اقتصاد بازار: مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب و کشاورزی و محیط زیست با اشاره به اینکه هنوز برنامه ای برای احیای زاینده رود در این حوضه وجود ندارد، گفت: با درخواست مردم و مقامات استان اصفهان می توان ستاد احیای زاینده رود همانند احیای دریاچه ارومیه تشکیل داد و تا چهار سال آینده این رودخانه از سرآب تا پایاب جاری شود.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد بازار عیسی کلانتری در همایش "نجات زاینده رود از سرآب تا پایاب" با اشاره به اینکه امروز موضوع آب و کمبود آن تنها مختص اصفهان و حوضه زاینده رود نیست و همه کشور با کمبود آب مواجه هستند، تاکید کرد: متاسفانه امروز دریاچه ارومیه، هامون، بختگان، گاوخونی خشک شده و حتی گیلان با داشتن هزار میلیمتر بارش در سال، در حال خشک شدن است.
وی با طرح این سوال که چرا دریاچه ها و رودخانه های کشور در حال خشک شدن است، بیان داشت: با نگاهی به بارش های کشور طی 10 سال گذشته، متوسط بارش های 40 ساله حدود 248 میلیمتر بود که امروز به کمتر از 200 میلیمتر کاهش یافته و میزان بارش های کشور 20 درصد کم شده است.
دبیرکل خانه کشاورز ایران با بیان اینکه دمای کشور 1.5 درجه افزایش یافته است، گفت: هر یک درجه معادل افزایش تبخیر 100 میلیمتر آب است و با وجود این شرایط هنوز ملت ایران در مصرف آب اسراف می کنتد گویی نه انگار که کشور با مشکل کم آبی مواجه است.
وی با اشاره به 200 میلمتر میزان بارش های کشور، بیان داشت: میزان بارش های جهانی نزدیک 800 میلیمتر است و این بدین معناست که ایران تنها یک چهارم متوسط جهانی بارش دارد و از سویی قدرت تبخیر متوسط در کشور 2400 میلیمتر است در حالیکه این عدد در جهان 900 میلیمتر است.
به گفته کلانتری، این شاخص ها حاکی از خشکی کشور و بحران آبی آن دارد و باید در وهله نخست مدیریت آب را اعمال کرد.
وی افزود: بعد از دولتی شدن مدیریت آب در سال 61 قانون توزیع عادلانه آب تقریبا برچیده شد.
مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب و کشاورزی و محیط زیست با اشاره به اینکه 35 سال پیش تراز آبی کشور بالانس بود اما بعد از آن منفی شد، تصریح کرد: تا سال 1360 آب های تجدیدپذیر کشور حدود 132 میلیارد متر مکعب در سال بود که این رقم امروز به کمتر از 88 میلیارد مترمکعب رسیده بدین معنا که نزدیک 44 میلیارد مترمکعب در سال، قدرت آبی کشور کاهش یافته درحالیکه شاهد رشد جمعیت بوده ایم.
وی با تاکید براینکه منایع آبی کشور هیچ وقت همانند سابق نخواهد شد و این را باید در خواب ببینیم، گفت: در این شرایط باید کمبود آب را مدیریت کنیم و با برنامه ریزی پیش برویم.
به گفته کلانتری، امروز کشاورزی و صنعت ما همانند 15 سال پیش حق فکر کردن ندارند و ما باید فکری دوباره کنیم و وظیفه حاکمان این است که با شرایط موجود کشور را اداره کنند.
وی با ابراز تاسف نسبت به اینکه امروز هیچ یک از تالاب های 40گانه کشور وضعیت خوبی ندارند و خشک شده اند، تصریح کرد: متاسفانه بزرگترین رودخانه های کشور همچون کارون و سفیدرود در حال خشک شدن هستند و گیلان به عنوان اولین استان در معرض تهدید قرار گرفته است.
به گفته مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب، امروز روان آب های کشور سال به سال کمتر می شود و باران های ما غیر موثر شده و چیزی به ذخیره آب کشور اضافه نمی کنند همچنین بارش برف به باران تبدیل شده و متاسفانه با وجود سدسازی های متعدد اکثر سدهای کشور خالی است.
وی گفت: متاسفانه در این شرایط سیاست های مصرف آب کشور و حتی برنامه توسعه کشور تغییری نداشته و برنامه ریزان کشور به مساله آب بی توجه هستند و یا هنوز بحران را باور نکرده اند.
کلانتری با تاکید بر اینکه بحران کمبود آب، کشور را فرا گرفته و جنگل های زاگروس در حال خشک شدن است، گفت: متاسفانه کشور در 35 سال گذشته به مساله تجدیدپذیری و جامع نگری آب بی توجه بوده و سدسازی کرد اما امروز آب نداریم.
وی تصریح کرد: در این شرایط مردم اصفهان و حوضه زاینده رود اگر به فکر زاینده رود نباشند نیابد از بقیه انتظار داشت.
به گفته مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب، زاینده رود باید توسط خود زاینده رودی ها احیا شود و آبی در جای دیگر کشور وجود ندارد که با انتقال آن، این رودخانه احیا شود و حتی خود کارون هم آب ندارد.
وی بیان داشت: اگر فکر کنید از کارون، خلیج فارس و خرز آبی به اصفهان می آید، اشتباه است.
