پیشینه طرح چیست؟
بحث تفکیک استان اصفهان به شمالی و جنوبی، تبدیل شهرستان کاشان به یک استان یا مرکز استان جدید بحث تازه‌ای نیست. حتی به اعتقاد برخی این بحث برای اولین‌بار در دهه 40 خورشیدی مطرح شد و یک خواسته تاریخی برای مردم کاشان است. با این‌وجود اسفند سال 96 بود که "اکبرترکی" نماینده مردم فریدن، فریدشهر، چادگان و بویین میاندشت در مصاحبه با یک رسانه اعلام کرد: « امتحان کوچک‌تر کردن استان‌ها در خراسان با موفقیت همراه بوده است؛ به همین دلیل ما با ارسال نامه‌ای به مرکز پژوهش‌های مجلس خواستار آن شدیم که استان اصفهان، فارس، سیستان بلوچستان نیر به استان‌های کوچک‌تر تقسیم شوند». او همچنین در مصاحبه دیگری اعلام کرد: «این نامه در سال 95 نوشته شده است و به امضاء 46 نفر از نمایندگان نیز رسیده است اما هنوز جوابی به آن داده نشده است و وضعیت آن نامعلوم است».
صحبت‌های اکبرترکی واکنش سایر نماینده‌گان اصفهان را به همراه داشت. از جمله حیدرعلی عابدی و ناهیدتاج‌الدین نماینده مردم اصفهان که بحث تفکیک استان اصفهان را که در این نامه به آن اشاره شده بود را رد کردند. ناهید تاج‌الدین همچنین در توضیح بیشتر پیرامون این موضوع اعلام کرد: این نامه صرفا خواستار بررسی مطالعه و تفکیک استان‌های بزرگ کشور شده است و در هیچ کجای نامه صحبتی از تفکیک اصفهان نشده است.
موسوی‌لارگانی رئیس مجمع نمایندگان استان اصفهان نیز در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد: « من این نامه را امضاء نکرده‌ام! این امر، تنها مربوط به استان اصفهان نیست و درخواستی است که استان‌های بزرگ کشور به دو یا سه استان تبدیل شوند. در استان اصفهان هم آقای ساداتی‌نژاد یکی از کسانی است که پیگیر این قضیه بوده است و تلاش می‌کند تا کاشان و یکی دو شهرستان دیگر تبدیل به استان شوند. در این نامه هم بحث تفویض اختیارات مطرح نیست و کسانی که این نامه را امضاء کرده‌اند به دنبال تفکیک آن هستند.
خواسته چهل‌ساله
هرچند صحبت‌ها پیرامون تفکیک استان اصفهان در آن زمان از سوی رسانه‌ها مسکوت ماند؛ اما باردیگر این موضوع با جدیدیت تمام در اواخر سال گذشته مطرح شد. بیشتر نمایندگان موافق این طرح پهناوری استان که موجب پیچیدگی نظام بروکراسی می‌شود و مباحثی پیرامون بودجه و اعتبارات را دلیل منطقی برای موافقت با این طرح بیان کردند. تاجاییکه سیدجواد ساداتی‌نژاد در گفت وگویی که در تاریخ 25 اسفند سال گذشته با خبرگزاری فارس انجام داد اعلام کرد: از حدود دو سال قبل در راستای مطالبه مردم منطقه به عنوان یک آرزوی چهل ساله مبنی بر ایجاد یک استان مستقل، طرحی را با ۴۶ امضا به کمیته مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه کردیم. نتایج کارشناسی منتشر شده از تحقیقات مرکز پژوهش‌ها این بود که یکی از مشکلات اصلی مردم این مناطق که موجب نارضایتی مردم هست بروکراسی زیاد هست. بروکراسی اداری چیزی نیست که ما فقط در شمال استان اصفهان با آن مواجه باشیم، بلکه در خود شهر اصفهان نیز مورد اعتراض مدیران و حتی استاندار استان نیز قرار گرفته است. نظر خود مسؤولان نیز این بود که تفویض اختیارات موجب کاهش بروکراسی و افزایش رضایتمندی مردم می‌شود که یکی از طرح‌ها این مورد می‌تواند ایجاد یک استان مستقل باشد.
