اقتصاد بازار: طی سه سال گذشته صنعت فولاد کشور گریبانگیر رکود شدید شده است به گونه که با کاهش قیمت های جهانی، فولاد ایران با بحران ورود فولادهای ارزان قیمت تر از داخل مواجه می شود که این موضوع مشکلات بسیاری را به وجود آورده است. به اعتقاد مرتضی یزدخواستی امروز به غیر از رصد قیمت ها، باید برای آسیب کمتر از این بحران، کارشناسی لازم انجام شود و از سویی دیگر باید با برنامه ریزی تیمی تمهیدات لازم را برای دوران بعد از رکود انجام گیرد. آنچه در ادامه می خوانید گفتگوی ما با مدیرعامل شرکت صبا فولاد خلیج فارس است.
اقتصاد بازار: به اعتقاد شما صنعت فولاد کشور در شرایط رکود برای ادامه راه، به شناخت لازم رسیده است؟
فولاد کشور طی 10 سال گذشته چند ایراد داشته که مهمترین آن عدم پایداری متولیانش است. به عنوان مثال در دو دولت گذشته از سال 84 ایمیدرو حدود هفت رئیس عوض کرد. از سوی دیگر در این فضای تغییر، قرار است برای فولاد استراتژی تدوین شود اما به دلیل اینکه هر چند ماه یک مدیر بر سرکار می آید نه نمی توان استراتژی داشت و نه نظارتی بر فولاد کرد. متاسفانه با وجودی که بحران های جهانی قابل پیش بینی است، طی یک دهه اخیر برای فولاد کشور هیچ استراتژی نداشتیم.
اقتصاد بازار: بزرگترین ایراد ما در نبود استراتژی برای فولاد چیست؟
به اعتقاد بنده باید یک استراتژی فارغ از دولت ها برای فولاد کشور تدوین کنیم که با هر تغییری این برنامه به کار خود ادامه دهد. باید برنامه ای با لحاظ شرایط جهانی و شناخت منطقه ای از پتانسیل های داخلی فولاد تدوین کنیم. ما نمی توانیم شعار دهیم که در سال 1404 به تولید 55 میلیون تن فولاد می رسیم. باید دید آیا زیرساخت های ما آماده است. مثلا باید پرسید کسانی که در مجموعه فولاد استراتژی تدوین می کردند برای طرح های هشت گانه فولاد مطالعاتی داشتند و اگر مطالعه آن وجود دارد برخی کارشناسان می توانند آنها را زیر سوال ببرند.
اقتصاد بازار: بنابراین فکر می کنید می توانیم به تولید 55 میلیون تن فولاد در سال 1404 برسیم؟
تصورم این است به این چشم انداز نرسیم. یکی از مشکلات صنعت فولاد حمل و نقل است. در دنیا عمده حمل و نقل فولاد با ریل انجام می شود در حالیکه ما در جابجایی مسافران از این طریق نیز دچار مشکل هستیم. همچنین باید زیرساخت های لازم همچون آب، برق، شرایط نیرو انسانی و ... را برای رسیدن به این چشم انداز داشته باشیم که به نظر می رسد هنوز مهیا نشده است. به اعتقاد بنده ما باید در بخش فولاد باید کاری کنیم کارشناسی، قابل دفاع و پیوسته که هیچ کس نتواند آن را جابجا کند.
اقتصاد بازار: پس معتقدید کارشناسی های فولاد کشور سلیقه ای است؟
دقیقا. متاسفانه های فولاد کشور طی یک دهه اخیر یه طور سلیقه ای و حتی کارشناسی نشده پیش رفته است. ما نباید در فولاد تا این حد بی برنامگی داشته باشیم. اکنون تمام کارهای این بخش جزیره ای است و همه دست روی دست گذاشته اند و می گویند اوضاع فولاد خراب است اما بخش خصوصی که تمام مسئولیت با خودش بوده است، در حال توسعه پروژه هایش است. بخش فولاد پیوسته باید به صورت کارشناسی و با تداوم کارشناسی و به طور پاسخگو و با ثبات مدیران با تجربه و متخصص به پیش رود. متاسفانه ما بعضا شاهد مدیران بدون تخصص کامل در حوزه فولاد هستیم. جای تعجب است چرا در انتصابات مدیران فولادی دقت نمی شود در حالیکه باید بدانیم امروز عقلانیت به جامعه بازگشته است. از سوی دیگر ظرفیت انسان ها یکسان است اما امروز مدیرانی در فولاد کشور می بینیم که در چند بخش مختلف مسئولیت دارند و عضو هیات مدیره هستند.
اقتصاد بازار: با وجود این مشکلات، راهکار فعلی برای رونق صنعت فولاد و خروج از رکود چیست؟
تصور این است که در این شرایط بخش خصوصی هرگز منتظر دولتی ها نبوده و مطالعات خود را در بخش فولاد و حتی توسعه آن انجام داده به گونه ای که هم اکنون چند طرح بخش خصوصی در حال توسعه و احداث است. به این دلیل که بخش خصوصی با دقت و دلسوزی بیشتری مطالعات خود را انجام می دهد در حالیکه مدیران دولتی و شبه دولتی فولاد نمی دانند تا کی پشت میز خود هستند؛ اما بخش خصوصی این نگرانی را ندارد. اکنون وقت آن رسیده که از تجارب و توصیه های بخش خصوصی فولاد استفاده کنیم و بالاجبار نشست هایی با آنها داشته باشیم. البته تاکید می کنم در بخش دولتی فولاد تنها توان علمی ما بالاتر است.
اقتصاد بازار: تصور می کنید در شرایط کنونی سرمایه گذاری در فولاد می تواند کمک رسان این بخش باشد؟
اگر شرایط سرمایه گذاری خارجی فراهم باشد پتانسیل های بالایی در فولاد وجود دارد. باید گفت از سوی کشورهای دیگر رغبت برای سرمایه گذاری در صنعت فولاد ایران وجود دارد اما هنوز سیاست گذاری های لازم در کشور صورت نگرفته است. به طور قطع یکی از راه های بهبود وضعیت فولاد مشارکت با خارجی ها و نه پیمانکاران خارجی است. اگر سرمایه گذار در این بخش هزینه کند و یا تکنولوژی که قبلا نه ما نمی دادند را امروز به فولاد کشورمان بدهند هنر کرده ایم.
اقتصاد بازار: آینده صنعت فولاد کشور چطور می بینید؟
خوشبختانه ما متخصصین خوبی در حوزه فولاد داریم اما باید در بخش فولاد همگرا شویم و زنجیره فولاد را با هم نگاه کنیم. نگاه کارشناسی به این بخش یکی باشد همچنین باید مدیریت فولاد را پایدار کنیم. شاید این موارد سخت باشد اما دور از انتظار نیست.
/ریحانه سجادی/