آنگونه که شرکت خودروسازی سایپا اعلام کرده، قیمت کارخانه‌ای ساینا اس اتوماتیک بیش از ۱۲۲میلیون تومان گران شده است. براساس نامه منتشرشده در کدال قیمت قبلی ساینا اس اتوماتیک با استانداردهای ۸۵ گانه ۲۸۸میلیون و ۷۳۰هزار تومان بود و اکنون قیمت این خودرو به ۴۱۱میلیون و ۱۵۴هزار تومان افزایش یافته است. در عین حال، برخی قیمت‌های خودروهای مونتاژی نیز گران شده‌اند.
به گزارش «جهان‌صنعت»، برخلاف اینکه برخی مسوولان دولتی تصور می‌کنند، یا تمایل دارند مردم تصور کنند که جهش‌های نرخ ارز، روی معادلات بازارهای داخلی اثر نمی‌گذارد، اما واقعیت این است که این جهش به‌طور مشهودی بر مناسبات و روابط و معاملات اقتصادی اثرگذار هستند. مشاهدات و بررسی‌های میدانی «جهان‌صنعت» طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد، با هر بار جهش نرخ ارز، تعداد دلالان خودرو در محلات مختلف پایتخت افزایش می‌یابد و آنها روی صندلی‌های پلاستیکی خود در کنار خیابان، با ایما و اشاره (لمس انگشت اشاره و انگشت شست در حالی که سایر انگشت‌ها جمع شده‌اند) به رانندگان خودروهای عبوری، پیشنهاد خرید خودروی آنها را مطرح می‌کنند که به معنی تقاضای خرید سفته‌بازانه و ایجاد فرصت مناسب برای دلالان است تا تعداد معاملات خود را افزایش دهند و سود بیشتری ببرند.
در این روزها نیز بار دیگر، تعداد دلالان و ایما و اشاره‌ها افزایش یافته است. یعنی اینکه آنها نیز پیش‌بینی کرده‌اند، در شب عید امسال نیز مانند سال‌های گذشته، تقاضای مصرفی برای خرید خودرو افزایش می‌یابد.
با وجود این و حتی با وجود برخی گزارش‌های رسانه‌ای مبنی‌بر ورود تقاضای شب عید به بازار خودرو، همچنان این سوال مطرح است که آیا با افزایش چشمگیر قیمت خودرو، شرایط شب عید در بازار خودرو تکرار می‌شود؟ پیش‌بینی برخی کارشناسان حاکی از بهبود بازار خودرو در روزهای آینده است. در عین حال، با توجه به تغییرات نرخ ارز فعالان بازار خودرو انتظار دارند با افزایش قیمت ارز در بازار غیررسمی، استقبال مردم از خودروهای داخلی نیز بیشتر باشد هرچند این افزایش تقاضا تدریجی خواهد بود.
بازار داغ می‌شود
اسد کرمی، رییس اتحادیه فروشندگان خودرو در پیش‌بینی بازار خودرو به ایرنا گفت: با نزدیک شدن به عید نوروز اکنون شاهد افزایش حضور مشتری و خریداران در بازار خودرو هستیم.
وی افزود: بازار خودرو به آرامی از رکود خارج می‌شود و تجربه چندین‌ساله نشان داده است که تا عید نوروز بازار خودرو بهبود پیدا می‌کند زیرا بخشی از خریداران به‌دنبال تعویض خودرو هستند و برخی هم می‌خواهند خودرویی برای خانواده دست و پا کنند.
رییس اتحادیه فروشندگان خودرو با بیان اینکه مراجعه مردم به بازار خودرو برای خرید آن آغاز شده است، به این نکته اشاره کرد که افزایش نرخ ارز در هفته‌های اخیر هنوز تاثیری در بازار خودرو نداشته است و نتوانسته بازار را به اصطلاح تکان دهد.
کرمی با بیان اینکه گرایش مردم بیشتر به خودروهای شرکتی است تا خرید از بازار آزاد، افزود: قیمت کارخانه‌ای خودروها فاصله زیادی نسبت‌به خودروهای بازار آزاد دارد.
وی با اشاره به قیمت بالای خودروهای وارداتی گفت: قیمت خودروهای وارداتی به خاطر آپشن و کیفیت بالاتر، بالاتر از توان خرید عامه مردم است و از این رو بیشتر تمایل و تقاضا برای خرید به سمت خودروهای داخلی است.
رییس اتحادیه فروشندگان خودرو این نکته را بیان کرد که برخی مدل‌های خودروهای وارداتی مانند فولکس از زمان ورود به کشورمان تاکنون، افزایش قیمت بالایی داشته است.
کرمی تاکید کرد: با افزایش تقاضا برای خرید در بازار انتظار می‌رود ۲۰ تا ۳۰درصد افزایش قیمت در خودروهای داخلی رقم بخورد.
