کارنامه صادراتی فولادسازان اگرچه در نیمه اول امسال از رشد صادرات فولاد حکایت دارد، اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد این روند رو به رشد در نیمه دوم سال‌جاری با همان شتاب ادامه نداشته است. فعالان صنعت فولاد در ترسیم چشم‌انداز صادرات فولاد در نیمه دوم امسال، دو عامل داخلی و بیرونی را در افت رشد صادرات فولاد موثر می‌دانند. به اعتقاد آنها از یکسو دلیل این افت به قوانین دست‌وپاگیر صادراتی سیاست‌گذار گره خورده و از سوی دیگر تحریم‌های جدید بین‌المللی هستند که تولیدکنندگان فولاد را با چالش‌های صادراتی مواجه خواهد کرد.
صادرات در
حوزه فولاد آزاد است
جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص کاهش صادرات فولاد گفت: متاسفانه در نیمه دوم سال همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، صادرات فولاد کاهش داشته است. اگر با همین روند پیش برویم، بعید است که به صادرات ۹ میلیون تن فولاد دست یابیم. این در حالی است که پیش‌بینی شده بود امسال ۱۲ میلیون تن صادرات فولاد محقق شود. اکنون صادرات در این حوزه آزاد شده و دیگر مشروط نیست و هر کسی که در حوزه فولاد فعالیت دارد می‌تواند صادرات داشته باشد. اما این موضوع کفایت نمی‌کند. کارخانه‌ها اکنون به مرحله دپو کالای خود نزدیک شده‌اند.
مسکن
از رکود خارج شود
خداداد غریب‌پور، رئیس هیات عامل ایمیدرو عنوان کرد: در سه ماه آخر امسال ظرفیت تولید فولاد به‌دلیل اینکه ساخت‌وسازها تحت تاثیرسرما قرار می‌گیرد و فعالیت‌های بخش مسکن کمتر می‌شود، پیش‌بینی ما این است که ظرفیت تولید فولاد مناسب نخواهد بود. از دیدگاه من، تمرکز باید روی مواردی باشد که راهگشا باشد. تولید داخل به پارامترهای داخلی باز می‌گردد که در نتیجه آن باید بودجه‌های عمرانی افزایش پیدا کند و بخش مسکن از رکود خارج شود. اما به لحاظ بودجه، شرایط ما شرایط بسیار خاصی است. زیرا امروز ما تحریم هستیم و مانند سابق نمی‌توانیم جایی برای مانور داشته باشیم. هر کدام از شرکت‌های بزرگ ما در زمینه فولاد، باید موارد خود را مطرح کنند تا برای خروج از این وضع راهی پیدا کنیم.
حفظ
وضعیت تولید
سیدحسین هاشمی نیز با اشاره به وضعیت موجود در کشور عنوان کرد: یکی از مسائلی که اکنون در کشور مطرح است، حفظ وضعیت تولید مخصوصا در صنایع پایین‌دستی فولاد است. صنایع پایین‌دست فولاد به دلیل اینکه در شهرهای کوچک به‌صورت گسترده وجود دارند اگر آسیب ببیند به لحاظ امنیتی و اشتغال با مشکلاتی مواجه خواهیم شد. به همین دلیل باید به این صنایع توجه شود. اما نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، بحث منابع ریالی است. بنابراین باید این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که چه کاری انجام دهیم که منابع ریالی که مورد نیاز واحدهای تولیدی هستند نیز با مشکل مواجه نشود تا حداقل نیاز اولیه آنها مغفول نماند.
قوانین دست‌وپاگیر
حذف شوند
مصطفی موذن‌زاده نیز گفت: موضوع قابل‌توجه این روزهای فعالان اقتصادی این است که هم صادرات می‌کنند و هم باید ارزش‌افزوده آن را بپردازند. اما اخیرا زمزمه‌هایی ایجاد شده مبنی بر اینکه اگر فعال اقتصادی بخواهد ارز را به صرافی‌ها بفروشد، صراف‌ها می‌گویند در سیستم مالیاتی این فرآیند آغاز شده که خرید و فروش داخلی مشمول ارزش‌افزوده می‌شود. این موضوع برای صادرکنندگان بسیار خطرناک است. مضاف بر این قیمت حمل‌ونقل هم افزایش پیدا کرده که در نتیجه آن هزینه‌های صادراتی نیز روند صعودی به خود گرفته‌اند. با این حال فرآیند صادرات هم از لحاظ قیمت‌های جهانی و هم از لحاظ قیمت‌های حمل و نقل تحت فشار است. دولت باید قوانین دست‌وپاگیر را از سر راه تولیدکنندگان بردارد و قوانین صادراتی را مقداری راحت‌تر کند.
