به دنبال کسادی بازار مسکن در تابستان که نقطه اوج آن رکود تاریخی در شهریورماه با ۲۸۰۰ قرارداد خرید و فروش در تهران بود، معاملات به تدریج افزایش یافت؛ تا جایی که میتوان گفت در ماههای آذر و دی، بازار کاملا رونق گرفته است. در شهر تهران جهش معاملاتی از آذرماه آغاز شد که طبق آمار وزارت راه و شهرسازی، تعداد قراردادها تنها در یک ماه ۱۳۷ درصد بالا رفت و البته با افزایش ۶.۸ درصدی قیمتها همزمان با تغییر قیمت بنزین همراه بود. روند افزایش معاملات در دیماه نیز ادامه یافت و شاهد رشد ۱۲ درصدی معاملات نسبت به ماه قبل و ۵۸ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل بودیم. معاملات هماکنون به مرز ۱۰ هزار واحد رسیده که تقریبا با دورههای رونق برابری میکند.
درخصوص قیمتها نیز اگر شوک افزایش قیمت بنزین و افزایش نرخ ارز در آذرماه به همراه اثر رشد معاملات که به افزایش ۶.۸ درصدی قیمت مسکن منجر شد را در نظر بگیریم، باید گفت بازار به شرایط واقعی خود یعنی رونق غیرتورمی نزدیک شده است. قیمت مسکن شهر تهران در دیماه ۱۳۹۸ به میانگین ۱۳ میلیون و ۸۸۲ هزار تومان در هر متر مربع رسیده که سه درصد نسبت به ماه قبل و ۴۲ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش نشان میدهد. ظاهرا سرعت رشد قیمتها در دیماه گرفته شده، زیرا افزایش سه درصدی ماهانه با توجه به رشد بیش از ۱۰۰ درصدی معاملات طی دو ماه اخیر نمیتواند جهش سنگینی تلقی شود.
به نظر میرسد بازار مسکن برای رونق معمول شب عید آماده شده، اما این بار قرار نیست قیمتها جهش کند. سال قبل رشد ماهانه قیمت مسکن در تهران ۷ تا ۸ درصد بود اما در ۱۰ ماهه امسال میانگین رشد ماهانه به ۲.۴ درصد رسیده است. این در حالی است که اردیبهشت امسال رشد ماهانه قیمت ۱۱.۴ درصد بود که بالاترین میزان افزایش در دو سال اخیر محسوب میشود، اما پس از آن شیب کلی قیمتها رو به پایین بوده است. بخصوص اینکه یکی از دلایل رشد میانگین قیمت در آذرماه به افزایش شدید نرخ در منطقه ۱ مربوط میشد. ماه گذشته قیمت در منطقه ۱ معادل ۳۴ درصد بالا رفت که البته جزو ۹ منطقهی پرتقاضای تهران محسوب نمیشود، اما جهش سنگین قیمتی در آنجا بر معدل کل اثرگذار بود. به بیان دیگر کف بازار، خبری از رشد لجامگسیخته قیمت نیست.
نکتهی دیگر اینکه با وجود تنشهای اخیر منطقهای معاملات مسکن نه تنها کاهش نیافته بلکه ۱۲ درصد بالا رفته است. فعالان بازار مسکن معتقدند که وضعیت نسبتا خوب بازار تا انتهای سال جاری ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر سیگنالهایی از افزایش توان متقاضیان دریافت میشود. اگر مطابق اعلام کمیسیون تلفیق مجلس، حداقل حقوق در سال آینده به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برسد و حقوق گروههای مختلف نیز افزایش ۱۵ درصدی پیدا کند، توان خانوارها برای دریافت تسهیلات مسکن نیز بالا میرود که میتواند به افزایش نسبی معاملات کمک کند. از سوی دیگر روز سهشنبه ۱۷ دیماه وام اوراق مسکن از ۱۲۰ میلیون به ۲۴۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد. اقساط این وام ماهانه ۴.۳ میلیون تومان با نرخ سود ۱۷.۵ درصد و دوره بازپرداخت ۱۲ ساله است.
افزایش نسبی معاملات، تنها به شهر تهران محدود نمیشود. مطابق اعلام اتحادیه مشاوران املاک، دیماه ۱۳۹۸ در کل کشور ۵۶ هزار و ۳۹۳ مبایعهنامه امضا شده که نسبت به ۴۷ هزار و ۹۹ قرارداد خرید و فروش در ماه قبل ۱۹ درصد و نسبت به ۵۰ هزار و ۱۵۸ معامله دیماه ۱۳۹۷ بالغ بر ۱۲ درصد افزایش یافته است.
بازار مسکن در شرایطی به رونق نسبی رسیده که نرخ ارز در هفتههای اخیر ثبات داشته و تنشهای منطقهای نیز فروکش کرده است. با این حال گزارشهایی از افزایش قیمتهای پیشنهادی مسکن در بعضی محلههای نیمه شمالی تهران به گوش میرسد اما مشاوران املاک میگویند که خرید و فروش با نرخهای بالا صورت نمیگیرد و عمده معاملات در واحدهای زیرقیمت انجام میشود.