وی با بیان اینکه ترمز قیمت خودروهای مونتاژی کشیده شده است، گفت: از آنجایی که مردم رغبتی به خودروهای مونتاژی ندارند و تنها بعضی مدل‌ها مانند هایما و جک طرفدارهای زیادی دارند، شاهد ثابت ماندن و حتی ارزان شدن قیمت خودروهای مونتاژی هستیم.
رونق در آستانه نوروز
در این حال، رسول سلیمانی، کارشناس بازار خودرو نیز با اشاره به اینکه بازار خودرو در آستانه عید نوروز رونق پیدا می‌کند گفت: بازار خودرو در عید متلاطم و وضعیت خرید و فروش بهتر می‌شود.
وی ادامه داد: همزمان با نزدیک شدن به عید نوروز و نیازهای مصرفی مردم و نگرانی از افزایش قیمت بعد عید عملا باعث رونق بازار خواهد شد.
سلیمانی با بیان اینکه خودرو متناسب با نرخ ارز رشد نکرده است گفت: حتی نرخ رشد قیمت خودروها کمتر از نرخ رشد نقدینگی بوده و بازار خودرو از سایر بازارها عقب مانده است. به احتمال زیاد این عقب ماندنی جبران خواهد کرد و یک رشد قابل‌توجهی را در آینده خواهیم داشت.
کارشناس بازار خودرو واردات خودروهای کارکرده را مانع از افزایش قیمت هیجانی خودرو در آینده اعلام کرد و گفت: با اینکه قانون و آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده وجود دارد اما به‌نظر می‌رسد وزارت صنعت انگیزه‌ای برای واردات این خودروها ندارد.
سلیمانی اظهار کرد: میزان ارز اختصاصی به خودروها امسال کاهش یافته است. با توجه به این امر، بهترین گزینه واردات خودروهای کارکرده است که نیاز به ارز کمتری دارد.
عقب‌ماندگی از نرخ ارز
سعید موتمنی، دیگر کارشناس بازار خودرو نیز درباره پیش‌بینی بازار خودرو می‌گوید: بازار خودرو طی یک‌سال رونقی نداشته و مراجعه‌کننده چندانی به بازار صورت نگرفته است.
وی افزود: همیشه بازار خودرو و بازار ملک به دنبال آرامش هستند. باید در هر صورت نرخ تورم کنترل شود تا عرضه و تقاضا نیاز بازار را تامین کند.
این کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه در یک‌سال گذشته در بازار خودرو افزایش قیمتی قابل‌توجهی نداشتیم، گفت: هر چند در چند ماه گذشته افزایش ۳۰درصدی قیمت خودروهای کارخانه‌ای را داشتیم اما بازار خودرو با توجه به نوسان نرخ دلار، نسبت به بقیه بازارها کمترین رشد را داشته است، به‌عنوان مثال سال گذشته همین موقع قیمت کوئیک اتومات حدود ۴۹۰میلیون تومان بود.
امسال ۶۲۰میلیون تومان یا کوییک دنده ۳۹۵میلیون تومان بود الان ۴۹۰میلیون تومان است.
موتمنی تاکید کرد: بازار خودرو نسبت به سایر بازارها با قیمت ارز همخوانی ندارد و خودرو مسیرش را از نوسان نرخ ارز جدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه ۵۰ نوع خودروی وارداتی بازار را اشباع کرده است، گفت: اگر خودروی وارداتی وارد بازار نمی‌شد خودروهای داخلی و مونتاژ پاسخگوی نیاز مردم نبود و مردم باید خودروهای مونتاژی را دوبرابر قیمت فعلی می‌خریدند.
کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه به خاطر فاصله قیمتی بازار و شرکت‌های خودروساز اکنون مشتری‌های کمتری به بازار مراجعه می‌کنند، افزود: مردم سعی می‌کنند خودروهای مورد نیاز خود را به‌طور مستقیم از شرکت‌های خودروساز خرید کنند.
وی به قدرت خرید مردم در بازار اشاره کرد و گفت: اکنون تمام بازارها رکود است و مردم قدرت خرید ندارند. باید تورم در یک نقطه‌ای کنترل شود و اگر این اتفاق نیفتد، همه آسیب می‌بینند.
موتمنی اضافه کرد: نوسان نرخ ارز قدرت تصمیم‌گیری و خطر‌پذیری را از مردم گرفته و به دلیل آثار روانی آن بر بازار، نوعی سردرگمی ایجاد کرده است.
سرنوشت واردات خودرو در۱۴۰۴
به گزارش «جهان‌صنعت»، راه افتادن واردات خودرو در سال جاری تا حد قابل قبولی توانسته از عطش تقاضای کاذب و سفته‌بازانه در بازار خودرو کم کند. این شرایط می‌توانست با عرضه خودروهای تولید داخل در بازار بورس کالا، فضای بیشتری را از دلالان خودرو بگیرد و متقاضیان مصرفی را به خودروهای مطلوب آنها نزدیک‌تر کند. اما متاسفانه تاکنون وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت چهاردهم به این امر رضایت نداده و بر این باور است که در هیچ کجای جهان، خودرو در بورس کالا عرضه نمی‌شود و محل عرضه خودرو، نمایشگاه اتومبیل است! در مقابل، کارشناسان نیز بر استثنائات دیگر اقتصاد ایران انگشت می‌گذارند و اعلام می‌کنند که ما باید با شرایط خاص کشور خودمان تصمیم گرفته و عمل کنیم.