تهاتر را
توسعه دهیم
رضا اشرف سمنانی، مشاور مدیرعامل شرکت میدکو به چالش‌های صادراتی اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد با وجود چالش‌هایی که در بخش صادرات وجود دارد، باید به دنبال کیس‌های خاصی بود. اما موضوع دیگری که باید مطرح شود، بحث تهاتر است. سال‌های سال ما فولاد را با گاز تهاتر می‌کردیم و هیچ بانکی درگیر تعاملات نمی‌شد. به نظر می‌رسد باید موضوع تهاتر را بیشتر توسعه دهیم و از سیستم مالی کنار بکشیم. از سوی دیگر باید یکسری حمایت‌ها شود تا با وارد کردن برخی شوک‌ها بتوان این وضعیت را کنترل کرد. برخی از امتیازها را می‌توان در پروسه‌های کوتاه‌مدت مثلا سه‌ماهه به صادرات داد. این موضوع یک اثرروانی مثبت به جا خواهد گذاشت. به‌طور مثال برای بحث‌های حمل‌ونقل می‌توان امکاناتی را تخصیص داد. زیرا حمل و نقل در شرایط فعلی بسیار گران است.
موانع داخلی
برداشته شود
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران هم در این نشست گفت: من فکر می‌کنم دولت دست از سر صادرات و تولیدکنندگان بردارد، بسیاری از مشکلات به خودی خود حل خواهد شد. مگر تا دیروز پیمان‌سپاری ارزی نبود، ارز وارد کشور نمی‌شد؟ واقعیت این است موانعی که ایجاد کرده‌اند باعث بروز چنین مشکلاتی شده است. بانک مرکزی و وزارت صمت باید تولیدکننده را رها کنند تا مشکلات حل شود. اکنون در پیمان‌سپاری ارزی و هزینه‌های حمل‌ونقل با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم. در بودجه درآمدهای مالیاتی را افزایش داده‌اند، اگر جلوی فرارهای مالیاتی را بگیرند مشکلی نیست اما فشار روی تولیدکنندگان می‌گذارند تا مالیات بگیرند. جالب است در این شرایط که تمام هزینه‌ها افزایش پیدا کرده است، میزان مالیات‌ستانی از تولیدکننده نیز روند صعودی گرفته است. در این شرایط اگر موانع داخلی از میان برداشته شود، تحریم‌های خارجی خیلی فشار نمی‌آورد.
اگر تحریم‌ها
طولانی‌مدت باشد!
احمد دوست‌حسینی نیز گفت: برخی‌ها می‌گویند این تحریم‌ها کوتاه‌مدت است و زمستان سختی است که می‌گذرد. اما اگر تحریم‌ها سخت و طولانی‌مدت بود، چه باید کرد. وقتی می‌گویم قیمت‌های صادراتی به دلیل مشوق‌های صادراتی غیرواقعی اظهار شده است و آن طرف هم می‌گویم ارز صادراتی حتما برمی‌گردد، باید همه گروه‌ها را مدنظر قرار دهیم تا جو منفی شدیدی علیه کسی راه نیفتد.
بحران‌های اقتصادی
تعادل را برهم می زنند
محمود اسلامیان نیز عنوان کرد: تحریم‌های آمریکا با این عنوان که نارضایتی ایجاد کنند شکل گرفته است. بحران‌های اقتصادی وسیله‌ای است که تعادل را در کشور برهم زنند، بنابراین پیشنهاد من این است که کارگروهی توسط وزارت صمت تشکیل شود تا به یک جمع‌بندی برسیم و متناسب با این تهدیدها بسترسازی کنیم.