اصغر سلیمی، نماینده مردم سمیرم نیز مدعی است پهناوری این استان مدیریت در این استان را سخت و موجب ضایع شدن حق شهرستان‌های دور از مرکز شده است.
ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف آباد نیز این طرح را عقلانی و قابل قبول دانست مدعی شد، هیچ نماینده ای از استان اصفهان نباید مخالف این طرح باشد؛ مگر آنکه به دنبال مباحث سیاسی و موارد تبلیغاتی انتخابات برای کسب رای باشد.
استان کاشان یا اصفهان شمالی
در عین حال، سید صادق طباطبائی‌نژاد، نماینده اردستان نیز در گفتگو با مشکات آنلاین گفت: بعید است که آقای ساداتی نژاد از تشکیل استان اصفهان شمالی به مرکزیت کاشان سخن گفته باشد؛ چون اصلاً چنین توافقی نشده است. نماینده اردستان تاکید کرد: به آقای ساداتی نژاد گفته‌ام طرح استان اصفهان شمالی خوب است؛ اما به مرکزیت اردستان نه به مرکزیت کاشان.
کاشان نیوز، 17 فروردین ماه نوشت؛ سیدجواد ساداتی‌نژاد نصرآبادی که عملکرد سه ساله‌اش باعث شده توسط برخی از فعالان رسانه‌ای و اجتماعی کاشان «نماینده نصرآباد، آران و بیدگل و کاشان» نامیده شود، در یک سال پایانی دوره نمایندگی‌اش تلاش کرده تصویری متفاوت از خود در اذهان عمومی ایجاد کند. طرح استان اصفهان شمالی را هم که در این یک سال پایانی به صورت جدی در محافل نماینده و رسانه‌های حامی‌اش مطرح می‌شود، می‌توان از قبیل همین اقدامات دانست. اما مطرح کردن عنوان «استان اصفهان شمالی» به جای «استان کاشان» هم یک یک گام به عقب است.
توجه به شرایط اقلیمی
دکتر نعمت‌الله اکبری رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در این خصوص به خبرنگار "نوسان" گفت: تقسیم‌بندی‌های سیاسی در هر کشوری تابع قوانین و مقررات خاص آن کشور است. با این وجود توجه به شرایط اقلیمی و حوزه آبریز یکی از اصول و نکات مهمی که هنگام این تقسیم‌بندی‌ها در بیشتر کشورهای جهان به‌خصوص کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: اما متاسفانه تقسیم‌بندی‌های سیاسی در کشور ما از اصول برنامه‌ریزی منطقه‌ای و آمایش سرزمین پیروی نمی‌کند. کما اینکه یک منطقه اقلیمی، جغرافیایی و یا آبریز خاص را به چندین استان و مدیریت سیاسی تقسیم کرده‌ایم و سپس برای حفظ و جلوگیری از نابودی آن ناچار می‌شویم یک‌سری اقدامات مضاعفی را انجام دهیم. به‌عنوان مثال استان اصفهان، خوزستان و چهارمحال بختیاری در یک حوزه آبریز قرار دارند؛ اگر به این نکته توجه می‌کردیم شاید بسیاری از چالش‌هایی که در این سه استان بر سر مسله آب وجود دارد پدید نمی آمد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان با اشاره به‌تقسیم بندی‌های کنونی این استان در ارتباط با تقسیم‌بندی‌های مورد بحث نیز توضیح داد: درحال حاضر استان اصفهان به 24 شهرستان و 4 چهار ناحیه جنوبی، مرکزی، شرقی و غربی تقسیم شده است. ملاک این تقسیم‌بندی نیز مسائل جمعیتی و جغرافیایی بیشتر ملاک قرار گرفته است. این درحالی است که می‌توانستیم این استان را به 7 منطقه تقسیم‌بندی کنیم. زیرا بیشتر شهرستان‌های این استان کارکرد متمایزی نسبت به‌یکدیگر ندارند. با این شیوه ضمن تفکیک مدیریتی موجب افزایش هزینه‌ها و نظام بروکراسی اداری در استان شده‌ایم. درچندسال گذشته نیز شاهد بوده‌ایم برخی از شهرستان‌های این استان از جمله کاشان خواستار جدا شدن و تبدیل یه یک استان جدید هستند که به‌نظر می‌رسد جدای مسائل سیاسی مسائل مادی و اقتصادی از جمله دریافت بودجه جداگانه یکی از علل و انگیزه‌های خواسته آنها است.
