رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی ایران با اشاره به اصرار دامداران به افزایش قیمت و مقاومت واحدهای لبنی در برابر این خواسته گفت: «دامداران از عرضه کافی شیرخام به برخی از کارخانه‌های لبنی خودداری می‌کنند و شیرخام خود را به تولیدکنندگان شیرخشک می‌فروشند تا واحدهای لبنی را متقاعد به افزایش قیمت خرید کنند.»
چنانچه روابط عمومی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران خبرداده، احتمال آزادسازی واردات و صادرات شیرخشک با تعرفه گمرکی ٤درصد و ارز نیمایی وجود دارد. این تصمیم به معنی برهم‌خوردن بیشتر توازن در بازار شیر به نفع تولیدکنندگان شیرخشک است.
باکری توضیح داد که قیمت شیر مصوب تنظیم بازار ٢٣٩٠تومان است، اما تولیدکنندگان آن را به قیمت ٢٧٥٠ تا ٢٩٠٠ تومان می‌فروشند: «برخی تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی که از خریدن شیرخام با نرخ بالاتر از نرخ مصوب امتناع می‌کنند، با کمبود شیرخام در خط تولید خود مواجه هستند.»
سعید سلطانی، مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور نهم آبان ماه اعلام کرد که ۷۰ درصد دامداری‌های سنتی و نیمه‌صنعتی زیر قیمت مصوب شیر خام خود را عرضه می‌کنند: «تنها چند درصد از دامداری‌های صنعتی کشور به دلیل بالابودن چربی و پروتیینِ شیر تولیدی، محصول خود را با قیمت ۲ هزار و ۶۰۰ تا ۲ هزار و ۷۰۰ تومان در اختیار کارخانه‌های لبنی قرار می‌دهند.»
خردادماه امسال ستاد تنظیم بازار با افزایش نرخ هر کیلو شیر خام به ۲ هزار و ۵۷۰ تومان موافقت نکرده بود، اما به نظر می‌رسد دامداران قیمتی بالاتر از قیمت پیشنهادی را به بازار تحمیل کرده‌اند. تصمیم دامداران در حالی اتخاذ شده که دبیر کانون انجمن گاوداران ٣٠ مهر ماه اعلام کرده بود درخواست افزایش قیمت شیرخام به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارایه شده و تصریح کرده بود که چاره‌ای جز افزایش قیمت وجود ندارد. علی آقابابایی یکی از دلایل لزوم افزایش قیمت شیر را هزینه‌هایی غیر از غذای دام، از جمله ذرت دانه‌ای، کنجاله سویا و جو عنوان کرد، چون سه محصول مذکور با ارز ٤هزارو٢٠٠ تومان به کشور وارد می‌شود.
افزایش مکرر قیمت شیر
با وجود تذکر وزیر کشور
اظهارات دبیر انجمن صنایع لبنی ایران دیروز درحالی مطرح شد که کمتر از ٢٤ ساعت قبل از آن، عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور تاکید کرده بود روند افزایش قیمت در حوزه لبنیات حتما باید مدیریت شود: «در جلسه ستاد اطلاع‌رسانی و تبلیغات اقتصادی کشور مقرر شد سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی طی جلساتی قیمت تمام‌شده محصولات را با احتساب سود مناسب تعیین کنند تا با شرایط کنونی هم مصرف‌کنندگان و هم تولیدکنندگان مورد توجه باشند.»
افزایش قیمت لبنیات درحالی صورت می‌گیرد که بازار کشور در یک سال اخیر بارها افزایش قیمت را شاهد بوده است. تیرماه ١٣٩٨ مرکز آمار ایران اعلام کرد قیمت انواع محصولات لبنی به‌طور متوسط نسبت به سال گذشته با افزایش ۵۰ درصدی مواجه بوده است: «قیمت هر بطری شیر پاستوریزه یک لیتری به‌طور متوسط ۶۶درصد، ماست پاستوریزه یک کیلوگرمی
۵۶ درصد، پنیر ایرانی پاستوریزه ۵۰۰ گرمی ۴۸ درصد و کره پاستوریزه نیز ۲۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.»
