاع ساختمان ما طبق مصوبه شورای شهر در اصفهان باید در اطراف بافت سنتی و تاریخی شهر یک حد مشخصی رعایت شود و حریم شهری نیز ما را مکلف کرده تا یک طبقه کاهش ارتفاع برای اصفهان در نظر بگیریم اما این موضوع در ماده5 قانون دولت، به دو طبقه تقلیل داده یافته است. ما زمانیکه قانون اساسی را که بررسی کردیم متوجه شدیم وظایف محلی واقعا از بین رفته است و یکسری چراها در شهرها به وجود آمده است. برای مثال پس از آسفالت کردن یک خیابان چرا باید اداره برق،آب و فاضلاب دوباره آسفالت را برای انشعابات خود از بین ببرد. با بررسی تمام چراها متوجه شدیم که آب،برق،گاز، ورزش، گردشگری ، آموزش و پرورش و بسیاری دیگر، باید بصورت محلی اداره شوند، چراکه بودجه ای که مجلس برای این کارها مصوب می کند کفاف هیچ یک از این ارگان ها را نمی دهد. امروز دنیا هم به مدیریت یکپارچه شهری روی آورده است. اگر 23 وظیفه اصلی شوراها ها به آنها باز گردد می توانند کشور را اداره کنند. حداقل شوراهای تهران، اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز می توانند شهرهای خود را به صورت محلی اداره کنند و همین 23 وظیفه موجب سبک شدن وظیفه دولت نیز خواهد شد.توجه داشته باشیم که در وضعیت فعلی اقتصاد کشور، مدیریت واحد شهری فرصتی است که دولت ها از دست داده اند. نبود مدیریت شهری باعث شده تا نماینده مجلس در کار انتخاب شهردار، استاندار، مدیرکل و... دخالت کند و این به دلیل به وجود آمدن منفعت هایی در این زمینه بوده است. همچنین افزایش تعداد اعضای شورای شهر نیز ضربه ای کاری دیگری بود که در همان راستای تضعیف شورا انجام گرفت.
اقتصاد بازار: اما شهرداری اصفهان هم علی رغم پروژه های عمرانی بزرگی که در شهر تکمیل کرده است، به دلیل فقدان نگاه های جامع در حوزه های فرهنگی و اقتصادی، در موفقیت و رونق بسیاری از آنها موفق عمل نکرده است. نمونه بارز ین پروژه ها میدان امام علی- برج جهان نما و بازار حکیم است که با رکود آن روبرو هستیم؟
پروژه هایی مانند میدان امام علی(ع) و سالن اجلاس سران فرصت های بزرگی بود که سقاییان نژاد آنها را از دست نداد و اگر سقاییان نژاد نبود این پروژه ها هم در اصفهان ایجاد نمی شد. میدان امام علی(ع) بافت سنتی مسجد جامع و ترافیک منطقه را ترمیم کرد و در واقع منطقه از یک مخروبه نجات پیدا کرد.
اینکه برخی می گویند میدان امام علی(ع) اشتباه بود و هزینه کرده شهرداری از محل های دیگر در این پروژه اشتباه بود، اصلا درست نیست. برای میدان امام علی(ع) هزینه ای زیادی مصرف نشد و پولی از شهر اصفهان برای این محل هزینه نشد. میدان امام علی(ع) کار با عظمتی است و هرکس می گوید بد بوده از روی سیاست است.
البته آقای سقاییان نژاد در همه زمینه ها ساختار سازی کرد. اما در خصوص این معضل که ساختمان های تجاری اصفهان با استقبال روبرو نمی شود باید بگویم که نیاز به ساختار سازی داریم. این مشکل باید از طریق تشکیل معاونت اقتصادی شهرداری حل شود و برای تحقق آن 23 وظیفه نیاز به شکل گیری این معاونت شکل داریم.
اقتصاد بازار: با این اوصاف معتقدید که استیضاح شهردار سابق یک بازی سیاسی بود؟
مگر شک داری که سیاسی بود! استیضاح سقاییان نژاد قطعا سیاسی بود. بنده به رای اعضای شورا احترام گذاشتم و معتقدم، اما به نظر من، ایشان نه تنها بهترین شهردار ایران، که هیچ حتی بهترین مدیر در کشورهای منطقه نیز بوده است. او 16 سال مدیر دو دانشگاه بود و 12 سال سابقه اجرایی داشت. یک عنصر سیاسی که هنگام شهردار بودن در اصفهان سیاست را رها کرد و فقط به مسئولیتش می پرداخت. او ماندگار شد و کسی نمی تواند منکر فعالیت ها و توانایی هایش باشد. در هنگام استیضاح ما 10 رای داشتیم ولی طرف مقابل تمام سیاسیون شهر بودند که پای استیضاح او ایستادند. ما زورمان را زدیم، اما پشت این کار جریان های قوی سیاسی شهر بود. البته اشکالی ندارد که سقاییان استیضاح شد. نیاز بود اصفهانی ها به قم هم کمک کنند. آقای سقاییان نژاد به خاطر اصفهان، استانداری خراسان رضوی و استانداری قم را در همین دولت رد کرده بود.
اقتصاد بازار: بگذارید وارد بحث مترو اصفهان بشویم. وضعیت خط دو مترو اصفهان به کجا کشید؟
خط دو مترو مصوب شده و باید از زیر میدان امام(ره) عبور کند. میراثی ها از امکانات جدید مهندسی شناخت ندارند و نگران آسیب ها هستند. امروز ماشین و امکانات طوری است که آسیب نمی زند. ما حاضر نیستیم میراثمان خراب شود ولی متاسفانه میراثی ها ادبیات ما را نمی گیرند. سه کارشناس آمریکایی، کانادایی و ترکیه ای مسیر خط دو را تایید کرده اند. در یونسکو نیز همه 21 عضو تایید کردند که مترو از زیر میدان امام(ره) عبور کند. با نظر مهندسی می گویم که مترو باعث نشست یک میلیمتر از آثار تاریخی اصفهان نخواهد شد. شما هم مطمئن باشید با نظر یونسکو و میراث در خط دو پیش خواهیم رفت.