اقتصاد بازار: مصاحبه حاضر با خانم دیانا کینچ از سردبیران ارشد مؤسسه پلتس Platts انگلستان است. وی تاکنون از چند کارخانه فولاد در ایران بازدید داشته و در دومین اجلاس بین المللی معدن و صنایع معدنی که در تاریخ 20 و 21 آذر ماه امسال در مرکز همایش های صدا وسیما برگزار شد، نیز حاضر بود. کینج، اما یک پیام ویژه برای تولید کنندگان ایرانی نیز داشت: با سرمایه گذاران بالقوه در خارج از ایران به مذاکره بپردازید، نوآوری داشته باشید و اجازه ندهید واردات، رشد بازار داخلی شما را از آن خود کند.

اقتاصد بازار: شما درباره سطح فعلي قيمت ها و توليد فولاد در دنيا چه نظري داريد ؟
در باقي مانده سال 2016 قيمت ها به ويژه در اتحاديه اروپا و آمريكا روندي افزايشي خواهد داشت . قيمت محصولات فولادي در سال 2015 كاهش قيمت حدود 40 درصد را تجربه نمود و الان كمي بهبود يافته است . اين بهبود شرايط براي بازار فولاد دلايلي داشته که يكي از آنها افزايش سطح تقاضا در بسياري از كشورها بود؛ زيرا در بسياري از بازارها بعد از بحران اقتصادي كه در سطح جهاني رخ داد سطح تقاضا براي سال ها بدون تغيير باقي مانده بود از طرف ديگر قيمت ها هم روندي افزايشي داشته است؛ زيرا سياست هاي حمايتي از سوي دولت ها هم افزايش یافته. بيشترين اقدامات در سالهاي 2015 و 2016 از سوي آمريكا و اتحاديه اروپا صورت گرفته و كمك كرده تا قيمت ها در بازارهاي آن ها همچنان بالا باقي بماند . به نظر مي رسد فرصت براي بهبود بيشتر قيمت ها هم وجود دارد . توليد جهاني فولاد نیز به آرامي روندي افزايشي را طي مي كند تا افزايش ملايم تقاضا در بازار را پوشش دهد.

اقتصاد بازار: ارزيابي شما از سرمايه گذاري ها و توليد فولاد در ايران چيست ؟
براساس گزارش هاي موجود سرمايه گذاران خارجي همچنان در مورد سرمايه گذاري در ايران محتاط عمل مي كنند که مشكلات بانكي و پرداخت ها يكي از دلايل آن است. در حالي كه تحريم ها عليه ايران در ‍ژانويه 2016 برطرف شده اما آمريكا همچنان برخي تحريم هاي اقتصادي را بر ضد ايران حفظ كرده است يعني براي كمپاني هایي كه در آمريكا قرار دارند و يا ارتباطات بانكي گسترده با اين كشور دارند، سهيم شدن در سرمايه گذاري را در ايران بسيار مشكل کرده است . زماني كه آمريكا اين تحريم ها را برطرف كند و بانك ها بدون محدوديت در ايران فعاليت كنند، سرمايه گذاران خارجي به ايران سرازير مي شوند . ايران بازار بزرگي براي آن ها است و جلوي تقاضاها براي سرمايه گذاري در بخش هاي مختلف در ايران مدت زمان زيادي است كه گرفته شده است . به عنوان مثال اساساً سرمايه گذاران خارجي تنها زماني به صنعت معدن ايران وارد خواهند شد كه محدوديت ها براي استفاده از دلار آمريكا در ايران برداشته شود اين موضوع در ماه اكتبر و در جمع گروهي از سرمايه گذاران معدني در لندن عنوان شد . اتفاق افتادن اين مورد در هاله اي از ابهام قرار دارد. نتيجه انتخابات آمريكا كه مشخص شد ، بايد ببينيم نتيجه انتخابات رياست جمهوري در ايران چه خواهد بود كه اين نتايج بر روند محقق شدن اين مسئله تأثير فراواني می گذارد . من كمي در مورد دست يافتن ايران به توليد 55 ميليون تن فولاد در سال 2025 ترديد دارم؛ زيرا اين برنامه دولت تا حدود زيادي بستگي به سرمايه گذاري خارجي هم دارد كه به نظر من تا سال 2025 حجم مورد نياز به سرمايه گذاري خارجي تماماً محقق نخواهد شد.

