چهار روز دیگر تا موعد اعلام نهایی تصمیم دولت امریکا برای ماندن یا خروج از برجام باقی مانده است. قرار است روز 22 اردیبهشت ماه جاری رئیس جمهوری امریکا نظر نهایی خود را دراین زمینه اعلام کند. باوجودی که مسئولان ارشد دولتی از طراحی سناریوهای مختلف برای برخورد با تصمیم آتی امریکا خبر دادهاند، ولی جو هیجانی بهوجود آمده از نتایج خروج احتمالی امریکا از برجام به صورت مستقیم بر سه بازار ارز، طلا و مسکن تأثیر داشته است. درحالی که قیمتها در بازارمسکن جهش پیدا کرده است، بسیاری از فروشندگان نیز دست نگهداشتهاند تا براساس شرایط جدید اقدام کنند.
در بازارهای ارز و طلا نیز قیمتها نوسان زیادی پیدا کرده است و هرچند در روزهای یکشنبه و دوشنبه قیمتها رو به کاهش گذاشت ولی همچنان این نرخها به نسبت روزهای کم نوسانتر بازار بالاست.
برداشت یک، بازارسکه
انتشار خبر توزیع زودتر از موعد سکههای پیش فروش شده، افت ارزش اونس و ریزش نسبی نرخ ارز سه دلیلی است که در روزهای یکشنبه و دوشنبه روند صعودی نرخها را دراین بازار متوقف و سپس رو به پایین هدایت کرد. درحالی که سکه تمام خود را به دو میلیون و 100 هزار تومان رسانده بود، دیروز و در زمان تنظیم این گزارش با بیش از 84 هزار تومان افت به یک میلیون و 952 هزار تومان رسید. سکه تمام طرح قدیم نیز که روز یکشنبه از سکه طرح جدید پیشی گرفته بود هم دیروز با 100 هزار تومان عقبگرد روی عدد یک میلیون و 900 هزار تومان ایستاد. البته اتفاق دیگری که روزگذشته رخ داد این بود که طرح پیش فروش سکه تا اطلاع ثانوی متوقف شد. پیش از آن به ترتیب پیش فروش در سررسیدهای یک، سه و شش ماهه متوقف شده بود ولی با اعلام بانک مرکزی از روز دوشنبه برای تمام سررسیدها متوقف شد. گزارشها حکایت از آن دارد که نخستین موعد سررسید سکههای پیش فروش شده یک ماهه، ۲۶ اردیبهشت ماه است که با توجه به اینکه در آستانه نزدیک شدن به این موعد هستیم، همه سکههای پیشفروش شده تحویل بانک ملی ایران شده است. البته رئیس کل بانک مرکزی گفته است که تحویل سکهها، پیش از موعد مقرر آغاز خواهد شد. بانک مرکزی در نظر دارد تا در سه روز نخست توزیع، بالغ بر یک میلیون سکه توزیع کند.
براساس اعلام بانک مرکزی در مدت اجرای این طرح 7 میلیون قطعه سکه تمام بهار آزادی پیش فروش شده است که با احتساب وزن هر سکه که 8 گرم و 133 صوت است، وزن این سکههای پیش فروش شده به 57 تن میرسد. درصورتی که این میزان طلا را که باید بتدریج از آن سکه ضرب و تحویل پیش خریداران شود ، با نرخ اونس جهانی طلا محاسبه کنیم ارزش آن به 2.4 میلیارد دلار میرسد. در واقع دراین مدت 1.9میلیون اونس (بیش از 31 گرم) پیش فروش شده است که با نرخ 1315 دلار رقم بالا به دست میآید.
از سوی دیگر هرچند عیار سکههای طلا بهطور معمول 22 است، ولی با درنظر گرفتن قیمت ریالی هرگرم طلای 18 عیار نیز ارزش سکههای پیش فروش شده به بیش از 11 هزار میلیارد تومان میرسد. علاوه براین در اوایل اجرای طرح پیش فروش، در بانک کارگشایی سکه حراج میشد که طبق آمار ۲۲۵هزار قطعه سکه نیم بهار آزادی (هر نیم سکه ۴.۰۶۶ گرم) حراج شده و نزدیک به دو تن طلا برای آن لازم است.
برداشت دو، بازار ارز
باوجود اینکه دولت از 21 فروردین ماه با تعیین قیمت 4200 تومان دلار را تک نرخی اعلام و سیاستهای جدید خود را کلید زد، هنوز بازار غیررسمی ارز فعال است و با توجه به اینکه در بخشنامههای دهگانه بانک مرکزی برخی از نیازهای ارزی دیده نشده است، تقاضا برای بازار غیررسمی وجود دارد. درواقع بهدلیل اینکه هر مسافر خارجی برای یکبار در سال میتواند تا سقف هزار دلار از ارز 4200 تومانی بهرهمند شود، برخی مسافران برای تأمین مازاد براین مبلغ به کوچه پس کوچههای خیابان فردوسی میروند. کوچه پس کوچههایی که اکنون حکم بازار غیررسمی را پیدا کرده است و البته درمقایسه با ماههای گذشته که خرید و فروش ارز توسط دلالان براحتی انجام میشد، ولی اکنون با دردسرهای زیادی انجام میشود. خریدارپس از مراجعه به دلالانی که تعداد آنها کم نیست و گرفتن قیمت از چند نفر آنها متوجه میشود که تقریباً نرخ اکثر آنها یکسان است. این درحالی است که اکثر دلالان ارز زیادی همراه خود ندارند و خریدار باید برای دریافت ارز خود به چند خیابان پایینتر برود تا از مغازهای ارز مورد توافق را تحویل بگیرد. هماکنون دلار با اختلاف 2500 تومان از نرخ رسمی به فروش میرسد و هر روز نرخ تازهای پیدا میکند. درادامه ریزش روزیکشنبه دیروز هم نرخها در بازار آزاد ارز نزولی بود به طوری که در زمان تنظیم این گزارش یورو با 135 تومان کاهش 7370 تومان، پوند با 232 تومان افت 8360 و درهم با 21 تومان کاهش 1683 تومان قیمت خورده بود. درحالی افت و خیز قیمتها در بازار ارز ادامه دارد که روزگذشته خبر از ورود مجلس به موضوع بازار ارز منتشر شد. دراین زمینه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از نشست فوقالعاده اعضای این کمیسیون با رئیس مجلس طی روزگذشته در راستای ساماندهی بازار ارز خبر داد و گفت: پس از جمعبندی نهایی در این جلسه طرح ۲فوریتی ارزی ظرف ۴۸ ساعت راهی صحن علنی میشود. محمد رضا پورابراهیمی گفت: هدف از این طرح دوفوریتی؛ تقویت نقاط قوت تصمیمات جدید ارزی دولت و رفع نقاط ضعف و همچنین اقدامات تخصصی در راستای ساماندهی بازار ارز است.