روز گذشته مرغداران در خیابان پاستور مقابل ساختمان ریاستجمهوری تجمع کردند. آنها بر این باورند که دولت از جیب تولیدکننده به مردم یارانه میدهد. به اعتقاد این تولیدکنندگان، درحالیکه دولت قیمت مرغ را بهصورت دستوری در بازار پایین نگه داشته است و بهای این محصول تابع قانون عرضه و تقاضا نیست، واردکنندگان نهادهها گرانفروشی میکنند و نهادهای تنظیمکننده بازار، به این تخلف آشکار توجهی ندارند. زیرا واردکنندگان نهادههای مورد نیاز صنعت طیور را با دلار سه هزارو 200 تومانی ثبت سفارش کرده و به ایران وارد کردهاند اما با لحاظکردن نرخ چهار هزارو 200 تومان برای دلار، محصول وارداتی را به فروش میرسانند. آنها بر این باورند که حاشیه سود ناشی از تغییر قیمت دلار برای واردکنندگان نهادههای دامی میلیاردی است، اما دستگاههای نظارتی فقط سیاستهای کنترلی خود را متمرکز بر بخش تولید کردهاند. مرغداران معترض با تجمع در مقابل نهاد ریاستجمهوری با شعارهای خود، خواستار استعفای وزیر جهاد کشاورزی و کناررفتن اعضای هیئتمدیره قبلی اتحادیه مرغداران شدند. این نخستین تجمع اعتراضی مرغداران در سال جدید است اما سال گذشته، اعضای این جامعه دو بار دیگر هم تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار رسیدگی به مشکلات صنف خود شدند. آنها در دورههای قبل هم مثل تجمع روز گذشته تأکید کردند که تجمع آنها صرفا یک تجمع صنفی است. دو تجمع قبلی مرغداران در اردیبهشت سال گذشته مقابل نهاد ریاستجمهوری و آذر همان سال در مقابل وزارت جهاد کشاورزی بود. روز گذشته هم مرغداران تجمع آرامی را از مقابل نهاد ریاستجمهوری آغاز کردند و با همراهی نیروی انتظامی، مسیر پاستور تا مقابل اتحادیه سراسری مرغداران واقع در خیابان اسکندری را طی کردند تا با اعضای هیئتمدیرهای که با وجود برگزاری انتخابات و گزینش اعضای جدید، قصد ترککردن محل کار خود را ندارند، گفتوگو کنند. مرغداران روز گذشته با شعار «عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز، مرغدار ورشکسته صاحبعزاست امروز»، و «کمالی-حسنزاده استعفا استفعا» مطالبات خود در زمینه مشکلات ایجادشده برای صنعت طیور بهدلیل انحصار در واردات نهاده، ضعف مدیریت در جهاد کشاورزی و لابیگری هیئتمدیره قبلی اتحادیه مرغداران برای ماندن در سمت قبلی را فریاد زدند.
گرانفروشی واردکنندگان
حمید سلطانی، کارشناس صنعت طیور، یکی از شرکتکنندگان در تجمع دیروز مرغداران، در گفتوگو با «شرق» بیان میکند: آذر سال گذشته هم در مقابل وزارت جهاد کشاورزی تجمعی داشتیم که منجر به یکسری مصوبات شد اما هیچیک از این مصوبات اجرائی نشد. او ادامه میدهد: درحالیکه مدلل ذرت و سویا را با دلار سههزار و 200 تومانی ثبت سفارش کرده است، با اعمال نرخ جدید دلار، هر کیلو ذرت را به قیمت هزار و 150 تومان و هر کیلو سویا را به بهای سههزار و 600 تومان به بازار عرضه میکند. این در حالی است که در بورس شیکاگو هر بشکه ذرت که بین 25 تا 27 کیلوگرم وزن دارد، به بهای چهار دلار و هفت سنت معامله میشود.
سلطانی اضافه میکند: ذرتی که مدلل به کشور وارد کرده است، با درنظرگرفتن تعرفههای قانونی و غیره، برای واردکننده 750 تومان هزینه داشته است، اما واردکنندگان آن را با قیمت 50 درصد گرانتر میفروشند. قیمت سویا هم که در زمان تجمع قبلی مرغداران مقابل وزارت جهاد کشاورزی 800 تومان بود، امروز به هزار و 150 تومان رسیده است. باوجوداین، به ما گفته میشود شما نباید تولید کنید زیرا تعدادتان زیاد است.
