کلاهبرداری در فضای مجازی موضوعی است که همه درباره آن داستانهای بسیاری شنیدهایم. از گرفتن اطلاعات بانکی و خالی کردن حسابها گرفته تا هک کردن حسابهای کاربری و درخواست پول از دوستان و آشنایان افراد. با این حال یکی از روشهایی که شاید کمی هم وسوسهانگیز باشد؛ وعده پرداخت دستمزد در ازای اضافه کردن مخاطبان افراد به گروهها و کانالهای تلگرامی است.
دنیای اقتصاد نوشت: در این ترفندها که مبالغ بالایی نیز پیشنهاد میشود گروههای ذکر شده با ادعای حمایت از افراد خاص یا حتی انتساب به مراجع رسمی از جمله بانکها یا شرکتها و حتی بانکمرکزی سراغ افراد میآیند و ادعا میکنند از این طریق درحال پرداخت تسهیلات فوری هستند. البته معمولا پس از اضافه کردن مخاطبان مبالغ وعدهداده شده به حسابها واریز نمیشود و حتی در برخی موارد گفته میشود پاداشها به شرط پرداخت حق رسید یا خرید محصولات واریز خواهد شد که البته پس از آن هم پولی به فریبخوردگان داده نمیشود. با این حال سرنوشت همه این گروهها استفاده برای تبلیغات یا حتی فروش آنهاست. در این بین استفاده از کارتهای بانکی و کدملیهای اجارهای برخورد با این کلاهبرداران را سختتر نیز میکند. بر همین اساس مراجع قضایی ضمن توصیه به خودداری از پرداخت وجوه به این گروهها، به صاحبان کارتهای اجارهای نیز هشدار میدهند که در صورت شناسایی مشمول مجازات خواهند شد.
با گسترش استفاده از فضای مجازی طی سالهای گذشته، به دلیل ناآگاهی برخی از افراد این بستر فضای مناسبی برای شیوع کلاهبرداری شده است. هر چند با اطلاعرسانیهای انجام شده دیگر روشهایی از جمله خالی کردن حساب و گرفتن اطلاعات کارتهای بانکی چندان کارساز نیست اما کلاهبرداران نیز سراغ روشهای جدیدتری رفتهاند. یکی از این روشها، پرداخت حقالزحمه به افراد به ازای اضافه کردن مخاطبان خود به گروههای تلگرامی است.
بدون شک هر فردی در فضای مجازی با گروههای تلگرامی به این عنوان مواجه شده است. گروههایی با تعداد اعضای بسیار بالا که ادمینهای آن ادعا میکنند در صورتی که تعداد بالایی از مخاطبان خود را به این گروهها اضافه کنید به شما مبالغ بالایی پرداخت میکنند. برای مثال گفته میشود که اگر ۱۰۰نفر را به این گروهها اضافه کنید مبلغی حدودی ۱۰میلیون تومان به حساب شما واریز خواهد شد. بعضی از این گروهها با عنوان حمایت از افراد یا گروههای خاص ایجاد میشوند و برخی خود را منتسب به نهادهای رسمی از جمله بانکمرکزی یا بانکها اعلام کرده و ادعا میکنند از این طریق درحال پرداخت تسهیلات فوری هستند.
تجربه افراد نشان داده است که اعتماد به این گروهها نه تنها عایدی نصیب افراد نخواهد کرد بلکه حتی در مواردی آنها را دچار ضرر و زیان خواهد کرد. هرچند این گروهها در نهایت مبلغی را به کسانی که فریب آنها را میخورند پرداخت نخواهند کرد اما در مواردی به افراد میگویند برای دریافت پاداش خود ابتدا باید مبلغی را به عنوان حق رسید پرداخت کنند. برای مثال یکی از این گروهها برای پرداخت حدود ۱۰میلیون تومان پاداش ۶۰۰هزارتومان حق رسید دریافت کرده و تاکید میکند امکان کسر حق رسید از پاداش فرد وجود ندارد. یا برای مثال در مواردی به افراد گفته میشود به دلیل بالا بودن تعداد واریزیها، زمان پرداخت بسیار طولانی خواهد بود و برای اینکه در اولویت واریزی قرار گیرند لازم است بستههای ویژهای را خریداری کنند. البته در همه این موارد پس از دریافت وجوه از افراد واریزی برای آنها انجام نخواهد شد. حتی این امکان نیز وجود دارد که پس از گرفتن اطلاعات بانکی افراد حساب آنها خالی شود.
شاید به نظر برسد که کلاهبرداری بودن چنین ادعاهایی واضح به نظر میرسد و کسی نباید فریب آنها را بخورد اما در برخی از این گروهها رسیدهایی از واریزیهای انجام شده و همچنین مکالماتی میان افرادی که به سایر اعضای گروه اطمینان میدهند مبالغ گفته شده برای آنها واریز شده است وجود دارد که باعث میشود برخی افراد دست به انجام آن بزنند. همچنین از طرف دیگر ارقامی که به عنوان حق الزحمه یا پاداش در این گروهها مطرح میشود گاهی بسیار بالا بوده و همین باعث میشود برای برخی وسوسهانگیز باشد.
نکته مهم این است که ضرر و زیان مالی افراد، تنها آسیب این اقدامات مجرمانه نیست. به این معنی که حتی اگر افراد مبالغی را تحت عنوان حق رسید برای صاحبان این گروهها واریز کنند یا حتی این کار را نکرده و در نهایت تنها پاداش خود را دریافت نکنند؛ تعداد بالای افرادی که به این گروهها اضافه شدند این گروهها را بزرگتر کرده و در نهایت باعث میشود افراد بیشتری فریب آن را بخورند. همچنین یکی دیگر از دلایلی که افراد به چنین ترفندهایی دست میزنند این است که با جذب افراد و بالا بردن تعداد اعضای کانال یا گروههای تلگرامی خود، از آن برای تبلیغات استفاده کرده یا گروه یا کانال را با قیمتهای بالا به فروش برسانند.
یکی از موضوعاتی که باعث میشود برخورد قضایی با این ترفند کلاهبرداری مشکل باشد؛ استفاده از کارتهای اجارهای است. این مساله نه تنها باعث میشود که ردیابی افراد دشوارتر شود؛ بلکه در صورتی که فردی حساب و کدملی خود را به فرد دیگری اجاره دهد و وجوهی را که منشأ آنها از اعمال مجرمانه بوده در حساب خود نگهداری کند یا موجب نقل و انتقال آن شود، علاوه بر معاونت در جرم اصلی و تحمل مجازات مقرر برای آن جرم، به جرم پولشویی که مجازات آن استرداد تمام وجوه تراکنششده و سود بانکی مقرر و همچنین جزای نقدی به میزان یکچهارم مبالغ تراکنششده است، محکوم میشود.