کلانتری در خصوص دریاچه ارومیه، بیان داشت: در این دریاچه 13 میلیارد تن نمک خوابیده بود و طوفان های نمکی در راه بود چرا که آب این دریاچه را برای توسعه کشاورزی استفاده کرده بودند.
وی با تاکید براینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه حدود 3 سال پیش وضعیت این دریاچه را از گذشته تا به حال بررسی کرد، گفت: دولت به اتفاق مردم، دریاچه ارومیه را خشکانده بودند بنابراین دلایل خشکی این دریاچه مشخص و به اجماع مقامات، تصمیمات لازم در خصوص آن گرفته شد.
دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه عملیات اجرایی احیای دریاچه ارومیه از دی ماه 93 به ریاست معاون اول رئیس جمهور آغاز شد، بیان داشت: اولویت اول دریاچه ارومیه جلوگیری از زیرگردها بود در که سال اول 38 درصد ریزگردهای نمکی کاهش یافت و امیدواریم امسال 60 درصد ریزگردها کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه شاه بیت احیای دریاچه ارومیه، کاهش آب بخش کشاورزی است و مردم آن همکاری لازم را در این خصوص کردند، تصریح کرد: الگوی احیای دریاچه ارومیه را می توان برای دیگر حوضه های آبی اجرا کرد و حتی برای حوضه زاینده رود به کار گرفت.
کلانتری تاکید کرد: امروز حال دریاچه ارومیه بهتر شده و پیش بینی می‌کنیم امسال یک میلیارد متر مکعب آب اضافه بیاوریم و وارد دریاچه کنیم و پیش بینی می‌شود که در سال 1402 یا 1403 دریاچه ارومیه به حالت اکولوژیکی خود باز گردد.
به گفته وی، هزینه احیای دریاچه ارومیه 7 میلیارد دلار است و اگر دولت این هزینه را نمی کرد باید بالای هزار میلیارد دلار صرف جابجایی تبریز می کرد.
دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر اینکه وزارت نیرو از سال گذشته حق آبه های زیست محیطی و تالاب ها را مشخص کرد، گفت: الگوی احیای دریاچه ارومیه باید برای زاینده رود نیز در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه وزارت نیرو حق آبه‌های زیست محیطی تالاب‌ها را معین کرده که طبق آن یک میلیارد و 800 میلیون مترمکعب آب کارون به خلیج فارس و 170 میلیون متر مکعب آب زاینده رود باید به گاوخونی سرازیر شود، تصریح کرد: باید این سهم‌ها رعایت شود چون مطابق دستور وزارت نیرو حق آبه‌های زیست محیطی اولویت نخست هستند، یعنی اگر 170 میلیون مترمکعب آب در زاینده رود باشد باید همه آن به گاوخونی بریزد و غیر از این هم وجود ندارد همچنین باید در هر ثانیه 5.5 متر مکعب آب به گاوخونی بریزد.
کلانتری بیان داشت: در اصفهان باید 10 درصد مصرف آب کشاورزی را کم کرده و به موازات آن برای افزایش بهره وری آب سرمایه گذاری کنیم.
وی با تاکید بر اینکه در شرایط موجود باید به صورت ریاضتی آب در کشور و حوضه زاینده رود مصرف شود، گفت: نیابد شرق اصفهان را تعطیل کرد و غرب را زنده نگه داشت.
مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب و کشاورزی و محیط زیست با اشاره به اینکه با برنامه ریزی وزارت نیرو، حدود 15 درصد آب حوضه زاینده رود متعلق به چهارمحال و بختیاری و 78 درصد متعلق به اصفهان است، تاکید کرد: در اصفهان توزیع آب باید بر اساس یک برنامه ریزی عادلانه انجام شود و اگر ستاد احیای حوضه زاینده رود تشکیل شود در یک برنامه منسجم از بالا به پایین و با رعایت اولویت های مصرف براساس عدالت اجتماعی حداکثر تا چهار سال آینده زاینده رود احیا خواهد شد اما باید بپذیریم که مصرف آب را کاهش دهیم.
وی افزود: براساس تخصیص وزارت نیرو، سهم بالادست تا پایین دست زاینده رود تعیین شده و از یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب آب در این حوضه، 235 میلیون متر مکعب سهم چهارمحال و بختیاری و 100 میلیون مترمکعب سهم استان یزد است.
کلانتری با اشاره به اینکه هنوز برنامه ای برای احیای زاینده رود در این حوضه وجود ندارد، تاکید کرد: امروز وقت آن رسیده که در بودجه سال آینده ردیف بودجه ای برای احیا زاینده رود قرار گیرد و اگر طی 6 ماه آینده اصفهانی ها و نمایندگان این استان و در صدر آن استاندار اصفهان از دولت بخواهند با روشی شبیه دریاچه ارومیه برای زاینده رود نیز ستاد ایجاد ایجاد کنند و در سال 96 نیز کار اجرایی آغاز شود تا چهار سال آینده این حوضه احیا می شود.
به گفته وی، برنامه احیای زاینده رود باید از بالا به پایین به صورت یک کاسه دیده شود و با مدیریت شعاری مشکل زاینده رود حل نمی شود.