چالشی بر سایر چالش‌ها
اکبری تاکید کرد: این طرح درحالی اینروزها مطرح می شود که این تقسیم‌بندی جدید نه تنها درست نیست؛ بلکه با توجه به بحران آب می‌تواند یک مشکل به مشکلات پیشین اصفهان نیز اضافه کند. باید توجه داشت اگر به هر دلیلی نباید سه استان اصفهان، چهارمحال بختیاری و خراسان را در یک قلمرو سیاسی قرار داد؛ اما بر اساس منطقه بندی 9 گانه کشور، این سه استان در منطقه چهار واقع شدند که باید به این منطقه عملیاتی تر نگاه کرد و اقدام نموند. یکی از عوامل موثر منطقه بندی حوزه آبریز مشترک است و توجه به آن می تواند مسائل مشترک این استان را تا اندازه زیادی رفع کند.
مقایسه‌ای اشتباه
دکتر اکبری، مقایسه تجربه تفکیک استان خراسان با استان اصفهان را اشتباه دانست گفت: استان خراسان یک محدوده بسیار گسترده با ویژگی‌های متمایز در طول مرزهای شرقی ایران را تشکیل می‌داد. درحالی که باید دید آیا این ویژگی‌ها در مورد استان اصفهان برای تفکیک نیز وجود دارد. ازسوی دیگر، سوال من از کسانی که این مقایسه را می‌کنند این است که چه ارزیابی عملکردی از توفیق این تفکیک منتشر شده است که به آن استناد می‌کنیم. توجه داشته باشید، تقسیمات سیاسی موجب انقطاع ارتباطی می‌شود، درحال حاضر نود درصد مالیات بر ارزش افزوده متعلق به شهرستان اصفهان است و باید دید جایگزین مناسبی به جای شهر اصفهان با این همه ظرفیت برای استان‌های اصفهان شمالی و غربی وجود دارد.
بهانه هایی برای تفکیک
- به اعتقاد بسیاری، بحث تفکیک استان اصفهان به شمالی و جنوبی، برای اولین‌بار در دهه 40 خورشیدی مطرح شد و یک خواسته تاریخی برای مردم کاشان است
- بیشتر نمایندگان موافق این طرح، پهناوری استان که موجب پیچیدگی نظام بروکراسی می‌شود، را دلیل منطقی برای موافقت با این طرح بیان کردند
- اصغر سلیمی، نماینده مردم سمیرم، مدعی است پهناوری استان، مدیریت آن را سخت و موجب ضایع شدن حق شهرستان‌های دور از مرکز می داند
- ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف آباد نیز این طرح را عقلانی و قابل قبول دانست و مدعی شد، هیچ نماینده ای از استان اصفهان نباید مخالف این طرح باشد
- نماینده اردستان: به آقای ساداتی نژاد گفته‌ام طرح استان اصفهان شمالی خوب است؛ اما به مرکزیت اردستان نه به مرکزیت کاشان!
- دکتر اکبری، مقایسه تجربه تفکیک استان خراسان با استان اصفهان را اشتباه می داند و می گوید: سوال من از کسانی که این مقایسه را می‌کنند این است که چه ارزیابی عملکردی از توفیق این تفکیک منتشر شده است که به آن استناد می‌کنیم
دیدگاه‌ها