قیمت شیر در حالی رو به فزونی گرفته که رسانه‌های رسمی به طور مستقیم و غیرمستقیم به کیفیت پایین شیر تولیدی اشاره می‌کنند. ویدیوهای بسیاری در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که نشان می‌دهد بعضی از شیرهای موجود در بازار، ترکیبی از آب و مواد افزودنی از جمله رنگ هستند. شایعات اخیر درباره واردات ذرت آلوده به کشور هم به وحشت مردم از کیفیت شیر دامن زده است.
در یک‌ماه اخیر برخی مسئولان اعلام کردند حجم زیادی ذرت خوراک دام و طیور آلوده به سم آفلاتوکسین وارد کشور شده است. البته وزارت جهاد کشاورزی، سازمان ملی استاندارد و گمرک آلودگی ذرت‌ها را تکذیب کردند. آنها توضیح دادند که میزان آفلاتوکسین در ذرت‌ها بر اساس استانداردهای سختگیرانه ایران بالاست و این میزان در برخی کشورها مجاز است. مقامات مسئول تصریح کرده‌اند ذرت‌های آلوده به این سم از انبارهای گمرک ترخیص نشده‌اند و باید درباره سرنوشت آنها تصمیم‌گیری شود.
توزیع شیر رایگان در مدارس
از اولویت خارج شده
از سوی دیگر، سرانه مصرف شیر در ایران کمتر از استانداردهای جهانی است. در سال‌های اخیر با کاهش قدرت خرید مردم مصرف لبنیات هم کاهش یافته است. بنابر آماری که ٢٠ آبان صادق خلیلیان، وزیر سابق جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد، شیر و ماست خانوار شهری در سال ٩٠ به میزان ٢٥٠کیلوگرم بوده که در سال ٩٦ به ٢١٢ کیلوگرم کاهش یافته است.
برای جبران مصرف کم شیر در اواسط دهه ١٣٧٠ برنامه کشوری تغذیه‌ای شیر مدرسه برای دانش‌آموزان مطرح شد و از سال١٣٧٩ به طور آزمایشی به اجرا درآمد. به دلایل مختلف، این طرح هم در سال تحصیلی جاری به درستی اجرا نشده است.
برخلاف سال‌های ۹۶ و ۹۷ که ردیفی برای شیر مدارس در بودجه کشوری در نظر گرفته نشده بود، در سال‌جاری ۲۰۰میلیارد تومان به منظور توزیع رایگان شیر مدرسه به تصویب مجلس رسیده و به دولت ابلاغ شده است. اما به نظر می‌رسد به دلیل کمبود بودجه در سال‌جاری، شیر مدارس به اجبار از اولویت خارج شده است. حسین مدرسی خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت مردادماه امسال تصریح کرد که طرح توزیع شیر رایگان مدارس به ١٠ استان کمتربرخوردار کشور محدود شده و تنها به مدارس دولتی و مهدهای‌کودک تعلق می‌گیرد.
این درحالی است که بنابه توصیه پزشکان، نوشیدن شیر راهکاری برای دفع سموم در شرایط آلودگی هواست و در روزهای بحرانی آلودگی هوا، نوشیدن شیر الزامی است. روز ١٩ آبان اعلام شد که به دلیل آلودگی هوا مدارس پایتخت یک هفته تعطیل می‌شود، با وجود این، خبری از تغییر تصمیم آموزش‌وپرورش درباره تخصیص شیر به مدارس نیست.
در عین حال، بودجه طرح‌های دیگری از جمله وارنیش فلوراید که به عنوان یکی از جدیدترین روش‌های درمانی برای مقابله با پوسیدگی دندان معرفی شده، قطع نشده است و بر اساس برنامه قبلی در مدارس به اجرا درمی‌آید.