اقتصاد بازار: نظر شما درباره تكنولوژي ها و روش هاي جديد كاهش هزينه ها در توليد فولاد چيست ؟
اين روزها همه فولادسازان بخشي از سرمايه گذاري خود را در بخش نوآوري ها انجام مي دهند كه در حقيقت يكي از مهم ترين بخش ها است . براي نمونه نورد بلافاصله محصولات بعد از ريخته گري مداوم يك گام اساسي و مهم در جهت كاهش هزينه هاي توليد و همين طور محدود نمودن توليد گاز دي اكسيد كربن و ساير آلاينده ها است . استفاده از آهن اسفنجي در توليد فولاد به روش كوره بلند نيز از جديد ترين نوآوري هائي است كه شركت وست آلپاين voestalpine اتريش در حال آزمايش آن است.

اقتصاد بازار: به نظر شما كليدي ترين فاكتورها براي افزايش رونق در بازار جهاني فولاد چيست؟
سرمايه گذاري در بخش زير ساخت ها شامل مسكن ، توسعه بزرگراه ها و توسعه راه آهن از سوي دولت ها براي بالا نگه داشتن تقاضا هم در بخش محصولات طويل و هم در بخش محصولات تخت نقش اساسي دارد . بخش خودروسازي قوي هم يكي ديگر از بازارهاي مصرف براي محصولات فولادي است . در اغلب كشورها بعد از خودروسازي بخش ساخت و ساز مصرف كننده اصلي فولاد است، پس رونق در اين بخش تقاضا براي فولاد را تقويت مي كند.

اقتصاد بازار: پيش بيني شما از آينده بازار جهاني فولاد چگونه است؟
در مدت کوتاهی بازار فولاد در کشورهای در حال توسعه همچنان رشدی ملایم خواهد داشت؛ زیرا نیاز کمتری به زیرساخت های جدید دارند. اما شرایط در کشورهای پیشرفته متفاوت است و با توجه به سرعت رشد به پروژه های زیر ساختی بیشتری نیاز است؛ چرا که بازار خودرو در این کشورها نیز کمتر اشباع شده است.

اقتصاد بازار: کدام فاکتورها در سال 2016 بیشتر بازار جهانی فولاد را تحت تأثیر قرار داد؟
به نظر من انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تأثیر زیادی داشت، زیرا ممکن است رشد اقتصادی این کشور کاهش یابد البته شرایط آینده بسیار مبهم است. درضمن ارزش دلار آمریکا هم در این بازار نقش دارد اما بازار فولاد آمریکا فقط از رئیس جمهور انتظار حفاظت بیشتر از صنایع داخلی را دارد تا بدین وسیله از شغل های موجود و البته قیمت های فعلی فولاد در این کشور حمایت شود . از طرفی در میان کشورها چین هم مهره تأثیر گذار دیگری بر بازار فولاد به شمار می رود. چین قادر است تولیدات خود را به همه جای دنیا صادر کند و کشورهای دیگر هم همچنان در حال وضع تعرفه بر واردات از این کشور هستند.

اقتصاد بازار: با در نظر گرفتن دیدارهای شما از بزرگترین فولادسازان ایران حال و آینده بازار فولاد ایران را چگونه می بینید؟
کارخانه های ایرانی نیاز به سرمایه گذاری بیشتری دارند تا در جذب سرمایه گذاران خارجی موفق شوند . برخی از این کارخانه ها در تلاش برای جذب سرمایه گذار خارجی هستند اما این پروسه روندی کند را طی می کند؛ زیرا در سطح جهانی با مشکل افزایش عرضه روبه رو هستیم و واقعیت دیگر رقابت تولیدکنندگان ایرانی با دیگر کارخانه ها در کشورهای در حال توسعه است؛ به عنوان مثال کارخانه های فولاد ویتنام هم در تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی هستند. مشکل دیگر همان انتقال وجه است که فرآیند سرمایه گذاری در کارخانه های ایرانی را کند کرده. ایران به لحاظ دارا بودن ذخائر عظیم گاز ، توانائی تولید فولاد با روش احیای مستقیم و بازار بزرگ خود بسیار مورد توجه سرمایه گذاران خارجی است. البته معتقدم دیر یا زود صنعت فولاد ایران بیشتردیده خواهد شد چون به دلایلی که گفتم جایگاه بی نظیری دارد.

اقتصاد بازار: از نظر شما اقدام مهم و ضروری برای صنعت فولاد ایران چیست؟
به نظرم سرمایه گذاری در زمینه نوآوری ها و تکنولوژی های جدید که به دنبال خود کاهش هزینه ها و کاهش مصرف انرژی را در پی خواهد داشت از ضروری ترین اقدامات برای فولادسازان ایرانی است.
ریحانه سرلک/ کارشناس مؤسسه استیل پدیا
منبع ماهنامه نوسان