در این شرایط، آن چنان که تجربه‌های قبلی نشان داده است، عرضه خودرو در بورس کالا منجربه تقویت بنیه مالی شرکت‌های خودروسازی شده و منافع متقاضیان مصرفی را فراهم می‌آورد. چه آنکه از سویی، قیمت تعادلی بازار بورس کالا، منجر به افزایش قیمت کارخانه و تامین نقدینگی بیشتر برای خودروساز می‌شود و از سوی دیگر، محصول نهایی با قیمت کمتری (نسبت به بازار آزاد) به دست متقاضی مصرفی می‌رسد. در عین حال، آنگونه که فرود عسگری، معاون وزیر اقتصاد و رییس کل گمرک ایران، اعلام کرده طی 10ماهه نخست سال جاری، 41297خودرو بنزینی از گمرکات کشور ترخیص شده به ارزش 877میلیون دلار که رشد 740درصدی در وزن و رشد 744درصدی در ارزش داشته است. این نکته قابل ذکر است که تاکنون خودروی کارکرده‌ای از گمرک ترخیص نشده است. میزان واردات خودروهای برقی نیز حدود 8هزاردستگاه بوده است.
براساس این گزارش، طبق بخش اول قانون بودجه۱۴۰۴، ۲میلیارد یورو با تعرفه ۱۰۰درصدی برای واردات خودرو تخصیص می‌یابد. واردات خودرو توسط ایرانیان ساکن خارج از کشور نیز تعیین‌تکلیف شده است.
آنگونه که مهر گزارش کرده، رییس‌جمهور 1۵بهمن‌ماه بخش اول قانون بودجه سال۱۴۰۴ کل کشور را برای اجرا به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. (قانون بودجه)
بررسی بخش مربوط به واردات خودرو
در این قانون نشان می‌دهد که طبق تبصره یک بند «ر» بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است حداقل 2میلیارد (2000000000) یورو از محل اجزا (۱) و (۲) بند «الف» ماده (۱۱) قانون برنامه هفتم پیشرفت یا سایر منابع مورد تایید در هر فصل سال حداقل بیست‌درصد (۲۰درصد) برای واردات خودروی سواری نو و کارکرده (حداکثر پنج سال ساخت) اختصاص دهد.
متقاضیان واردات با رعایت قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب 26/8/1400 با اصلاحات و الحاقات بعدی می‌توانند نسبت به ثبت درخواست واردات خودرو از محل منابع این بند اقدام کنند.
حقوق ورودی خودروهای وارداتی از محل ارز تخصیصی این بند صد‌درصد (۱۰۰ درصد) تعیین می‌گردد.
واردات خودرو موضوع این بند از محل ارز حاصل از صادرات، مشمول رفع تعهد ارزی صادرکنندگان مربوط می‌شود.
واردات خودرو توسط ایرانیان ساکن خارج از کشور (دارای کارت اقامت)، برای هر ایرانی در سال ۱۴۰۴ یک خودرو، خارج از سقف مذکور، بدون انتقال ارز و از محل ارز در اختیار با نرخ صد‌درصد (۱۰۰ درصد) حقوق ورودی مجاز است.
دولت مکلف است نسبت به واگذاری مجوز واردات خودرو به روش رقابتی اقدام کند.
آیین‌نامه اجرایی این بند مشتمل بر نحوه ثبت درخواست واردات و سازوکار واگذاری مجوز واردات به متقاضیان و نیز ایرانیان ساکن خارج از کشور دارای کارت اقامت و نحوه تشخیص منشأ ارز خارجی و مرجع تایید‌کننده آن و پیاده‌سازی روش رقابتی و نحوه تخصیص و تامین ارز بابت واردات قطعات منفصله خودروی سواری متناسب با تخصیص و تامین ارز واردات خودروی سواری نو کارکرده (حداکثر پنج‌سال ساخت) به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی به تصویب هیات‌وزیران می‌رسد.
گفتنی است مجلسی‌ها در لایحه بودجه۱۴۰۴، تعرفه ۶۰درصدی و سقف ارزی 3/3میلیارد یورویی را در مقابل پیشنهاد دولت در لایحه بودجه سقف ارزی 2میلیارد یورویی و تعرفه ۱۰۰ درصدی در نظر گرفته بودند اما در نهایت پس از آنکه مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان بر سر آن به توافق نرسیدند، با رای مجمع تشخیص مصلحت نظام تخصیص ارز ۲میلیارد یورویی و تعرفه ۱۰۰درصدی واردات خودرو در بودجه ۱۴۰۴ تایید شد.