به گفته این کارشناس صنعت طیور، در شرایط کنونی، یک مرغدار 20 هزار قطعهای با فروش محصول مزرعه خود بالغ بر 20 تا 30 میلیون تومان ضرر میکند. او همچنین با اشاره به ثابتنگهداشتن دستوری قیمت مرغ عنوان میکند: استاندار به شرکت پشتیبانی دستور میدهد که مرغ را با قیمت پایین به بازار تزریق کند، بنابراین قیمتگذاری مرغ تابع قانون عرضه و تقاضا نیست و این مسئله برای زنجیره تولید مرغ گران تمام میشود، زیرا صنعت مرغداری زنجیره کاملی از کارخانه دان، تولید کنستانتره، مرغ مادر و... است.
رانت حاصل از تغییر نرخ ارز
به گفته سلطانی مزارع پرورش مرغ گوشتی ماهانه 500 میلیون کیلوگرم نهاده مصرف میکنند. ازآنجاکه واردکنندگان محمولههای واردشده در سهماهه ابتدای سال جاری را با نرخ سههزارو 200 تومانی خریداری کردهاند، با تغییر نرخ ارز به چهارهزارو 200 تومان، در همین مدت سود سرشاری برای آنها ایجاد میشود، اما معلوم نیست این پول کجا میرود. او ادامه میدهد: وزارت صنعت و معدن متولی تنظیم بازار است. این وزارتخانه با شعار حمایت از مصرفکننده اجازه افزایش قیمت مرغ را نمیدهد. اگر قیمت مرغ از هشت هزار تومان به 9 هزار تومان برسد، به اقتصاد خانواده ایرانی که در ماه صرفا 20 کیلوگرم گوشت مرغ مصرف میکند، فشار وارد میشود یا اینکه قیمت نان در دو سال از صد تومان به هزار تومان برسد؟
ضرر هزار تومانی بهازای فروش هر کیلوگرم مرغ
نصرالله دهقانیان، عضو هیئتمدیره اتحادیه مرغداران فارس، دیگر معترض تجمع دیروز است که از قیمت مرغ گله دارد. او به «شرق» میگوید: امروز با توجه به میانگین قیمت کشوری و بهای تمامشده، مرغدار بهازای تولید هر کیلوگرم مرغ هزار تومان متضرر میشود. او از انحصار در بازار واردات نهادههای صنعت طیور گلهمند است و تعداد واردکنندگان نهاده را کمتر از انگشتان دو دست میداند که نام برخی شرکتهای دولتی هم در میان واردکنندگان به چشم میخورد. دهقانیان تأکید میکند: در شرایط کنونی احتمال ورشکستشدن مرغداران وجود دارد، زیرا مرغداری که سرمایهاش را از دست داده است، بهصورت مدتدار هزینه میکند و دولت هم فکری به حال وام و بدهی مرغداران نکرده است. درحالحاضر وضعیت تولید خوب نیست. در سه سال اخیر 30 درصد مرغداریها تعطیل شدهاند و با تداوم این روند پیشبینی میشود که امسال 50 درصد مرغداران دچار مشکل شوند. او اضافه میکند: امروز هر کیلوگرم مرغ وارداتی دو دلار قیمت دارد. یعنی قیمت آن برای مصرفکننده بین 10 تا 12هزار تومان تمام میشود، درحالیکه ستاد تنظیم بازار قیمت مرغ تولید داخل در مرغداریها را با درنظرگرفتن 10 درصد سود، ششهزارو 200 تومان اعلام کرده است و تا پایان ماه مبارک رمضان هم حق تغییر قیمت نداریم.
دخالت دولت، مشکلساز شده است
امیر سیدی مرغدار نمونه شرکتکننده در اعتراض دیروز، دخالت در قیمتگذاریهای میادین میوه و ترهبار توسط دولت را عامل بروز مشکل برای صنعت طیور اعلام میکند. او که در جلسه با اعضای هیئتمدیره قبلی اتحادیه مرغداران حضور یافته است، در گفتوگو با «شرق» به مشکلات متعدد صنعت مرغداری در زمینه لابیگری اعضای هیئتمدیره قبلی اتحادیه مرغداران برای باقیماندن در سمت خود، سیاستهای سازمان حمایت برای فریز قیمت مرغ و تحققنیافتن وعدههای وزارت جهاد کشاورزی اشاره میکند. سیدی میگوید: سه ماه پیش انتخابات اتحادیه برگزار شد، اما اعضای هیئتمدیره قبلی اجازه نمیدهند نمایندگان واقعی مرغداران در پست خود قرار گیرند. لابی میکنند و میخواهند بمانند. او با اشاره به خواسته مرغداران معترض برای رویکارآمدن اعضای جدید، از استعفای اعضای هیئتمدیره قبلی در حضور مرغداران خبر میدهد.